Thị trường chứng khoán Mỹ giảm điểm mạnh trong phiên giao dịch ngày thứ Sáu (13/6), sau khi Israel mở một loạt các cuộc không kích nhằm vào Iran, khiến “chảo lửa” địa chính trị Trung Đông tăng nhiệt mạnh giữa lúc cuộc chiến tranh thương mại vẫn đang phủ bóng đen lên triển vọng kinh tế toàn cầu. Giá dầu thô tăng hơn 7% do lo ngại dòng chảy năng lượng từ Vùng Vịnh có thể gián đoạn vì xung đột.
Lúc đóng cửa, chỉ số Dow Jones giảm 769,83 điểm, tương đương giảm 1,79%, còn 42.197,79 điểm. Chỉ số S&P 500 giảm 1,13%, còn 5.976,97 điểm. Chỉ số Nasdaq trượt 1,3%, còn 19.406,83 điểm.
Nivdia và loạt cổ phiếu công nghệ lớn khác - vốn là lực lượng dẫn đầu sự hồi phục của thị trường kể từ mức đáy thiết lập vào tháng 4 - đồng loạt chốt phiên trong sắc đỏ do khẩu vị rủi ro của nhà đầu tư suy giảm.
Trái lại, các cổ phiếu dầu khí và quốc phòng tăng cao. Exxon Mobil tăng 2%, còn Lockheed Martin và RTX tăng hơn 3% mỗi cổ phiếu.
Thị trường đã bắt đầu bất an và sụt giảm từ đêm ngày thứ Năm theo giờ Mỹ sau khi Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Israel, ông Israel Katz, công bố tình trạng khẩn cấp tình trạng đặc biệt sau khi nước này tấn công Iran vào buổi sáng sớm ngày thứ Sáu theo giờ địa phương. Hai quan chức Mỹ tiết lộ với hãng tin NBC News rằng Mỹ không dính líu hay hỗ trợ gì cuộc tấn công lần này của Israel, nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran.
Phiên ngày thứ Sáu, giá cổ phiếu ở Phố Wall chìm sâu hơn trong sắc đỏ sau khi Lực lượng Phòng vệ Israel nói rằng Iran đã phóng tên lửa ồ ạt vào nước này để trả đũa các cuộc không kích của Israel. Truyền hình nhà nước Iran vào chiều ngày thứ Sáu nói Tehran sẽ không tham gia vào vòng đàm phán hạt nhân thứ 6 với Mỹ dự kiến diễn ra trong tuần này.
“Cuộc xung đột này bổ sung thêm thách thức vào ‘bộ sưu tập’ những mối lo mà thị trường đang phải đương đầu ở thời điểm hiện tại. Nếu giá dầu thô tiếp tục tăng mạnh vì xung đột Israel - Iran, các số liệu lạm phát sẽ sớm có sự thay đổi”, Giám đốc đầu tư Mark Malek của công ty Siebert Financial nhận xét.
Trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social vào buổi sáng ngày thứ Sáu, Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo Iran nên ngồi vào bàn đàm phán.
“Đã có nhiều thương vong và đổ nát, nhưng vẫn còn thời gian để chấm dứt tình trạng này dù các cuộc tấn công tiếp theo đã được lên kế hoạch còn có thể gây thiệt hại lớn hơn. Iran phải đi đến thỏa thuận, trước khi chẳng còn gì… Hãy hành động trước khi quá muộn”, ông Trump viết.
Trong một bài đăng khác sau đó, ông Trump nói có lẽ ông sẽ trao cho Iran “một cơ hội thứ hai” để đi đến một thỏa thuận hòa bình. “Cách đây 2 tháng, tôi ra tối hậu thư 60 ngày để Iran đi đến thỏa thuận. Lẽ ra họ đã phải làm rồi. Ngày hôm nay là ngày thứ 61”, ông Trump viết.
Liên quan tới kinh tế Mỹ, báo cáo khảo sát tâm lý người tiêu dùng của Đại học Michigan công bố ngày thứ Sáu cho thấy niềm tin người tiêu dùng tăng mạnh trong tháng 6. Chỉ số tâm lý người tiêu dùng đạt mức 60,5 điểm, tăng 15,9% so với tháng trước và cao hơn nhiều so với mức 54 điểm mà các nhà kinh tế đưa ra trong một cuộc khảo sát của hãng tin Dow Jones.
Với phiên giảm ngày thứ Sáu, cả ba chỉ số chứng khoán Mỹ cùng giảm điểm trong tuần này. S&P 500 mất 0,4%, Nasdaq giảm 0,6% và Dow Jones mất 1,3% điểm số.
Trên thị trường năng lượng, giá dầu thô WTI giao sau tại New York tăng 4,94 USD/thùng, tương đương tăng 7,3%, chốt ở mức 72,98 USD/thùng. Giá dầu Brent giao sau tại London tăng 4,87 USD/thùng, tương đương tăng 7%, chốt ở 74,32 USD/thùng. Đây là mức giá đóng cửa cao nhất của mỗi loại dầu trong vòng 2 tháng rưỡi trở lại đây.
Dầu tăng giá mạnh vì cuộc tấn công của Israel nhằm vào Iran được coi là sự kiện địa chính trị nghiêm trọng nhất kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine. Trong phiên, có thời điểm giá dầu tăng hơn 8%.
Theo giới phân tích, rủi ro đối với thị trường dầu ở thời điểm này là nguồn cung dầu từ Iran và các quốc gia khác ở vùng Vịnh có thể bị lôi kéo vào cuộc xung đột này. Sản lượng dầu của Iran trong tháng 4 là khoảng 3,3 triệu thùng/ngày - theo dữ liệu của Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC). Giới đầu tư đáng lo ngại Iran sẽ trả đũa bằng cách tấn công thêm các mục tiêu Israel hoặc mục tiêu Mỹ, dẫn tới một sự leo thang quân sự mạnh mẽ và gây gián đoạn nguồn cung dầu.
“Iran thừa biết Tổng thống Trump chú trọng việc giá năng lượng rẻ”, Chủ tịch Andry Lipow của công ty Lipow Oil Associates nhấn mạnh, cho rằng giá dầu thế giới tăng cao có thể dẫn tới giá xăng ở Mỹ tăng, gây thiệt hại chính trị đối với ông Trump.
Một mối lo khác là căng thẳng có thể dẫn tới việc Iran trả đũa bằng cách chặn eo biển Hormuz - nơi 1/5 nguồn cung dầu lửa toàn cầu đi qua. Tuy nhiên, nhà đồng sáng lập Ellen Wald của công ty Washington Ivy Advisors nói rằng đối với Iran, “không có lợi ích thực sự nào trong việc chặn dòng chảy dầu thô đi qua eo Hormuz” và nước này sẽ bị trả đũa mạnh tay nếu tìm cách làm như vậy.
Ngoài ra, bà Wald cũng nói rằng nếu giá dầu tăng mạnh trong trường hợp eo Hormuz bị chặn, Trung Quốc - khách mua dầu lớn nhất của Iran - có thể gây áp lực kinh tế mạnh mẽ lên Tehran.
“Trung Quốc không muốn dòng chảy dầu từ Vùng Vịnh bị gián đoạn, không muốn giá dầu tăng. Nên họ sẽ dùng sức mạnh kinh tế của họ để gây sức ép với Iran”, bà Wald nhận định. “Tôi không cho rằng những gì đang diễn ra sẽ nghiêm trọng như khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra. Đây không phải là một mối đe dọa lớn tới mức như vậy đối với nguồn cung dầu”.
Google translate