Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội vừa gửi xin ý kiến các bộ, ngành để trình Thủ tướng Chính phủ đề xuất nghỉ Tết Nguyên đán năm 2023 với hai phương án nghỉ 7 ngày hoặc 9 ngày.
Trong đó, với phương án 1, Bộ này đề xuất nghỉ Tết Âm lịch 7 ngày, bao gồm 5 ngày nghỉ Tết Âm lịch và 2 ngày nghỉ bù ngày nghỉ hằng tuần theo quy định của Bộ luật Lao động.
Người lao động sẽ nghỉ 2 ngày trước Tết và 3 ngày sau Tết, từ thứ Sáu ngày 20/1/2023 Dương lịch đến hết thứ Năm ngày 26/1/2023 Dương lịch (tức ngày 29 tháng Chạp năm Nhâm Dần đến hết ngày mùng 5 tháng Giêng năm Quý Mão).
Ở phương án 2, cơ quan này đề xuất tổng số ngày nghỉ là 9 ngày, từ thứ Bảy ngày 21/1/2023 Dương lịch đến hết Chủ nhật ngày 29/1/2023 Dương lịch (tức ngày 30 tháng Chạp năm Nhâm Dần đến hết ngày mùng 8 tháng Giêng năm Quý Mão). Với phương án này, người lao động sẽ nghỉ 1 ngày trước Tết và 4 ngày sau Tết.
Trong hai phương án, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội lựa chọn đề xuất nghỉ Tết Âm lịch theo phương án 7 ngày, nhằm đảm bảo tổng số ngày nghỉ liên tục không quá dài, đồng thời cũng đảm bảo hài hòa thời gian nghỉ trước và sau Tết.
Trao đổi với VnEconomy về vấn đề này, TS Nguyễn Thị Lan Hương, Nguyên Viện trưởng Viện Khoa học – Lao động và Xã hội (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội) nói rằng, cả hai phương án nghỉ 7 ngày hay 9 ngày đều có ưu, nhược điểm, song cho rằng thời gian nghỉ trước Tết nên dài hơn ít nhất từ 2 – 3 ngày. Chẳng hạn như nếu nghỉ 7 ngày thì có thể nghỉ 2 ngày trước Tết, còn nghỉ 9 ngày nên có 3 ngày nghỉ trước để giãn thời gian nghỉ về sau, tránh phải hoán đổi ngày nghỉ.
Theo bà Lan Hương, trên thực tế nhiều năm thì nếu cho người lao động nghỉ cận Tết quá sẽ có tình trạng họ cũng xin nghỉ trước để về quê. “Thời gian nghỉ trước Tết rất quan trọng, đặc biệt là với những lao động xa quê cũng là để giảm sức ép trong việc đi lại, tàu xe, còn nếu chỉ nghỉ một ngày trước Tết thì rất có thể người lao động sẽ vi phạm mà xin nghỉ trước, đặc biệt tại các cơ quan hành chính sự nghiệp”, vị chuyên gia nhìn nhận.
Trong hai phương án, vị chuyên gia ủng hộ phương án nghỉ 7 ngày song nhắc lại nhất thiết phải tính toán thời gian nghỉ trước Tết dài hơn, tránh tình trạng “no dồn đói góp”, trước Tết phải nghỉ dài, công nhân có thể đổi ca sau. Ở góc độ doanh nghiệp, bà Lan Hương cho rằng nếu được hỏi chọn phương án nào chắc chắn họ sẽ ưu tiên lựa chọn nghỉ 7 ngày, bởi lẽ hầu hết doanh nghiệp vẫn làm việc theo chế độ thứ 7, nếu nghỉ 9 ngày thì không tránh khỏi tình trạng doanh nghiệp lại “kêu” là quá dài.
Tuy nhiên, về lâu dài theo vị chuyên gia, cũng cần tính toán để có phương án nghỉ lễ, Tết dài hơn. Bởi lẽ, so với nhiều quốc gia lân cận với Việt Nam như Trung Quốc thì số ngày nghỉ Tết của nước ta vẫn rất thấp. “Năm nay doanh nghiệp đang trong giai đoạn phục hồi, người lao động cũng vậy nên có thể chọn nghỉ 7 ngày, nhưng trong tương lai cần nghiên cứu nghỉ dài hơn, tạo điều kiện cho những lao động ở xa về quê. Doanh nghiệp thì lúc nào cũng kêu nghỉ dài quá sẽ ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh là điều hiển nhiên. Theo tôi năm nay trong giai đoạn phục hồi thì chỉ nên nghỉ 7 ngày thôi”, bà Lan Hương nêu quan điểm.
Trong khi đó, dưới góc độ chuyên gia của tổ chức công đoàn, ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng Ban Chính sách pháp luật, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đề xuất nghỉ Tết Âm lịch 9 ngày, phương án này vừa giúp người lao động có nhiều thời gian cho gia đình, vừa giảm áp lực đi lại.
Về ý kiến doanh nghiệp cho rằng nghỉ Tết dài sẽ ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh, nhất là trong bối cảnh phục hồi, ông Quảng có chung nhận định với bà Lan Hương là số ngày nghỉ của Việt Nam so với nhiều nước ít hơn, mặt khác việc nghỉ Tết dài cũng góp phần kích cầu hoạt động du lịch, kinh tế.
Điều 112 về nghỉ lễ, Tết tại Bộ luật Lao động năm 2019 quy định, người lao động được nghỉ làm việc, hưởng nguyên lương trong những ngày lễ, Tết sau đây: Tết Dương lịch 1 ngày (ngày 1/1 Dương lịch); Tết Âm lịch 5 ngày; Ngày Chiến thắng 1 ngày (ngày 30/4 Dương lịch); Ngày Quốc tế lao động 1 ngày (ngày 1/5 Dương lịch); Quốc khánh 2 ngày (ngày 2/9 Dương lịch và 1 ngày liền kề trước hoặc sau); ngày Giỗ Tổ Hùng Vương 1 ngày (ngày 10/3 Âm lịch).
Lao động là người nước ngoài làm việc tại Việt Nam ngoài các ngày nghỉ theo quy định trên còn được nghỉ thêm 1 ngày Tết cổ truyền dân tộc và 1 ngày Quốc khánh của nước họ. Hằng năm, căn cứ vào điều kiện thực tế, Thủ tướng Chính phủ quyết định cụ thể ngày nghỉ theo quy định.
Google translate