Thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội tại Quốc hội sáng 17/6, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội bày tỏ lo ngại trước tình trạng hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại vẫn diễn biến phức tạp, cần giải pháp quyết liệt hơn trong xử lý vấn đề này.
THỦ ĐOẠN CỦA CÁC ĐỐI TƯỢNG SẢN XUẤT, BUÔN BÁN HÀNG GIẢ NGÀY CÀNG TINH VI
Đại biểu Tô Văn Tám, đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum, dẫn số liệu cho thấy năm 2023, lực lượng quản lý thị trường đã phát hiện và xử lý hơn 52.000 vụ vi phạm về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Năm 2024 phát hiện và xử lý trên 47.000 vụ; và 4 tháng đầu năm 2025, các địa phương và đơn vị đã bắt giữ và xử lý hơn 34.000 vụ vi phạm. Khởi tố hình sự 1.450 vụ, với hơn 2.100 đối tượng.
“Qua đó cho thấy tình hình sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại, buôn lậu hầu như ít thuyên giảm và đang diễn biến phức tạp, bất chấp sự nỗ lực của các cơ quan chức năng”, đại biểu Tô Văn Tám nói.
Theo đại biểu, hàng giả, hàng nhái không chỉ gây thiệt hại về kinh tế, mà còn trực tiếp đe dọa đến sức khỏe, tính mạng của người dân với tư cách là người tiêu dùng. Đồng thời, làm suy giảm uy tín, thương hiệu của các doanh nghiệp chân chính, giảm niềm tin của người dân đối với hàng hóa trong nước, cản trở sự phát triển của nền kinh tế, thất thu ngân sách nhà nước, gây bất ổn xã hội và môi trường đầu tư.
Hơn nửa triệu sản phẩm hàng giả tồn tại gần 5 năm trên thị trường; thực phẩm giả, thuốc giả, mỹ phẩm giả và các hàng giả khác lưu hành trên thị trường nhiều năm qua, cho thấy thủ đoạn của các đối tượng sản xuất, buôn bán hàng giả rất tinh vi và phức tạp.
“Một đường dây sản xuất, buôn bán hàng trăm tấn thực phẩm chức năng liên quan đến một cán bộ cao cấp của một bộ chuyên ngành đã được Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố, và một số vụ án khác cho thấy có sự tiếp tay của một số cán bộ thoái hóa về phẩm chất đạo đức và lối sống”, đại biểu lo ngại.
Thêm vào đó, hiện tượng hàng giả tràn lan trên mạng xã hội với sự quảng bá rầm rộ của một số người có ảnh hưởng, người nổi tiếng, khiến người tiêu dùng dù có thông thái đến mấy cũng khó phân biệt được sản phẩm giả đang lưu thông trên thị trường.
Theo đại biểu, hiện việc quản lý sản xuất, buôn bán hàng hóa, việc quản lý an toàn thực phẩm đã được giao cho các cơ quan chức năng từ Trung ương đến địa phương nhưng diễn biến của hàng giả, gian lận thương mại vẫn diễn biến phức tạp.
Do vậy, ông đề nghị Chính phủ cần tăng cường kiểm tra, rà soát quá trình tổ chức thực hiện, chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan, tính thống nhất trong quản lý và kiểm soát. “Có tình trạng nhiều đầu mối quản lý, kiểm soát nhưng hoạt động chưa thống nhất hay không, hay có sự chồng chéo trong quản lý đến đâu và có lỗ hổng trong quản lý chỗ nào để chấn chỉnh và xử lý kịp thời”, đại biểu Tô Văn Tám góp ý.
Đại biểu Tô Văn Tám cho rằng hàng giả, gian lận thương mại có thể coi là một quốc nạn ở nhiều phương diện, bởi hệ lụy xã hội và đạo đức rất nặng nề, quy mô lớn, thủ đoạn tinh vi và có hiện tượng móc ngoặc của một số cán bộ công quyền suy thoái về phẩm chất đạo đức, lối sống.
“Bởi vậy, phòng, chống hàng giả, gian lận thương mại cần được nâng lên tầm chiến lược quốc gia. Từ đó, có một quyết sách để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác phòng, chống hàng giả, gian lận thương mại”, đại biểu Tô Văn Tám nhấn mạnh.
CẦN ÁP DỤNG HÌNH THỨC XỬ PHẠT THỎA ĐÁNG
Cùng chung mối quan tâm, đại biểu Lê Hữu Trí, đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hoà nêu quan điểm, đất nước ta đang phấn đấu xây dựng một xã hội văn minh, hạnh phúc, thì đòi hỏi phải phải kiên quyết đấu tranh với các loại tội phạm, đặc biệt là hàng giả, hàng nhái, thuốc giả, thực phẩm bẩn, độc hại. Bởi đây là mối đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe, đời sống và niềm tin của nhân dân.
Ông cho rằng cần các khung pháp lý nghiêm minh để xử lý và công khai thông tin để người dân biết tẩy chay hàng giả, hàng nhái, đặc biệt là thuốc giả, thực phẩm bẩn, độc hại.
“Dư luận đang đặt ra câu hỏi chúng ta có cả một hệ thống pháp luật quản lý bao quát ở hầu hết tất cả các lĩnh vực; có nhiều lực lượng để quản lý xã hội từ biên giới, cửa khẩu, trong nội địa, khu dân cư, nhưng hàng trăm tấn thuốc giả, thực phẩm chức năng giả, đồ ăn thức uống giả được sản xuất, lưu hành, kinh doanh. Đặc biệt, được bán trong các nhà thuốc, cửa hàng, cửa hiệu kinh doanh hợp pháp và hiện diện ngay cả trong bệnh viện, trường học…”, đại biểu Lê Hữu Trí nêu thực tế.
Theo ông, đã đến lúc không thể xem nhẹ vấn đề này, mà cần nhanh chóng thay đổi phương thức quản trị xã hội hiệu quả hơn, không để các loại tội phạm này có môi trường tồn tại và phát triển.
“Cần có một hành lang pháp lý để trừng phạt nghiêm minh các loại tội phạm này. Cần có các cuộc thanh lọc, phát hiện và xử lý thật nghiêm minh đối với những cán bộ thực thi pháp luật đã bao che dung túng cho các hành vi tội phạm”, đại biểu Lê Hữu Trí góp ý.
Về vấn đề này, đại biểu Phạm Đình Thanh, đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum, cũng cho biết vừa qua các cơ quan chức năng phát hiện, xử lý nhiều vụ án buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, nhất là các vụ án về thực phẩm giả, sữa giả, thuốc chữa bệnh giả.
Đáng chú ý, thuốc chữa bệnh không rõ nguồn gốc, kém chất lượng được đưa vào bệnh viện với số lượng lớn, được cung cấp cho các đối tượng chính là những người yếu thế trong xã hội, những người già, người bệnh, phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh đang gây bức xúc, phẫn nộ trong cử tri và nhân dân cả nước.
Trước thực trạng đó, ông đề nghị Quốc hội, Chính phủ tăng cường và quyết liệt hơn nữa trong việc chỉ đạo, hỗ trợ các cơ quan chức năng trong quá trình đấu tranh, xử lý, nhất là việc chỉ đạo và hỗ trợ cho lực lượng công an để đấu tranh triệt phá và xử lý tận gốc loại tội phạm này.
“Phải xử lý kịp thời, nghiêm minh và công khai kết quả xử lý, công khai danh tính tổ chức, cá nhân vi phạm trên phương tiện thông tin đại chúng. Trong xử lý hình sự, cần áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với các đối tượng phạm tội, nhất là đối với những người nổi tiếng, những người hưởng lương của Nhà nước được giao nhiệm vụ bảo vệ quyền lợi, sức khỏe của nhân dân nhưng vì lợi ích vật chất đã bao che, tiếp tay cho tội phạm”, đại biểu Phạm Đình Thanh nhấn mạnh.
Ông cũng gửi tiếng nói của cử tri kiến nghị cơ quan chức năng cần phân tích, đánh giá, làm rõ về tính chất, mức độ nguy hiểm cũng như hậu quả nghiêm trọng, lâu dài do tội phạm này gây ra đối với sức khỏe, tính mạng của người dân và tương lai nòi giống để làm cơ sở xem xét, quyết định về hình phạt.
Về lâu về dài, đại biểu cho rằng cần tiếp tục nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự, theo hướng tăng khung hình phạt đối với loại tội phạm này, đảm bảo đủ sức răn đe, phòng ngừa, phục vụ tốt cho công tác bảo đảm an ninh, trật tự, bảo vệ sức khỏe, quyền, lợi ích hợp pháp của nhân dân, của người tiêu dùng.
Google translate