Cuộc đua xe tự hành
Câu chuyện khởi nghiệp của Pony.ai bắt đầu vào cuối năm 2016, một năm đỉnh cao của xe tự hành.
Thời điểm đó, với số tiền mặt dồi dào, các gã khổng lồ internet đã tự tin bước vào cuộc chơi. Uber đã mua lại công ty xe tải tự hành Otto với giá 700 triệu USD, trong khi dự án xe tự hành Waymo của Google trở thành một thực thể độc lập. Các nhà sản xuất ô tô truyền thống háo hức chuyển đổi cũng nhảy vào với các kế hoạch xe tự hành của họ. Trong khi đó, các nhà sản xuất chip như Intel đã hợp tác với BMW và Mobileye để tham gia vào lĩnh vực này.
Tại bộ phận xe tự hành của Baidu, James Peng và Lou Tiancheng đã quyết định rời bỏ vị trí ổn định của mình tại một tập đoàn lớn để thành lập Pony.ai sau một tách cà phê. Trong những năm bùng nổ internet di động đạt đỉnh, xe tự hành trở thành ngành công nghiệp nhận được nhiều sự chú ý nhất của các nhà đầu tư.
Đương nhiên sự kết hợp của hai nhà công nghệ nổi tiếng này đã thu hút các nhà đầu tư hàng đầu và định giá của Pony.ai tăng vọt, củng cố vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực xe tự hành.
Theo nhiều cách, lịch sử gây quỹ của Pony.ai giống như một phiên bản thu nhỏ của câu chuyện Nio. Từ việc được bao quanh bởi các quỹ đầu tư mạo hiểm USD hàng đầu, đến việc tiếp nhận các quỹ công nghiệp từ các nhà sản xuất ô tô truyền thống và cuối cùng là thu hút các quỹ đầu tư quốc gia từ Trung Đông, Pony.ai đã đủ may mắn để tồn tại qua các giai đoạn khác nhau của tuần trăng mật của các nhà đầu tư với xe tự hành.
Vào tháng 6 năm 2021, với sự giúp đỡ của các nhà đầu tư tài chính, Pony.ai đã bắt đầu quá trình IPO của mình. Công ty được cho là sẽ niêm yết vào thời điểm cả vốn và sự tự tin đều đạt đến đỉnh cao. Tuy nhiên, khi tình hình cho các công ty Trung Quốc niêm yết tại Mỹ trở nên tồi tệ hơn, đợt IPO của Pony.ai đã phải tạm dừng.
Xe tự hành sau đó không còn được coi là một khoản đầu tư hấp dẫn nữa. Bản cáo bạch của Pony.ai nêu chi tiết về các khoản lỗ lớn và vốn hóa thị trường của công ty đã giảm một nửa so với vòng gọi vốn trước.
Đối với các quỹ công nghiệp hoặc quỹ đầu tư quốc gia giai đoạn sau đặt cược vào Pony.ai, cũng như các nhà đầu tư tài chính ban đầu từng kỳ vọng IPO trị giá 10 tỷ USD cách đây ba năm thành quả dễ đạt được hiện tại rõ ràng không thỏa mãn như họ mong đợi.
Có lẽ đây là thực tế phũ phàng mà các nhà đầu tư công nghệ phải đối mặt: Nếu một công ty không nắm bắt được thời cơ khi làn gió công nghệ đang ủng hộ mình, những tài năng trẻ sáng giá trong thế giới thương mại sẽ không được thị trường rộng lớn đón nhận.
Chặng đường khó khăn
Vào tháng 6 năm 2021, Pony.ai chỉ còn cách IPO một bước nhỏ. Bốn tháng trước đó, công ty xe tự lái của Trung Quốc đã hoàn thành vòng gọi vốn Series C+ trị giá 250 triệu USD với mức định giá vượt quá 5 tỷ USD.
Các nguồn tin quen thuộc với khoản tài trợ này tiết lộ rằng điều này xảy ra khi cổ phiếu Tesla tăng vọt trên thị trường thứ cấp và quá trình huy động vốn của Waymo diễn ra suôn sẻ. Các quỹ hưu trí hoặc quỹ đầu tư quốc gia lớn của nước ngoài - nhiều quỹ trong số đó đóng vai trò là đối tác hạn chế cho các đối tác chung của Trung Quốc - đã mở văn phòng tại Trung Quốc đại lục hoặc Hong Kong. Bên kia đại dương, Pony.ai được định giá cao đã tự nhiên thu hút sự chú ý của họ.
Vào thời điểm đó, Pony.ai đã đẩy nhanh quá trình mở rộng của mình. Vào tháng 12 năm 2020, Pony.ai đã thành lập một bộ phận vận tải và đăng ký PonyTron, lúc đỉnh cao, công ty có đội ngũ khoảng 100 người. Đến tháng 6 năm 2021, công ty đã thành lập một nhóm phát triển xe gồm hơn mười người tại quận Jiading của Thượng Hải, đánh dấu sự gia nhập vào lĩnh vực sản xuất xe.
Mọi hành động đều hướng đến mục tiêu niêm yết công khai. Một nhà đầu tư cho biết rằng một đợt IPO đang được cân nhắc nghiêm túc vào thời điểm đó, với những tin đồn tại một thời điểm ám chỉ đến mức định giá vượt quá 10 tỷ USD, thậm chí là 12 tỷ USD.
Nhưng một sự kiện thiên nga đen đã thay đổi mọi thứ. Vào tháng 8 năm 2021, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) đã kêu gọi dừng IPO đối với các công ty Trung Quốc. Sau hơn một năm chuẩn bị, việc niêm yết của Pony.ai đã bị hủy do bất khả kháng. Mùa thu năm đó cũng đánh dấu sự khởi đầu của sự suy giảm đối với các quỹ USD tại Trung Quốc.
Hỗn loạn
"Một phương tiện di chuyển nhanh đột nhiên gặp phải chướng ngại vật chắc chắn sẽ phải đối mặt với sự hỗn loạn", một nhà đầu tư cho biết. Đầu tiên, các kế hoạch sản xuất phương tiện đã bị trì hoãn vô thời hạn. Một số nhân viên cốt cán từ PonyTron đã rời đi để thành lập công ty riêng, một trong số đó thậm chí còn được tài trợ bởi các nhà đầu tư cũ của Pony.ai.
Giai đoạn hỗn loạn vẫn tiếp diễn. Vào tháng 10, một chiếc xe thử nghiệm của Pony.ai đã đâm vào biển báo giao thông khi chuyển làn ở California, dẫn đến việc thu hồi lần đầu tiên hệ thống lái xe tự động Cấp độ 4.
Sau đó, Pony.ai đã cân nhắc niêm yết tại Hong Kong hoặc Trung Quốc đại lục. Đã có những cuộc thảo luận liên tục về các cơ hội tiềm năng, nhưng Pony.ai vẫn chưa đạt được lợi nhuận.
Peng thừa nhận trong một cuộc phỏng vấn rằng nhóm đã phải đối mặt với một thách thức đáng kể do sự không chắc chắn của ngành - thương mại hóa quy mô lớn vẫn chưa thấy được. Ông đặt ra câu hỏi liệu công ty có đủ nguồn lực để duy trì phát triển hay không nếu quá trình thương mại hóa kéo dài hơn.
Một nhà đầu tư nhận xét rằng, mặc dù ngành này vẫn còn mơ hồ vào năm 2017 và 2018, nhưng đến năm 2021 - tương tự như tình hình hiện tại với các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) - thị trường đã trở nên minh bạch hơn. Những thách thức trong thương mại hóa hoặc công nghệ có thể được nhận ra thông qua thẩm định thực tế. Kết hợp với sự dao động niềm tin vào cổ phiếu Trung Quốc, hầu hết mọi người đều tin rằng nếu Pony.ai không lên sàn, công ty sẽ gặp khó khăn trong việc huy động vốn trên thị trường sơ cấp với mức định giá 5 tỷ USD.
Không ai biết mùa đông sẽ kéo dài bao lâu. Một nhà đầu tư nhớ lại Pony.ai đã nói đùa với họ về sự hối tiếc vì không huy động thêm vốn sớm hơn.
Ngoài việc cắt giảm nhân sự, thu hẹp quy mô kinh doanh và chuyển sang các sản phẩm có thể tạo ra lợi nhuận thương mại ngay lập tức, Pony.ai cũng tìm kiếm những con đường thay thế.
Khi xe tự hành Cấp độ 4 gặp phải rào cản trong các tình huống phức tạp, có xác suất thấp, công ty đã chuyển sang các hệ thống hỗ trợ lái xe tiên tiến Cấp độ 2 như một giải pháp tạm thời. Có thời điểm, Pony.ai thậm chí còn đặt mục tiêu định vị mình là nhà cung cấp công nghệ hỗ trợ lái xe.
Sau nỗ lực IPO không thành công, Pony.ai đã phân bổ một số nguồn lực để phát triển và nâng cao các hệ thống hỗ trợ lái xe Cấp độ 2. Tại Quảng Châu và quận Yizhuang của Bắc Kinh, những chiếc xe Pony.ai không có chức năng phát hiện và đo khoảng cách bằng ánh sáng (LiDAR) thường xuyên xuất hiện trên đường phố, cung cấp dịch vụ hỗ trợ lái xe.
Giữa những thách thức này, nhưng Pony.ai vẫn tồn tại nhưng mọi chuyện không dễ dàng như vậy...
(Kỳ tiếp: Con đường chông gai mang tên xe tự hành)
Google translate