Dự báo tham nhũng có dấu hiệu giảm trong 2018

Ngày 5/9 Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội đã thẩm tra báo cáo này.

Vẫn như nhiều báo cáo khác, Chính phủ đánh giá: tham nhũng nhìn chung vẫn diễn ra nghiêm trọng, phức tạp, tinh vi, nhất là trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, quản lý, sử dụng đất đai, quản lý, khai thác tài nguyên, khoáng sản và đầu tư công. Công tác phòng, chống tham nhũng tại các địa phương còn yếu, chưa đồng đều.

Tình trạng nhũng nhiễu của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức trong giải quyết công việc của người dân, doanh nghiệp vẫn đang là vấn đề gây bức xúc trong xã hội - báo cáo của Chính phủ nêu rõ.

Bản báo cáo cũng nêu khá nhiều con số đáng chú ý về công tác phòng, chống tham nhũng.

Cụ thể, năm 2017, qua kiểm tra tại 3.622 cơ quan tổ chức đơn vị, thanh tra các cấp đã phát hiện 22 đơn vị có vi phạm về tham nhũng như: còn tình trạng lạm dụng quy định về bí mật nhà nước để không công khai những nội dung cần phải công khai, minh bạch hoặc thu hẹp đối tượng, hình thức công khai, gây khó khăn cho việc tiếp cận thông tin của người dân và doanh nghiệp.

Về minh bạch tài sản, thu nhập, số người đã kê khai tài sản, thu nhập năm 2016 là hơn 1,1 triệu người, tỷ lệ kê khai và công khai đều trên 99,8%. Trong đó có 77 cán bộ tại các đơn vị như Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Quốc phòng, Công Thương, thành phố Hà Nội, Yên Bái, Đồng Nai được xác minh tài sản, thu nhập.

Qua việc xác minh tài sản, thu nhập của cơ quan có thẩm quyền, phát hiện và xử lý 3 trường hợp vi phạm về kê khai tài sản, thu nhập, trong đó có cả cán bộ cấp cao. 

Báo cáo cũng cho biết năm 2017, có 25 trường hợp người đứng đầu thiếu trách nhiệm để xảy ra hành vi tham nhũng bị xử lý kỷ luật, trong đó nhiều nhất là tỉnh Kiên Giang với 9 người, An Giang 4 người, Hậu Giang 3 người, Bộ Tài chính 2 người…

Về tặng quà và nộp lại quà tặng, một số địa phương đã trả lại, không tiếp nhận xe do doanh nghiệp biếu tặng: Cà Mau trả lại 2 xe, Đà Nẵng trả lại 1 xe.

Qua thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, ngành thanh tra đã phát hiện 76 vụ, 141 đối tượng có hành vi tham nhũng và liên quan đến tham nhũng.

Các vụ án, vụ việc tham nhũng năm 2017 gây thiệt hại trên 1.351 tỷ đồng, đã thu hồi, kê biên 158,8 tỷ đồng, 314 nghìn USD, 4 căn nhà, 1 căn hộ chung cư. Tổng Cục thi hành án dân sự đã thụ lý mới 128 vụ việc thuộc nhóm tội tham nhũng, tương đương với số tiền hơn 5.110 tỷ đồng, đã giải quyết xong 86 vụ việc, tương đương với số tiền hơn 1.000 tỷ đồng.

Thừa nhận tham nhũng vẫn còn nghiêm trọng, song Chính phủ dự báo tình hình tham nhũng năm 2018 sẽ tiếp tục có dấu hiệu giảm. Sự chỉ đạo quyết liệt của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng và nỗ lực của các cơ quan chức năng trong phòng chống tham nhũng, nhất là việc kiên quyết điều tra, xử lý nghiêm các vụ án kinh tế, tham nhũng nghiêm trọng sẽ củng cố hơn nữa niềm tin của nhân dân, có tác dụng răn đe rõ rệt; vừa cảnh tỉnh, cảnh báo, ngăn chặn tham nhũng vừa khích lệ các nhân tố tích cực tham gia phòng, chống tham nhũng.

Tại phiên thẩm tra, một số vị đại biểu đặt vấn đề về tính chân thực của những con số kê khai, xác minh về tài sản thu nhập của cán bộ vì cử tri nói, cứ ở nơi nào có biệt phủ của quan chức, cán bộ có vấn đề, thì thường đó là những tỉnh nghèo, phải viện trợ ngân sách. Mà cứ khi có dư luận thì những cán bộ nơi đó lại giải thích như tài sản họ có được là từ bán chổi đót, đi buôn gà, như là một sự khinh nhờn pháp luật, coi thường dư luận, nhân dân, coi thường Đảng, Nhà nước.

Một số vị đại biểu tỏ rõ không đồng tình với lý giải “nhiều tiền là nhờ bán chổi, nuôi heo”. Vì nghe trả lời như vậy, ai cũng bình luận rằng những cán bộ đó đang coi thường tổ chức, coi thường dư luận, và chỉ như vậy cũng không đủ tư cách làm cán bộ, đảng viên.

Có những cán bộ lúc làm hồ sơ xin cấp đất thì trình bày là khó khăn về chỗ ở, đến khi phát hiện tài sản khủng thì trả lời là do mẹ nuôi, em nuôi tặng. Dư luận đâu có mù mà tin vào những giải thích như vậy - một vị đại biểu bình luận.

Ủy viên thường trực Uỷ ban Quốc phòng – An ninh Nguyễn Mai Bộ so sánh: “Chúng ta đi thanh tra kiểm tra ở đâu cũng quân hùng tướng mạnh, có ôtô, còi hú nhưng có hiệu quả bằng một bài báo, một phóng viên không. Ta phải so sánh như thế về tính hiệu quả của công tác phòng chống tham nhũng”.

Đề cập chuyên đề được Uỷ ban Thường vụ Quốc hội vừa giám sát về việc thực hiện chính sách pháp luật trong việc đầu tư các công trình giao thông theo hình thức BOT, ông Bộ nhận xét, cả báo cáo giám sát lớn vậy mà không chỉ ra trách nhiệm của bộ, ngành nào. Theo ông thì hiệu quả hoạt động kiểm tra, giám sát như vậy chưa đảm bảo.

 “Nguy hiểm ở chỗ, giờ có cán bộ nào bị phát hiện tham nhũng là người dân mừng vui. Như vậy là để mất thế trận lòng dân” – ông Bộ nhận xét và cho rằng cần nhìn rõ vào sự thật, nói thẳng sự thật, không tránh né thì mới chống được tham nhũng.