Chưa có một thoả thuận chung
Vào tối thứ Năm (23/3) vừa qua, chính phủ Đức đã trình lên Ủy ban một tuyên bố pháp lý được soạn sẵn, trong đó giám đốc điều hành EU hứa sẽ tìm ra một con đường hợp pháp để cho phép bán những phương tiện này sau năm 2035.
Bộ trưởng giao thông vận tải Đức, Volker Wissing, sau đó dự kiến sẽ công bố một bước đột phá ở Mainz lúc 2 giờ chiều thứ Sáu, cho phép các đại sứ EU phê duyệt trong cuộc họp chính sách theo lịch trình tại Brussels bắt đầu lúc 3 giờ chiều. Điều đó sẽ thiết lập mọi thứ để luật năm 2035 cuối cùng có thể nhận được sự chấp thuận của các bộ trưởng năng lượng vào thứ Ba tới và trở thành luật.
Nhưng giống như hầu hết các chuyến đi dài, mọi thứ không diễn ra theo kế hoạch lộ trình ban đầu và triển vọng đạt được một thỏa thuận nhanh chóng bị che khuất bởi sự phức tạp cần thiết để đáp ứng yêu cầu của Đức.
Hai quan chức, một ở Berlin và một ở Brussels, nói rằng việc trao đổi phụ thuộc vào ngôn ngữ pháp lý và làm thế nào để tạo ra sự thỏa thuận này trên cơ sở pháp lý hợp lý. Ủy ban EU đã đề nghị thiết lập một làn đường quy định mới cho ô tô động cơ đốt trong chạy hoàn toàn bằng nhiên liệu điện tử như một phần của luật Euro 6 hiện hành - một trong những yêu cầu quan trọng của Berlin. Còn Đức muốn làm rõ thêm về công nghệ cần thiết để đảm bảo ô tô chỉ có thể chạy bằng các chất thay thế tổng hợp cho xăng và dầu diesel.
Nhưng Ủy ban EU phải đối mặt với một thời gian khó khăn hơn để đảm bảo cho Berlin rằng họ có thể thông qua một phụ lục cho luật ô tô không khí thải năm 2035 nhằm mở rộng quy định để bao gồm cả nhiên liệu điện tử. Chính phủ Đức đang nhấn mạnh vào sự đảm bảo đó để dỡ bỏ rào cản của mình.
Hai nhà ngoại giao EU nói rằng họ lo ngại một động thái như vậy sẽ dẫn đến thách thức từ Nghị viện Châu Âu và các tòa án, vì Ủy ban EU không có nhiệm vụ mở lại hoặc mở rộng luật cốt lõi quy định các mục tiêu không phát thải vào năm 2035 cho mua bán ô tô con.
Ông Wissing đã nói với đài truyền hình Đức vào chiều thứ Năm: "Chúng tôi đã tổ chức các cuộc đàm phán rất căng thẳng và hiện đang trong quá trình đạt được một thỏa thuận cụ thể. Chúng tôi cần làm rõ yếu tố trung lập về công nghệ ở đâu và như thế nào, do đó tiếp tục phê duyệt động cơ đốt trong sau năm 2035 sẽ được đưa vào luật châu Âu. Chúng tôi đang đàm phán vấn đề này rất chi tiết”.
Thủ tướng Ý Giorgia Meloni cho biết khi rời khỏi Hội nghị Thượng đỉnh rằng bà cam kết đảm bảo giải quyết vấn đề nhiên liệu sinh học của riêng mình.
Bà Meloni nói: “Đã có sự đồng nhất giữa chúng tôi và nước Đức khi nói rằng xe điện không phải là lựa chọn duy nhất, còn có những lựa chọn khác – hydro, nhiên liệu hóa học – nên được xem xét”.
Trong khi đó, Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã bày tỏ sự lạc quan sau cuộc gặp song phương với người đồng cấp Pháp Emmanuel Macron, một người kiên quyết bảo vệ luật 2035.
Rời khỏi Hội nghị Thượng đỉnh, ông Macron cho biết Scholz "rất rõ ràng, không có sự lùi bước" về tham vọng của luật năm 2035. Vì vậy, chúng tôi đang tìm kiếm các tùy chọn kỹ thuật để đưa ra câu trả lời”.
EU nhượng bộ để giải quyết bất đồng
Trước đó có thông tin về việc Ủy ban EU đã soạn thảo một kế hoạch cho phép bán ô tô mới có động cơ đốt trong chỉ chạy bằng nhiên liệu điện tử trung hòa với khí hậu, trong nỗ lực giải quyết bất đồng với Đức về việc EU loại bỏ dần động cơ đốt trong ô tô từ năm 2035.
Dự thảo đề xuất tạo ra một loại phương tiện mới ở Liên minh châu Âu dành cho ô tô chỉ có thể chạy bằng nhiên liệu trung tính carbon.
Dự thảo cũng cho biết những phương tiện như vậy sẽ phải sử dụng công nghệ ngăn chúng lái xe nếu sử dụng các loại nhiên liệu khác. Điều này sẽ bao gồm một hệ thống đặc biệt để dừng xe khởi động nếu nó được cung cấp nhiên liệu không chứa carbon trung tính.
Đề xuất này có thể đưa ra một lộ trình cho các nhà sản xuất ô tô tiếp tục bán xe động cơ đốt trong sau năm 2035.
Sau nhiều tháng đàm phán, các nước EU và Nghị viện châu Âu đã đồng ý luật cấm động cơ đốt trong vào năm ngoái. Nhưng Bộ Giao thông vận tải của Đức đã khiến các quốc gia khác ngạc nhiên khi bất ngờ đưa ra những phản đối vào phút cuối đối với luật, vài ngày trước khi bỏ phiếu cuối cùng để chứng kiến luật này có hiệu lực.
Yêu cầu cốt lõi của Đức là EU cho phép bán ô tô mới chạy bằng nhiên liệu điện tử sau năm 2035. Bộ Giao thông vận tải của Đức cũng cho biết họ đã liên hệ với Ủy ban để cố gắng đạt được giải pháp về một vấn đề đang được ngành công nghiệp ô tô hùng mạnh của Đức theo dõi chặt chẽ.
"Chúng tôi quan tâm đến việc làm rõ nhanh chóng, nhưng nó phải kiên cường và ràng buộc. Chúng tôi hiện đang xem xét vấn đề này một cách cẩn thận", một phát ngôn viên tiết lộ.
Hai nguồn tin quen thuộc với vấn đề này cho hay điều kiện của Ủy ban rằng ô tô phải có khả năng nhận ra nhiên liệu trung tính CO2 từ nhiên liệu hóa thạch là một vấn đề đối với Đức vì nó sẽ buộc các nhà sản xuất ô tô phải phát triển động cơ mới.
Trong khi đó, Bộ trưởng Giao thông vận tải Đức Volker Wissing không muốn bác bỏ hoàn toàn đề xuất của Ủy ban EU, mà muốn thực hiện một số cải tiến.
Hiện tại, nhiên liệu điện tử chưa được sản xuất ở quy mô lớn. Một nghiên cứu được Viện Nghiên cứu Khí hậu Potsdam công bố cho thấy tất cả các dự án nhiên liệu điện tử đã được lên kế hoạch trên toàn thế giới sẽ chỉ sản xuất đủ nhiên liệu để đáp ứng 10% nhu cầu sử dụng trong ngành hàng không, vận chuyển và hóa chất của Đức trong vài năm tới.