Kết quả xếp hạng ngân hàng “chưa phản ánh đúng thực tế”

Ngày 10/9, ban biên soạn báo cáo thường niên Chỉ số tín nhiệm Việt Nam 2012 có thư ngỏ nói về kết quả xếp hạng năng lực cạnh tranh của 32 ngân hàng Việt Nam.

Website của Công ty Cổ phần Xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp Việt Nam (CRV) - đơn vị thực hiện nghiên cứu và công bố bảng xếp hạng - đã đăng tải thư ngỏ này, là
là ý kiến chính thức của ban biên soạn, cho biết: “Chúng tôi đã thực hiện việc xếp hạng năng lực cạnh tranh hơn 30 ngân hàng thương mại Việt Nam, với mong muốn cung cấp một kết quả phân tích độc lập giúp các ngân hàng định vị năng lực cạnh tranh của mình trên thị trường. Chúng tôi mong muốn các độc giả nhìn nhận nghiên cứu này như một tài liệu tham khảo. Kết quả nghiên cứu thể hiện sự cố gắng rất lớn của nhóm tác giả. Tuy nhiên, do các nguyên nhân chủ quan và khách quan trong điều kiện thực tế, nghiên cứu không thể tránh khỏi những thiếu sót”.

Và sau khi công bố kết quả, ban biên soạn đã nhận được nhiều ý kiến phản biện của một số nhà khoa học cũng như các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng. Qua đó, ban biên soạn thấy rằng: “Chúng tôi nhận thấy nghiên cứu này còn có những điểm chưa hoàn thiện và chưa phản ánh đúng tình hình thực tế về năng lực cạnh tranh của các ngân hàng đã được đánh giá”.

Một phần lý do được đưa ra trong thư ngỏ là do các tác giả đã áp dụng những phương pháp đánh giá của thế giới vào điều kiện Việt Nam mà chưa tính đến đặc thù của thị trường tài chính ngân hàng trong nước.

“Đây là thiếu sót của ban biên soạn và hội đồng khoa học của CRV Index”, thư ngỏ viết.

Ngày 8/9 vừa qua, kết quả xếp hạng năng lực cạnh tranh 32 ngân hàng Việt Nam được công bố và thu hút sự chú ý của công chúng. Một số ngân hàng thương mại đã có phản ứng về kết quả này, cho rằng phương pháp đánh giá và kết quả chưa hợp lý.

Trong văn bản một ngân hàng gửi về Ngân hàng Nhà nước đề nghị xem xét, có nêu quan điểm rằng: “Theo thông tin đã công bố, bản báo cáo xếp hạng các ngân hàng dựa trên các yếu tố: năng lực cạnh tranh, sức mạnh thị trường, mạng lưới kinh doanh, năng lực tài chính, tiềm năng phát triển, tính ổn định. Đồng thời, báo cáo dựa trên thông tin từ báo cáo thường niên, báo cáo tài chính kế toán đã được kiểm toán, báo cáo hoạt động tại đại hội đồng cổ đông của các ngân hàng. Dù chưa có thông tin về các tiêu chí để báo cáo đưa ra nhận định về từng yếu tố trên, nhưng chắc chắn chỉ dựa vào các thông tin mà báo cáo đã thu thập thì không thể đưa ra đánh giá toàn diện và chính xác”.

Và ngân hàng trên đưa ra một số lý do giải thích cho ý kiến phản hồi của mình.

Cụ thể, để có thể đánh giá chính xác báo cáo tài chính của doanh nghiệp cũng như ngân hàng, cần phải hiểu chi tiết các khoản mục; các ý kiến loại trừ, các nội dung tại thư quản lý của kiểm toán; đồng thời, cần nhấn mạnh rằng không phải chỉ tiêu nào cũng có thể đánh giá được, đặc biệt là với ngân hàng, nếu chỉ dựa vào báo cáo tài chính, ví dụ như đánh giá về khả năng thanh toán, hiệu quả hoạt động của mạng lưới kinh doanh…

Các báo cáo như báo cáo thường niên, báo cáo hoạt động trình đại hội đồng cổ đông thì luật pháp có quy định những gì phải báo cáo đại hội đồng cổ đông, nhưng mỗi ngân hàng thì có một cách làm báo cáo của riêng mình, không vi phạm qui định của pháp luật. Tuy nhiên, các cách thức báo cáo của các ngân hàng khác nhau là khác nhau, do không có chuẩn mực chung nên không thể đưa ra để so sánh, xếp hạng.

“Có một số ngân hàng không có tên trong báo cáo, không được xếp hạng vì lý do không có hoặc không đủ thông tin. Trong khi đó, báo cáo tài chính, kết quả hoạt động của tất cả các ngân hàng là công khai, thậm chí phải đăng báo, không phải thông tin mật. Việc không thu thập đủ những thông tin mà việc thu thập những thông tin công khai này là không khó, dẫn đến việc không xếp hạng một số ngân hàng phần nào thể hiện khả năng thu thập thông tin của CRV là hạn chế. Như vậy thì không thể đảm bảo những thông tin CRV đang có là đúng và đủ”, ngân hàng trên nêu quan điểm.

Ngoài ra, một số ngân hàng khác cũng cho biết là trong thời gian qua chưa bao giờ làm việc trực tiếp, cung cấp thông tin chính thức, chi tiết cho CRV; trường hợp CRV cần tìm hiểu họ sẵn sàng hợp tác để trao đổi, cung cấp, thậm chí tranh luận để có những kết quả đánh giá sát thực hơn, như cách làm của một số tổ chức quốc tế đã và đang đánh giá cho một ngân hàng Việt Nam thời gian qua.