Web 3.0 (thường được gọi là web 3), là thế hệ thứ ba của những ứng dụng Internet liên kết thông tin với nhau theo hướng phi tập trung nhằm đem tới trải nghiệm người sử dụng tốt hơn và được cá nhân hoá hơn. Web 3.0 được phát triển bởi trí tuệ nhân tạo (AI) , máy học (machine learning) và mạng ngữ nghĩa (Semantic Web), kết hợp với công nghệ mã hoá blockchain nhằm giúp cho thông tin luôn an toàn và bảo mật.
TRONG KỶ NGUYÊN WEB3 PHI TẬP TRUNG, NGƯỜI DÙNG INTERNET CÓ NHIỀU QUYỀN KIỂM SOÁT HƠN
Web3 đại diện cho một mạng internet phi tập trung, trái ngược với Internet tập trung cao độ ngày nay. Internet tập trung là mạng được kết nối với một mạng trung tâm. Hầu hết các trang web chúng ta sử dụng ngày nay đều thuộc sở hữu của các tập đoàn lớn như Meta, Google và Amazon, tại một mức độ nào đó các trang web này được kiểm soát bởi các quy định của chính phủ.
Web1 và Web2 đã phát triển theo cách này vì cơ sở hạ tầng cần thiết để xây dựng và chạy Internet rất tốn kém. Những tập đoàn hùng mạnh này kiếm tiền bằng cách tính phí đối với người dùng sử dụng dịch vụ hoặc bằng cách thu thập và sử dụng (thường là bán) dữ liệu cá nhân của người dùng.
Tuy nhiên, Web3 và internet phi tập trung hứa hẹn sẽ thay đổi tất cả điều này hoặc ít nhất là đảm bảo rằng tập trung hóa không phải là con đường duy nhất để tiến tới. Bởi vì các nền tảng web3 được cung cấp phần lớn bởi nền kinh tế dựa trên mã thông báo và cơ sở hạ tầng dựa trên chuỗi khối. Thông thường, các cơ quan trung ương không chịu trách nhiệm quản lý Web3 và người dùng có thể giao dịch và tương tác mà không cần sự can thiệp của bên thứ ba.
Một ví dụ điển hình về web phi tập trung đến từ Secretum – một ứng dụng nhắn tin với mục đích trở thành phiên bản Web3 của WhatsApp hoặc WeChat. Người dùng Secretum có thể kết nối mà không cần địa chỉ email hoặc số điện thoại, điều này thúc đẩy quyền riêng tư của người dùng. Bên cạnh đó, ứng dụng còn có chức năng giao dịch tích hợp, cho phép người dùng giao dịch tiền điện tử và tài sản ảo NFT một cách an toàn mà không cần sự giám sát của ngân hàng hoặc những người hỗ trợ khác.
WEB3 CÓ THỂ KHỞI ĐỘNG MỘT SỰ THAY ĐỔI QUYỀN LỰC LỚN
Với web3, người dùng có thể tự do truy cập Internet mà không cần cung cấp thông tin cá nhân, có toàn quyền sở hữu dữ liệu của mình và không phụ thuộc vào các cơ quan tập trung.
Câu hỏi đặt ra là liệu web3 có thực sự làm giảm lượng kiểm soát khổng lồ từ những người có quyền lực và làm cho Internet trở nên dân chủ hơn không? Chắc chắn, những gã khổng lồ công nghệ lớn, ngân hàng trung ương và chính phủ đều có quyền trong việc duy trì một số hoạt động giám sát.
Cuối cùng, các tổ chức như Meta có thể sẽ phát triển và các tổ chức mới sẽ phát sinh để tạo điều kiện thuận lợi cho các tương tác web3 – ví dụ: ví kỹ thuật số được quản lý và bảo vệ bởi nền tảng của bên thứ ba. Rõ ràng đó vẫn là một số hình thức tập trung hóa, nhưng web3 sẽ mang đến cho chúng ta cơ hội tạo ra một mạng internet công bằng hơn, nơi người dùng có nhiều lựa chọn hơn và quyền tự chủ cao hơn.
WEB3 SẼ CỦNG CỐ CHO METAVERSE
Các công nghệ Web3 vốn được liên kết với sự phát triển của metaverse vì chúng cho phép người dùng tương tác và giao dịch với những người khác trong môi trường metaverse. Ví dụ: NFT và chuỗi khối – cả hai công nghệ web3 – sẽ cho phép người dùng sở hữu và giao dịch tài sản kỹ thuật số trong metaverse. Tiền điện tử có thể sẽ hình thành nền tảng của các hệ thống kinh tế và tiền tệ trong metaverse. Về cơ bản, metaverse không thể phát huy hết tiềm năng nếu không có công nghệ web3.
NFT SẼ ĐƯỢC SỬ DỤNG TRONG THẾ GIỚI THỰC
Tất cả chúng ta đều đã thấy sự dao động giá điên cuồng và các tiêu đề xung quanh việc bán tài sản ảo NFT. Nhưng nếu chúng ta coi NFT là mã thông báo kỹ thuật số đại diện cho quyền sở hữu tài sản, thì rõ ràng là NFT có thể mang lại nhiều giá trị hơn.
Trên thực tế, nhiều chuyên gia tin rằng các NFT “tiện ích” sẽ được sử dụng để thể hiện quyền sở hữu các vật phẩm và tài sản trong thế giới thực chẳng hạn như vé tham dự các sự kiện. Hãy tưởng tượng lễ hội Burning Man quyết định bán vé trọn đời và người dùng đã mua một trong những vé đó. Vé tham dự dưới dạng NFT sẽ dễ dàng và an toàn hơn nhiều so với việc giữ một bản sao giấy hoặc xác nhận email trong tài khoản mà người dùng không còn sử dụng sau 20 năm nữa.
BLOCKCHAIN SẼ BIẾN ĐỔI HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
Sự phát triển thế hệ tiếp theo của Internet sẽ có tác động đáng kể đến cách thức hoạt động của các doanh nghiệp. Công nghệ web3 ứng dụng nhiều nhất cho các doanh nghiệp là công nghệ blockchain.
Blockchain lý tưởng nhất là khi được ứng dụng vào chuỗi cung ứng – nơi công nghệ có thể được sử dụng để tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa từ bên này sang bên khác và cho phép các tổ chức theo dõi trạng thái của hàng hóa trong thời gian thực. Bằng cách này, blockchain tăng tính bảo mật và tính minh bạch của chuỗi cung ứng và nhìn chung làm cho toàn bộ quá trình hiệu quả hơn nhiều. Đó là lý do tại sao Walmart và Trung tâm Hợp tác An toàn Thực phẩm tại Bắc Kinh sử dụng công nghệ chuỗi khối để theo dõi chi tiết nguồn gốc trang trại, số lô, nhà máy và dữ liệu chế biến, ngày hết hạn, nhiệt độ bảo quản và chi tiết vận chuyển thịt lợn.