Duterte: “Xin chúc mừng Tổng thống Trump”

Ngay sau khi ông Donald Trump chiến thắng cuộc đua vào Nhà Trắng, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã có động thái “làm lành” với Mỹ.

“Xin chúc mừng Tổng thống Trump. Muôn năm!” ông Duterte nói trong tiếng vỗ tay của khán giả ngày 9/11. “Giờ thì chúng ta ở đây. Tôi không muốn đấu đá nữa vì Trump đã ở kia rồi”.

Mối quan hệ liên minh truyền thống giữa Mỹ và Philippines đã trở nên căng thẳng kể từ khi ông Duterte lăng mạ Tổng thống Barack Obama hồi tháng 9 năm ngoái. Một tháng sau đó, trong chuyến thăm Trung Quốc hồi tháng 10, ông Duterte tuyên bố “tạm biệt” Mỹ.

Tuy nhiên, phát biểu ngày 9/11, một ngày sau cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, nhà lãnh đạo Philippines nói ông và ông Trump cùng có một đặc điểm chung, và hai nước sẽ tiếp tục hoạt động đào tạo quân sự chung.

“Cả hai chúng tôi đều thích nói tục. Chuyện dù nhỏ chúng tôi cũng đều chửi thề ngay. Chúng tôi giống nhau”, ông Duterte nói về ông Trump.

Vào thời điểm mối quan hệ Mỹ-Philippines xuống thấp hồi tháng 10, ông Duterte từng tuyên bố giữa hai nước sẽ không có tập trận chung trong tương lai gần. Sau đó, ông chữa lại rằng hai nước sẽ không tập trận chung “trong một năm tới”.

Trong một tuyên bố ngày 10/11, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Philippines Delfin N. Lorenzana nói ông Duterte đã nhất trí tiếp tục hoạt động đào tạo quân sự chung với Mỹ. Theo ông Lorenzana, các cuộc tập trận tấn công sẽ không được tiến hành, nhưng hai bên sẽ tập trung vào hoạt động huấn luyện và diễn tập chung.

Theo nhận định của ông Euan Graham, Giám đốc Chương trình An ninh Quốc tế thuộc Viện Lowy ở Sydney, ông Duterte muốn tập trung vào củng cố an ninh trong nước trong khi tránh làm mếch lòng Trung Quốc bằng các cuộc tập trận trên biển Đông.

“Nhiều khả năng ông ấy muốn rút khỏi việc đấu đá với Mỹ để giảm thiểu độ phụ thuộc vào mối quan hệ với Trung Quốc. Đó là trò chơi mà ông ấy đang chơi”, ông Graham nói.

“Ở mức độ cao hơn, có thể Duterte không muốn phụ thuộc vào cả Bắc Kinh lẫn Trung Quốc”, ông Graham nhận định. Theo chuyên gia này, dù quan hệ liên minh Mỹ-Philippines là an toàn vào thời điểm hiện tại, có thể Duterte đã phát hiện ra rằng việc khiến hai cường quốc này đấu nhau là khó hơn ông tưởng.

“Xét cho cùng, mọi chuyện sẽ tùy thuộc vào việc Mỹ và Trung Quốc sẵn sàng nhịn các chiêu trò của Duterte đến đâu, và tôi nghĩ đây vẫn là quãng thời gian trăng mật cho Duterte”, ông Graham đánh giá.