Hạn chế tối đa phát sinh khiếu kiện từ thu hồi đất

Cưỡng chế phải phù hợp quy định pháp luật với tinh thần không dùng vũ khí, không được để xảy ra chết người, không được dùng quân đội vào cưỡng chế, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị trực tuyến về công tác tiếp dân và giải quyết khiếu nại tố cáo với các bộ, ngành và lãnh đạo 63 tỉnh, thành diễn ra cả ngày 2/5 tại Hà Nội.

Tại hội nghị, Tổng thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh báo cáo, từ năm 2008 – 2011, các cơ quan hành chính Nhà nước đã tiếp hơn 1,57 triệu lượt người đến khiếu nại tố cáo và tiếp nhận, xử lý gần 673 nghìn đơn thư. Chiếm tới 70% vụ việc khiếu nại của công dân chủ yếu là liên quan đến đất đai, trong đó tập trung nhiều nhất là khiếu nại việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế, xã hội.
 
Phó chủ tịch UBND Tp.HCM Lê Mạnh Hà cho biết, sau khi xảy ra vụ việc cưỡng chế thu hồi đất ở Tiên Lãng (Hải Phòng), tình hình khiếu kiện của dân tỉnh khác về thành phố tăng lên, tập trung vào vấn đề thu hồi đất do lịch sử để lại, với hơn với 240 lượt và gần 3000 công dân, tăng 40% so với cùng kỳ năm 2011, kéo theo đó là những đối tượng gây rối.

 Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hoà Trần Chiến Thắng nói, “rất tiếc Hải Phòng để xảy ra vụ Tiên Lãng vì sau vụ việc này, cứ có việc gì ngày càng bức xúc là dân lại nói sẽ có Tiên Lãng thứ 2, làm cho việc ổn định tình hình khó khăn. Cán bộ làm công tác đền bù giải toả cũng nhụt chí”.

Cũng liên quan đến đất đai, Phó chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên, ông Nguyễn Khắc Hào báo cáo khá chi tiết về vụ việc cưỡng chế thu hồi đất thuộc dự án Ecopark ở huyện Văn Giang.

Theo khẳng định của ông Hào, dự án này được phê duyệt từ năm 2004, đúng trình tự pháp luật, được lãnh đạo địa phương và bộ, ngành liên quan thẩm định kỹ lưỡng và đây cũng là dự án duy nhất có hỗ trợ đất dịch vụ liền kề cho hộ bị thu hồi đất, có cơ chế hỗ trợ đền bù cao nhất tại thời điểm phê duyệt dự án.

“Đến nay đã có 79% hộ nhận tiền đền bù, còn hơn 1.000 hộ chưa nhận, chiếm 21%. Hơn 8 năm qua, tỉnh vẫn chưa hoàn thành giao đất cho chủ đầu tư do dân khiếu kiện liên tục, tụ tập đông người, lôi kéo kích động, cản trở không hợp tác, gây tình hình phức tạp kéo dài tại 3 xã của Văn Giang”, ông Hào cho biết.

Thông tin tiếp theo cũng từ Phó chủ tịch Hào là ngày 24/4 vừa qua, các lực lượng hỗ trợ thi công  và cưỡng chế của UBND huyện Văn Giang đã thực hiện tốt các phương án cưỡng chế thu hồi đất đã đề ra, đảm bảo cưỡng chế an toàn, không ai bị thương.

Sau cưỡng chế, tình hình nhân dân 3 xã ổn định, đã tạm giữ 19 người có hành vi quá khích, chống trả người thi hành công vụ, đến nay còn tạm giữ 5 người. Ông Hào cũng nhấn mạnh: "Khi đã có chủ trương đúng, hiệu qủa kinh tế xã hội cao, thực hiện đúng các quy định của pháp luật, được đông đảo người dân đồng tình ủng hộ thì không thể vì một số người chống đối mà không thực hiện chủ trương đó".

Đồng tình với nhiều giải pháp từ địa phương, Thủ tướng nhấn mạnh việc tập trung giải quyết dứt điểm 528 vụ khiếu kiện còn tồn đọng trong cả nước, bởi “nếu chủ quan coi thường không tập trung giải quyết dứt điểm thì đây sẽ là những mầm mống dẫn tới bất ổn an ninh chính trị thời gian tới”.

Thủ tướng cũng yêu cầu với các vụ việc tồn đọng này, lãnh đạo các tỉnh phải lên hồ sơ chi tiết từng vụ việc một, lập cả hội đồng thẩm định tư vấn, mời đại diện mặt trận tổ quốc, các đoàn thể, mời cả luật sư thẩm định các phương án đã giải quyết, nếu thấy chính quyền đã xử lý sai thì phải nhận lỗi và sửa, nếu giải quyết đúng rồi nhưng xem xét thấy người dân còn quá khó khăn, nghèo khó thì phải có phương án hỗ trợ bằng chính sách xã hội.

"Từ giờ đến cuối năm giải quyết được các vụ tồn đọng và phải công khai hết toàn bộ quy trình giải quyết các vụ khiếu kiện tồn đọng này. Chúng ta phải làm hết tấm lòng, hết trách nhiệm với nhân dân để tuyệt đại đa số bà con đồng tình là cái tốt nhất, còn trường hợp giải quyết đúng rồi nhưng còn một số người không chấp nhận, bị đối tượng xấu lợi dụng kích động cũng phải thuyết phục, làm hết cách, không được nữa thì vì lợi ích chung của xã hội phải tiến hành cưỡng chế”, Thủ tướng lưu ý.

Theo Thủ tướng, trong quá trình thu hồi đất theo quy hoạch để xây dựng hạ tầng cơ sở, phải làm chặt chẽ đúng quy định của pháp luật, trước hết là về quy hoạch - phải được thẩm định chặt chẽ, công khai để dân biết, không được tuỳ tiện trong lập quy hoạch vì từ lập quy hoạch mới dẫn đến thu hồi đất.

“Nhân dân phê bình chúng ta có một số việc chúng ta quy hoạch dẫn tới thu hồi đất, sử dụng đất còn lãng phí, có cái chưa phù hợp. Vì vậy, quá trình lập quy hoạch, thu hồi đất phải sát thực tế, phải dân chủ, bàn bạc công khai theo đúng quy trình để đảm bảo sự đồng thuận. Quá trình này phải hạn chế tối đa việc phát sinh khiếu kiện, khiếu nại tố cáo phức tạp, kéo dài”, Thủ tướng chỉ đạo.