Mới đây, Hạ viện Hoa Kỳ đã thông qua H.R. 7521, dự luật cấm TikTok tại Hoa Kỳ nếu công ty mẹ ByteDance không thoái vốn. Dự luật cấm đã giành chiến thắng áp đảo, với 352 phiếu ủng hộ vượt trội so với 65 phiếu chống, theo KrASIA.
Mặc dù vẫn đang trong thời gian trình Thượng viện, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã tuyên bố rằng ông sẽ ký thành luật nếu H.R. 7521 được thông qua, báo hiệu tương lai đáng lo ngại đối với 148 triệu người dùng TikTok ở xứ cờ hoa.
Được đặt tên là dự luật cấm TikTok, nhưng nhiều ứng dụng khác như Lemon8 và CapCut dễ dàng bị ảnh hưởng bởi hạn chế của dự luật và hoàn toàn có khả năng phải đối mặt với tình huống tương tự trong tương lai.
DỰ LUẬT CẤM TIKTOK LÀ GÌ?
Theo đó, “Dự luật Bảo vệ người Mỹ khỏi các ứng dụng kiểm soát bởi quốc gia đối địch” cấm tất cả cửa hàng ứng dụng “phân phối, duy trì hoặc cung cấp dịch vụ lưu trữ internet” cho nền tảng truyền thông xã hội do đối thủ nước ngoài kiểm soát được coi là gây ra mối đe dọa an ninh quốc gia. Dự luật định nghĩa các quốc gia đối địch bao gồm Triều Tiên, Nga, Iran và Trung Quốc.
Có thể nói, H.R. 7521 lập ra nhằm thúc đẩy lệnh cấm TikTok trên toàn quốc, từ đó ngăn chặn Trung Quốc thu thập dữ liệu người dùng và quảng bá tuyên truyền như nhiều nhà chức trách đặt giả thuyết. Chủ tịch Ủy ban về Trung Quốc thuộc Hạ viện Hoa Kỳ Mike Gallagher cho biết trong cuộc họp báo được tổ chức để đáp lại “chiến dịch đe dọa” của TikTok đối với người dùng Hoa Kỳ: “Chúng tôi không thể để một nền tảng tin tức thống trị thị trường Hoa Kỳ được kiểm soát hoặc sở hữu bởi công ty đến từ Trung Quốc”.
Đạo luật buộc ByteDance bán TikTok cho một công ty khác không nằm trong danh sách hạn chế của dự luật, nếu TikTok muốn tiếp tục hoạt động tại thị trường Hoa Kỳ. Ông Gallagher cho biết: “Miễn là ByteDance không còn sở hữu công ty nữa, TikTok có thể tiếp tục tồn tại”.
Tuy nhiên, việc thoái vốn khó có thể xảy ra vì Trung Quốc cũng đang bày tỏ sự phản đối mạnh mẽ với quyết định mua bán.
Bà Shu Jueting, đại diện phát ngôn từ Bộ Thương mại Trung Quốc, cho biết trong cuộc họp báo vào ngày 23/3/2023: “Việc bán hoặc thoái vốn TikTok liên quan đến xuất khẩu công nghệ và toàn bộ thủ tục cấp phép hành chính phải được thực hiện theo quy định của pháp luật Trung Quốc”. Từ lâu, Trung Quốc đã đưa ra biện pháp kiểm soát thương mại bao gồm hạn chế xuất khẩu công nghệ tiên tiến, trong đó có cả cả bộ thuật toán hiện tại đang được TikTok sử dụng.
PHẠM VI ẢNH HƯỞNG RỘNG LỚN CỦA DỰ LUẬT
Mặc dù dự luật nhắm mục tiêu cụ thể đến nhóm công ty truyền thông xã hội, nhưng tầm ảnh hưởng có thể mở rộng sang vô số ứng dụng. Ví dụ, bất kỳ công ty nào hiện đang vận hành trang web, ứng dụng dành cho máy tính để bàn hoặc ứng dụng dành cho thiết bị di động nơi người dùng có thể tạo hồ sơ, xem hoặc đăng tải nội dung kỹ thuật số đều phải đối mặt với hạn chế. Tuy nhiên, phạm vi không bao gồm các nền tảng lưu trữ nội dung đánh giá, chẳng hạn như đánh giá sản phẩm, đánh giá doanh nghiệp và thông tin du lịch, cùng một vài nội dung khác. Do đó, nhiều ứng dụng đến từ các gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc, điển hình như Shein và Temu, vốn tập trung chủ yếu vào thương mại điện tử, có thể thuộc nhóm đối tượng được miễn truy xét trong dự luật.
CAPCUT VÀ LEMON8 CÓ THỂ BỊ CẤM TRONG TƯƠNG LAI?
Do ByteDance vận hành các công ty con dựa trên nhiều ứng dụng khác nhau như Lemon8 và CapCut, mối lo ngại về triển vọng tương lai của các ứng dụng này dần xuất hiện. Nhiều chuyên gia đặt câu hỏi liệu những ứng dụng trên có phải đối mặt với lệnh cấm tại Hoa Kỳ hay không? Câu trả lời ngắn gọn là có thể, vì dự luật nêu rõ rằng các công ty thành viên thuộc sở hữu của ByteDance đều được coi là “ứng dụng do đối thủ nước ngoài kiểm soát”.
Trong phiên điều trần về dự luật, chính trị gia Cathy McMorris Rodgers nhấn mạnh trong tuyên bố mở đầu rằng đa số ứng dụng như Lemon8 và CapCut là “gián điệp” theo “yêu cầu của luật pháp Trung Quốc”. Điều này xuất phát từ lập luận rằng luật tình báo quốc gia Trung Quốc bắt buộc các tổ chức phải hỗ trợ cơ quan an ninh công cộng và an ninh nhà nước trong công tác tình báo.
Bà Rodgers cho biết: “Mặc dù TikTok có thể là ứng dụng nổi tiếng nhất chịu sự chi phối của Chính phủ Trung Quốc, nhưng chắc chắn không phải là ứng dụng duy nhất — những ứng dụng khác, như Lemon8 và CapCut - cũng chịu ảnh hưởng của chính quyền nước này thông qua ByteDance”.
Mặc dù Lemon8 và CapCut không sở hữu mức độ phổ biến như TikTok, nhưng cả hai đều liên tục có tên trong bảng xếp hạng ứng dụng iOS miễn phí hàng đầu Hoa Kỳ, trong đó đáng chú ý là CapCut đã vươn lên dẫn đầu danh sách từ tháng 1/2024.
Sự thật ngạc nhiên là nhóm người dùng các ứng dụng này thậm chí có thể bao gồm đội ngũ truyền thông của Nhà Trắng. Vào ngày 24/3/2023, Nhà Trắng đã phát hành một video trên Instagram trông giống như sử dụng mẫu có sẵn từ ứng dụng CapCut.
Google translate