“Hành trình đỏ” theo dấu chân Chủ tịch Hồ Chí Minh

Nhân kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Trung Quốc và 135 ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhận lời mời của Sở Văn hóa và du lịch Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc), Công ty Du lịch và Thương mại Quốc tế Phương Nam (Việt Nam) phối hợp với Trung tâm Văn hóa Trung Quốc tại Hà Nội đã tổ chức Chương trình Famtrip đặc biệt với chủ đề: “Hành trình đỏ theo dấu chân Chủ tịch Hồ Chí Minh và tình hữu nghị Việt - Trung tại Quảng Tây”.

Chuyến đi có sự tham gia của đại diện đến từ hơn 30 doanh nghiệp lữ hành hàng đầu Việt Nam, các cán bộ của Cục Hợp tác quốc tế và Cục Du lịch quốc gia (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam), cùng một số nhà báo của Việt Nam và Trung Quốc.

MINH CHỨNG CHO QUAN HỆ HỮU NGHỊ BỀN CHẶT VIỆT - TRUNG

Điểm dừng chân đầu tiên là Di tích Cơ quan bí mật của Đảng Cộng sản Việt Nam tại thị trấn Long Châu, thành phố Sùng Tả – di tích văn hóa trọng điểm cấp quốc gia Trung Quốc. Bà Lục Quốc Cơ, Phó Chủ nhiệm Nhà triển lãm Hồ Chí Minh tại Long Châu, cho biết sau khi hoạt động tại nhiều nước, đồng chí Nguyễn Ái Quốc về Quảng Châu năm 1925–1926 để truyền bá chủ nghĩa Mác – Lênin, thành lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên. Từ năm 1927, sau khi Quốc Dân Đảng Trung Quốc đàn áp phong trào cộng sản ở Quảng Châu, nhiều cán bộ Việt Nam chuyển sang hoạt động tại vùng biên giới với Việt Nam, trong đó Long Châu trở thành địa bàn chủ chốt.

Đầu thập niên 1930, đồng chí Hoàng Văn Thụ thuê ngôi nhà 74–76 phố Nam, Long Châu, làm cơ sở bí mật. Đây là nơi tổ chức họp kín, in ấn tài liệu và huấn luyện quân sự. Giai đoạn 1930–1940, Long Châu cùng Nam Ninh, Bằng Tường và Tĩnh Tây tạo thành “vành đai cách mạng” Trung – Việt. Trong các năm 1939–1944, Chủ tịch Hồ Chí Minh ba lần trở lại Long Châu để chỉ đạo hoạt động cách mạng. Sau khi nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa thành lập (1949), Long Châu tiếp tục là điểm dừng chân của Người trên đường sang Bắc Kinh năm 1950 tìm kiếm sự ủng hộ quốc tế.

Bà Lục Quốc Cơ cho biết nhằm tôn vinh vai trò lịch sử của địa điểm đặc biệt này, từ năm 2006, chính quyền thành phố Sùng Tả đã trùng tu ngôi nhà 74–76 phố Nam, chính thức mở cửa đón khách vào ngày 19/5/2006 nhân kỷ niệm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Khu lưu niệm được chia thành hai tầng, trưng bày hơn 3.000 bức ảnh, hiện vật quý giá theo dòng thời gian hoạt động cách mạng của Người.

Tiếp tục chuyến hành trình, đoàn đã đến thăm Di tích Văn phòng Việt Minh tại Tĩnh Tây, nay là Nhà lưu niệm Hồ Chí Minh với nhân dân dân tộc Choang, tọa lạc tại số 302 phố Tân Sinh, thành phố Tĩnh Tây. Theo cán bộ thuyết minh, tháng 12/1940, đồng chí Nguyễn Ái Quốc và một số cán bộ đã từ Quế Lâm về Tĩnh Tây, thuê lại ngôi nhà này làm nơi hoạt động. Từ năm 1941, nơi đây trở thành trụ sở ở nước ngoài của Mặt trận Việt Minh. Tại đây, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết nhiều tác phẩm quan trọng, đặc biệt là bức thư “Kính cáo đồng bào” ngày 6/6/1941 kêu gọi toàn dân đoàn kết chống Pháp - Nhật, hiện được khắc lại trên bức tường nhà lưu niệm.

Nhà lưu niệm trưng bày gần 300 hiện vật, hình ảnh, tượng, phù điêu, cùng bút tích của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thời gian hoạt động tại Quảng Tây. Ngoài ra còn có hình ảnh, tư liệu về các đồng chí từng đồng hành cùng Người như Trường Chinh, Phạm Văn Đồng, Võ Nguyên Giáp... Năm 2017, nơi đây được công nhận là Di tích văn hóa cấp khu tự trị của Quảng Tây.

Điểm dừng chân tiếp theo là ngôi nhà lưu niệm nằm tại số 2-1 đường Liushi, đối diện núi Ngư Phong, thành phố Liễu Châu, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh từng sống và làm việc sau khi được trả tự do vào tháng 8/1943. Cán bộ thuyết minh tại đây cho biết ngôi nhà này từng là nhà trọ Nam Dương, được Nguyễn Ái Quốc thuê ở và hoạt động cách mạng từ tháng 9/1943 đến 9/1944. Tại đây, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tổ chức huấn luyện cán bộ, triệu tập đại hội đại biểu Việt Nam Cách mệnh Đồng minh Hội, đồng thời hoàn thành tập thơ nổi tiếng “Nhật ký trong tù”. Năm 1996, nơi đây được công nhận là “Nhà ở cũ của Hồ Chí Minh”, sau đó được xếp hạng di tích văn hóa cấp tỉnh, đến năm 2006 được Quốc Vụ viện Trung Quốc đưa vào danh mục đơn vị bảo hộ văn vật cấp quốc gia.

Hai điểm di tích tại Tĩnh Tây và Liễu Châu không chỉ ghi dấu hoạt động cách mạng quan trọng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, mà còn là minh chứng sinh động cho tình hữu nghị bền chặt giữa nhân dân Việt Nam và Trung Quốc trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc.

NHỮNG "ĐỊA CHỈ ĐỎ" TẠI THÀNH PHỐ QUẾ LÂM

Trong chuyến đi lần này, đoàn công tác đã đến thăm Nhà tưởng niệm Văn phòng Quân đoàn Bát Lộ tại số 96 đường Trung Sơn Bắc, thành phố Quế Lâm, nơi ghi dấu mối quan hệ quân sự mật thiết giữa hai dân tộc Việt - Trung trong kháng chiến chống ngoại xâm. Tại đây, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng đảm nhiệm chức vụ Chánh văn phòng danh dự Bát Lộ Quân.

Năm 1939, dưới bút danh Nguyễn Ái Quốc, Người gửi báo cáo quan trọng tới Quốc tế Cộng sản, đặt nền tảng lý luận cho việc thành lập Việt Minh. Tại Quế Lâm, Người còn giao nhiệm vụ cho đồng chí Phạm Văn Đồng xây dựng mối liên kết với giới văn hóa và báo chí Trung Quốc. Ngày 8/12/1940, Hội đồng chí công tác văn hóa Trung – Việt chính thức ra mắt tại Hội trường Lạc Quần. Trước đó, ngày 16/12/1940, Người chủ trì cuộc họp Việt Minh đầu tiên tại tiệm trà Đông Pha, với sự tham dự của Võ Nguyên Giáp.

Trong các năm 1938–1940, Văn phòng Bát Lộ Quân tại Quế Lâm trở thành trung tâm kết nối giữa Nguyễn Ái Quốc và các chiến khu Trung Quốc, cũng như phong trào cách mạng Việt Nam. Ngày nay, nhà số 96 Trung Sơn Bắc đã được Trung Quốc công nhận là Di tích lịch sử cách mạng cấp quốc gia, ghi dấu một giai đoạn hoạt động quan trọng của Chủ tịch Hồ Chí Minh trên con đường giải phóng dân tộc.

Nhân dịp này, đoàn chúng tôi ghé thăm Bệnh viện Nam Khê Sơn ở thành phố Quế Lâm, từng là cơ sở y tế tiếp nhận và điều trị cho thương binh, bệnh binh Việt Nam trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ. Được thành lập năm 1968 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chu Ân Lai, bệnh viện đã chữa trị cho hơn 5.400 thương binh Việt Nam từ năm 1969 đến năm 1975.

Năm 1974, tập thể cán bộ y bác sĩ bệnh viện được Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trao tặng Huân chương Kháng chiến hạng Nhất. Sau năm 1976, khi chiến tranh tại Việt Nam kết thúc, bệnh viện chuyển giao về cho tỉnh Quảng Tây quản lý để khám chữa bệnh cho người dân Quế Lâm.

Điểm đến cuối cùng là di tích trường Dục Tài Nam Ninh – ngôi trường gắn bó với nhiều thế hệ sinh viên Việt Nam học tập tại Trung Quốc. Năm 1949, Đảng Cộng sản Trung Quốc hoàn thành công cuộc giải phóng đất nước, thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Năm 1950, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề nghị với Chủ tịch Mao Trạch Đông thành lập trường đào tạo cán bộ và học sinh Việt Nam tại Trung Quốc. Đề nghị được chấp thuận, trường Dục Tài thành lập năm 1951 tại thành phố Nam Ninh, do Việt Nam quản lý, Trung Quốc hỗ trợ cố vấn và hậu cần.

Lớp học sinh đầu tiên gồm 257 người, trong đó có 101 cán bộ, còn lại là con em các cán bộ. Năm 1954, trường chuyển về khu mới – nay là khu tây trường Đại học Quảng Tây, đến tháng 9/1957, toàn bộ trường chuyển về Việt Nam. Trong thời gian hoạt động tại thành phố Nam Ninh, Trường Dục Tài đào tạo theo 7 phân hiệu từ mẫu giáo đến đại học, đã đào tạo khoảng 7.000 cán bộ Việt Nam.

 

Nội dung đầy đủ của bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 24+25-2025 phát hành ngày 16/06/2025. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:  

https://postenp.phaha.vn/tap-chi-kinh-te-viet-nam/detail/1453