Một lần sang Lào, anh bạn người bản địa chở vòng vèo qua các con
phố, rồi hỏi: “Anh có thấy gì lạ so với Việt Nam không?”. Nghĩ mãi
không ra…
Anh bạn cười: “Không có tiếng còi xe”.
Quả
vậy, ở Lào không có kiểu còi xe “ô nhiễm âm thanh” như ở Việt Nam.
Thảng mới có một vài tiếng. Nếu bấm kiểu liên thanh, thể nào người đi
trước cũng bực mình: “Muốn nhanh, sao anh không đi từ hôm qua đi!”.
Trong
công việc thường ngày, người Lào chẳng mấy vội vàng, gấp gáp. Nhìn
chung, họ có cuộc sống tư lự như vậy. Nên mới có câu: “Muốn nhanh thì
phải… từ từ”.
Mới rồi tình cờ cùng xe chuyến công tác với phó
tổng giám đốc ngân hàng nọ. Có cuộc gọi đến. Không rõ nội dung gì, nhưng
sau khi cúp máy, vị này cáu: “Muốn nhanh thì phải từ từ!”.
Rồi
ông cho hay, nhân viên vừa gọi, báo bên cơ quan thanh tra yêu cầu xử lý
trích lập dự phòng rủi ro cho mấy khoản cho vay trên liên ngân hàng. Nếu
làm theo yêu cầu, khoản trích lập sẽ đến cả trăm tỷ đồng, đồng nghĩa
với lợi nhuận hụt đi tương ứng.
Nhân chuyện, vị phó tổng này nói
về hai văn bản quan trọng của Ngân hàng Nhà nước. Quyết định 780 về cơ
cấu lại nợ, Thông tư 02 điều chỉnh cơ chế phân loại nợ và trích lập dự
phòng rủi ro. Theo ông, một cái thì nhanh, một cái thì chậm. Cả hai đều
cần thiết, chuyện còn lại là lộ trình áp dụng.
Quyết định 780 ra đời đã được một năm. Như bài viết gần đây,
nó có sứ mệnh lịch sử, cần cho các ngân hàng thương mại. Họ có thêm
thời gian để xử lý nợ xấu, doanh nghiệp vay vốn có thêm cơ hội để có thể
tái sinh.
Song, sau một năm giãn, các khoản nợ có nguy cơ quá
hạn trước đây lần lượt phải điểm danh cho đúng. Hiện chưa rõ tỷ lệ thoát
hiểm là bao nhiêu, nhưng hẳn nhiều khoản đã từ nguy cơ xấu thành tốt,
hoặc an toàn, hay một bộ phận doanh nghiệp tránh được nguy cơ phá sản.
“Cái
780 trên thế giới chưa thấy làm, là sáng kiến của Việt Nam, rất đặc
thù. Nên chăng cần tiếp tục áp dụng thêm khoảng 6 tháng nữa, làm chậm đi
tác động của nợ xấu, để các tổ chức tín dụng thêm thời gian củng cố,
các doanh nghiệp bớt gánh nặng để xoay xở khi khó khăn thế này”, lãnh
đạo ngân hàng trên nêu quan điểm.
Trong khi đó, thời hạn áp dụng
Thông tư 02 đã cận kề. Từ 1/6/2013, các tổ chức tín dụng phải “nhận nợ”
trên liên ngân hàng, từ trái phiếu doanh nghiệp…, buộc phải trích lập dự
phòng rủi ro. Các nhà băng sẽ phải chi thêm tiền để xử lý nợ, để củng cố an toàn trong hoạt động. Lợi nhuận theo đó sẽ giảm đi.
Trong
lần trao đổi với VnEconomy gần đây, một cán bộ phân tích của Ngân hàng
Nhà nước nhìn nhận rằng, Thông tư 02 sẽ có tác động rất lớn và mạnh đối
với hoạt động của các tổ chức tín dụng, tập trung ở chi phí. Nhưng đó là
điều phải làm, để tăng cường sức khỏe hệ thống.
Vị phó tổng giám
đốc ngân hàng trên cũng ủng hộ chính sách này. Theo ông, Thông tư 02
hướng đến sự rạch ròi, minh bạch hơn trong sử dụng vốn, là rất cần
thiết. Nhưng về lộ trình dường như nhanh quá.
“Người ta lạnh lùng
áp ngay những quy định đó. Tôi cho vay như thế, tài sản đảm bảo như
thế, không mất đồng nào và đang kiểm soát tốt, nhưng vẫn phải trích lập
dự phòng. Dù rất cần thiết, nhưng trong bối cảnh nhiều khó khăn hiện
nay, có vội vàng quá không?”.
Lập luận của ông là nếu làm nhanh quá có thể gây xáo trộn lớn, chưa đạt được mục đích thì đã tạo nên phát sinh.
Đó
là lợi nhuận các ngân hàng sẽ tiếp tục giảm mạnh, thậm chí sẽ có thêm
nhiều ngân hàng lỗ. Hiệu quả hoạt động của các định chế tài chính là tấm
gương phản ánh một phần sức khỏe của nền kinh tế. Nhiều ngân hàng lỗ,
tiếp tục lỗ sẽ ảnh hưởng đến niềm tin của cổ đông, nhà đầu tư. Tương tự,
niềm tin người gửi tiền vào một hệ thống làm ăn “bị” bết bát thêm cũng
dễ lung lay.
“Trước khi củng cố sự an toàn thì người ta đã giảm
niềm tin rồi, chưa đạt được mục tiêu thì đã mất đi cơ sở, việc thực hiện
sẽ càng khó. Bản thân mỗi ngân hàng đều muốn nhanh chóng xử lý nợ xấu,
nhanh chóng mạnh khỏe lên, nhưng với thực tế hiện nay thì khó làm nhanh,
làm khẩn trương được. Cần có bước đệm như cái 780, có các chính sách
vực dậy nền kinh tế, rồi từng bước nâng cao các tiêu chuẩn an toàn ngân
hàng. Tôi nghĩ các ngân hàng đều ủng hộ yêu cầu nâng cao sức khỏe này,
nhưng bắt chạy nhanh quá, vội quá với những cơ thể đang yếu đi thì có
thể vấp ngã. Muốn nhanh thì lúc này phải từ từ đã”, ông nêu quan điểm.
Còn
Ngân hàng Nhà nước, khi ban hành Thông tư 02 cũng đã có tính toán, cho
các tổ chức tín dụng chuẩn bị trong bốn tháng. Quỹ thời gian đó liệu có
đủ để một lúc dồn lực lấp đầy khoảng trống nhiều năm trước để lại, khi
mà cùng lúc họ đang đánh vật với tín dụng âm, nợ xấu cao? Mà để có lực,
lãi suất cho vay lại khó giảm thêm…
Attention
The original article is written and published on VnEconomy in Vietnamese only. To read the full article, please use the Google Translate tool below to translate the content into your preferred language.
VnEconomy is not responsible for the translation.
VnEconomy is not responsible for the translation.
Google translate