Theo trang South China Morning Post, các lệnh hạn chế xuất khẩu mới nhất từ Chính phủ Mỹ đối với dòng chip AI H20 của Nvidia đang làm gián đoạn nghiêm trọng kế hoạch phát triển của các tập đoàn công nghệ lớn Trung Quốc như ByteDance và Tencent, buộc họ phải đẩy nhanh tiến trình chuyển sang sử dụng các giải pháp bán dẫn nội địa, theo nhận định của giới phân tích.
CHIP H20 LÀ PHẦN CỨNG QUAN TRỌNG ĐỂ HUẤN LUYỆN CÁC MÔ HÌNH NGÔN NGỮ LỚN
Ngày 15/4/2025, Nvidia, tập đoàn bán dẫn hàng đầu nước Mỹ, cho biết Washington sẽ yêu cầu giấy phép mới để xuất khẩu dòng chip H20 sang Trung Quốc. Động thái này có thể khiến công ty thiệt hại khoảng 5,5 tỷ USD doanh thu. H20 là dòng GPU được Nvidia thiết kế riêng cho thị trường Trung Quốc sau khi các dòng chip tiên tiến trước đó như A100, H100, A800 và H800 bị đưa vào danh sách cấm xuất khẩu vì lo ngại an ninh quốc gia.
Bất chấp các biện pháp siết chặt từ Mỹ, các công ty công nghệ Trung Quốc vẫn phụ thuộc đáng kể vào chip Nvidia để huấn luyện và vận hành các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM). Theo ông Brian Colello, chuyên gia phân tích tại Morningstar, doanh thu của Nvidia tại Trung Quốc có khả năng “giảm gần như về 0”, từ mức khoảng 10% tổng doanh thu năm 2024, vốn đã suy giảm mạnh so với các năm trước. “Chúng tôi không thấy khả năng phục hồi trong tương lai gần,” ông Colello nhận định trong báo cáo ngày thứ Tư.
Nvidia bắt đầu bán chip H20 tại Trung Quốc vào đầu năm 2024, sau khi các dòng chip cao cấp trước đó bị cấm xuất khẩu. “Với hiệu suất tính toán vượt trội và khả năng tiết kiệm năng lượng, chip H20 đã trở thành phần cứng quan trọng cho việc huấn luyện các mô hình ngôn ngữ lớn”, Giám đốc công ty tư vấn Tiaoyuan (Quảng Châu) cho biết.
TikTok (thuộc sở hữu của ByteDance) và Tencent đều dựa vào chip H20 trong các nỗ lực phát triển AI. Theo báo cáo của Financial Times tháng 12/2025 (dẫn nguồn từ hãng nghiên cứu Omdia), mỗi công ty này đã đặt hàng khoảng 230.000 chip thuộc dòng Hopper của Nvidia, chỉ đứng sau Microsoft với đơn hàng 485.000 chip.
Việc siết chặt xuất khẩu có thể khiến các công ty Trung Quốc “gặp khó khăn trong việc duy trì nguồn lực tính toán cần thiết trong tương lai, từ đó làm chậm quá trình huấn luyện mô hình và ảnh hưởng đến tốc độ cải tiến sản phẩm,” ông Cao nhận định.
ĐẨY NHANH CHIẾN LƯỢC TỰ CHỦ BÁN DẪN CỦA TRUNG QUỐC
Nhu cầu về chip H20 đã tăng mạnh trong năm nay, khi các mô hình AI hiệu năng cao và chi phí thấp của startup DeepSeek (có trụ sở tại Hàng Châu) nhanh chóng được áp dụng rộng rãi. Trước làn sóng tăng trưởng mạnh mẽ của DeepSeek, ByteDance, Tencent và Alibaba đều đã “tăng đáng kể” đơn đặt hàng chip H20, theo nguồn tin của Reuters tháng 2/2025.
Tuy nhiên, lệnh cấm từ Mỹ được dự báo sẽ đẩy nhanh chiến lược tự chủ bán dẫn của Trung Quốc – một nỗ lực kéo dài nhiều năm nhằm xây dựng chuỗi cung ứng bán dẫn nội địa. Các chuyên gia cho rằng các chip do Huawei, Cambricon và Hygon phát triển có thể trở thành các lựa chọn thay thế cho phần cứng của Nvidia. Cụ thể, dòng chip Ascend của Huawei có hiệu năng cao và hệ sinh thái phát triển mạnh trong lĩnh vực tính toán AI, trong khi sản phẩm của Cambricon nổi bật về hiệu quả sử dụng năng lượng.
Trước đó, Nvidia đã chính thức xác nhận Huawei là một đối thủ cạnh tranh đáng gờm trong lĩnh vực chip trí tuệ nhân tạo. Trong báo cáo thường niên gần đây, Nvidia lần đầu tiên liệt kê Huawei là đối thủ trực tiếp trong bốn lĩnh vực cốt lõi: chip, dịch vụ đám mây, điện toán và mạng lưới.
Giám đốc điều hành Nvidia, Jensen Huang, mô tả Huawei là "đối thủ đáng gờm nhất" của Nvidia, đặc biệt là trong bối cảnh Huawei đạt được những tiến bộ đáng kể bất chấp các lệnh trừng phạt từ Mỹ.
Sự cạnh tranh từ Huawei đang đặt ra thách thức lớn cho Nvidia tại thị trường Trung Quốc, vốn chiếm khoảng 10% doanh thu toàn cầu của hãng và đang có nguy cơ "về 0" sau lệnh cấm xuất khẩu chip AI mới nhất. Với việc Huawei tiếp tục mở rộng năng lực sản xuất và cải thiện hiệu suất chip AI, cuộc đua giữa hai gã khổng lồ công nghệ này dự kiến sẽ ngày càng khốc liệt.
Không những đối mặt với các đối thủ nội địa, ngoài việc tìm kiếm phần cứng thay thế, các công ty công nghệ Trung Quốc cũng đẩy mạnh cải tiến về mô hình AI và hạ tầng để nâng cao hiệu suất huấn luyện, giảm phụ thuộc vào Nvidia. Chẳng hạn, Alibaba dự kiến sẽ ra mắt sản phẩm AIStack – một thiết bị AI tích hợp nhẹ, chi phí thấp dành cho doanh nghiệp – tại hội nghị số tổ chức tại Phúc Châu vào cuối tháng 4/2025. Các sản phẩm khác từ Alibaba Cloud và bộ phận thiết kế chip T-Head cũng sẽ được giới thiệu.
Đáng chú ý, Ant Group, công ty fintech thuộc Alibaba, đã có khả năng huấn luyện mô hình ngôn ngữ lớn bằng GPU nội địa do Huawei và chính Alibaba sản xuất, đồng thời giảm chi phí huấn luyện tới 20%, theo một nghiên cứu gần đây và các báo cáo từ truyền thông Trung Quốc.
Google translate