UBND tỉnh Điện Biên vừa có tờ trình gửi Thủ tướng Chính phủ và Bộ Xây dựng đề xuất đầu tư xây dựng đồng bộ đoạn cao tốc Mộc Châu - Sơn La - Điện Biên - Cửa khẩu Tây Trang, nhằm hoàn thiện toàn tuyến cao tốc Hà Nội - Hòa Bình - Sơn La - Điện Biên (CT.03) theo quy hoạch đã được phê duyệt.
Theo UBND tỉnh, Điện Biên là tỉnh miền núi, biên giới phía Tây Bắc của Tổ quốc, giữ vai trò chiến lược quan trọng về phát triển kinh tế và bảo đảm quốc phòng - an ninh. Với đường biên giới tiếp giáp Lào và gần Trung Quốc, cùng các cửa khẩu quốc tế kết nối trực tiếp vùng Tây Bắc với các quốc gia trong Tiểu vùng sông Mekong mở rộng, Điện Biên có tiềm năng lớn để trở thành trung tâm liên kết khu vực.
Tuy nhiên, hệ thống hạ tầng giao thông hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế. Việc kết nối từ Hà Nội đến Điện Biên hiện chủ yếu qua các tuyến quốc lộ 6 và 279, đây là các tuyến đường cấp III, IV miền núi, có địa hình hiểm trở, dốc cao, nhiều khúc cua gấp, tầm nhìn hạn chế, thường xuyên bị sạt lở và sương mù tại các khu vực đèo dốc.
Những yếu tố này không chỉ tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông mà còn làm giảm tốc độ lưu thông, không đáp ứng nhu cầu vận tải ngày càng tăng, đồng thời cản trở việc thu hút đầu tư và phát huy tiềm năng phát triển của địa phương.
Tuyến cao tốc Hà Nội - Hòa Bình - Sơn La - Điện Biên có tổng chiều dài khoảng 450 km, đang được triển khai theo từng phân đoạn. Trong đó, đoạn Hà Nội - Mộc Châu (dài 119 km) hiện đang được triển khai, dự kiến hoàn thành vào năm 2028. Riêng đoạn Mộc Châu - Sơn La - Điện Biên - Cửa khẩu Tây Trang (dài khoảng 305 km) vẫn chưa được đầu tư.
Đáng chú ý, đoạn Điện Biên Phủ - nút giao Km15+800 Quốc lộ 279 (dài 45 km) đã được Thủ tướng Chính phủ giao cho UBND tỉnh Điện Biên làm cơ quan có thẩm quyền thực hiện theo phương thức PPP. Tuy nhiên, do khó khăn về nguồn lực, dự án này vẫn chưa thể triển khai.
Theo quy hoạch điều chỉnh được phê duyệt, đoạn TP. Sơn La - Cửa khẩu Tây Trang (dài khoảng 200 km, quy mô 4 làn xe) đã được đưa vào danh mục ưu tiên đầu tư trước năm 2030.
Trước đó, Bộ Xây dựng cũng đã có văn bản gửi Bộ Tài chính, báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021 - 2025 và đề xuất nhu cầu kế hoạch giai đoạn 2026-2030, trong đó đưa đoạn tuyến Mộc Châu - Sơn La - Điện Biên - Cửa khẩu Tây Trang vào danh mục các dự án hạ tầng chiến lược cần ưu tiên đầu tư.
UBND tỉnh Điện Biên khẳng định việc đầu tư tuyến cao tốc này là hoàn toàn phù hợp với quy hoạch và có ý nghĩa quan trọng trong thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh vùng Tây Bắc nói chung và tỉnh Điện Biên nói riêng.
Dự kiến, tuyến cao tốc dài 305 km sẽ được đầu tư trong giai đoạn 2026-2030, với điểm đầu kết nối cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu, điểm cuối tại Cửa khẩu Tây Trang. Tuyến được thiết kế quy mô 4 làn xe, mặt đường rộng 22 m, đáp ứng các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đường bộ cao tốc.
UBND tỉnh Điện Biên cũng cam kết sẽ sử dụng nguồn lực địa phương để thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng phục vụ triển khai dự án.