Theo cử tri tỉnh Nghệ An, hiện nay, việc đấu giá quyền sử dụng đất còn nhiều bất cập, nhất là tình trạng nâng giá, dìm giá, bỏ cọc. Vì vậy cử tri kiến nghị Chính phủ sửa đổi, hoàn thiện các quy định về đấu giá quyền sử dụng đất như quy định về giá khởi điểm, chế tài đối với việc không thực hiện thanh toán tiền trúng đấu giá.
Đặc biệt là nâng mức tiền đặt cọc đấu giá đất lên khoảng 30 – 35% giá khởi điểm, quy định thời gian tối thiểu mới được chuyển nhượng, tách thửa để ổn định thị trường quyền sử dụng đất ở, hạn chế tình trạng nhà đầu tư lướt sóng thao túng thị trường, người dân có nhu cầu lại không mua được.
Về vấn đề này, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết hiện nay, Luật Đấu giá tài sản quy định người tham gia đấu giá phải nộp tiền đặt trước với mức từ 5% đến 20% so với giá khởi điểm của tài sản đấu giá. Mức cụ thể do người có tài sản đấu giá và tổ chức đấu giá tài sản thỏa thuận, quyết định. Tiền đặt trước sau khi trúng đấu giá được chuyển thành tiền đặt cọc để bảo đảm thực hiện giao kết hoặc thực hiện hợp đồng mua bán tài sản đấu giá hoặc thực hiện nghĩa vụ mua tài sản đấu giá sau khi được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
Qua thực tiễn triển khai với nhiều loại tài sản được đưa ra bán đấu giá, giá trị tài sản khác nhau (có hơn 20 loại tài sản được đưa ra bán đấu giá) đã cho thấy mức tiền đặt trước tối đa mà Luật Đấu giá tài sản quy định là phù hợp, tạo điều kiện thu hút được nhiều tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá. Trường hợp nâng mức tiền đặt trước lên quá cao có thể sẽ có ít tổ chức, cá nhân đủ điều kiện tham gia đấu giá, tiềm ẩn nguy cơ thông đồng, móc nối để dìm giá.
Ngoài ra, Bộ Tư pháp cũng đang chuẩn bị tổ chức tổng kết 5 năm thi hành Luật Đấu giá tài sản, Bộ Tư pháp sẽ nghiên cứu các phản ánh, kiến nghị của cử tri liên quan đến quy định về trình tự, thủ tục đấu giá, trong đó có nội dung về tỷ lệ tiền đặt trước vào quá trình đề xuất, sửa đổi, bổ sung Luật Đấu giá tài sản thời gian tới.
Bên cạnh đó, tiếp thu ý kiến của cử tri phản ánh việc hoàn thiện quy định của pháp luật về đấu giá quyền sử dụng đất (quy định về giá khởi điểm, tỷ lệ đặt cọc, thanh toán tiền trúng đấu giá,…), các nội dung này, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã bổ sung vào Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai, đang hoàn thiện trình Chính phủ ban hành và sẽ nghiên cứu để thể chế trong quá trình hoàn thiện Dự án Luật Đất đai sửa đổi.
Liên quan đến tình trạng bỏ cọc trong đấu giá quyền sử dụng đất, tại Hội thảo Đấu giá quyền sử dụng đất: khoảng trống pháp lý và đề xuất giải pháp, các chuyên gia cho rằng, có thể việc đấu giá đất cao rồi bỏ cọc là chiêu thức của nhà đầu tư, hoặc do "cò" thổi giá mục đích tạo nên những cơn “sốt ảo” nhằm mua đi bán lại kiếm lời. Vì vậy để ngăn chặn tình trạng trên, cần sửa đổi, bổ sung về quyền và nghĩa vụ của người tham gia đấu giá quyền sử dụng đất.
Trong đó, người tham gia đấu giá nếu tự ý hủy kết quả trúng đấu giá không có lý do chính đáng, ngoài tiền đặt trước, người tham gia đấu giá phải nộp khoản tiền tương đương 50% giá trị quyền sử dụng đất trúng đấu giá và các chi phí đấu giá. Ngoài ra, người tham gia đấu giá tự ý bỏ khoản tiền đặt trước và từ chối tham gia đấu giá thì trong thời gian 5 năm không được tham gia đấu giá quyền sử dụng đất. Đặc biệt, cần bổ sung quy định về điều kiện năng lực tài chính và giám sát, thẩm tra hồ sơ tham gia đấu giá khắt khe hơn với tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá quyền sử dụng đất mà bỏ cọc từ 5 vụ trở lên.