Lại khủng hoảng thừa xe “ngoại”?

Nhiều ý kiến bắt đầu lo ngại một cuộc khủng hoảng thừa nữa có thể xảy ra tại thị trường ôtô nhập khẩu.

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, ước tính trong 9 tháng đầu năm nay đã có gần 50.000 chiếc ôtô được nhập khẩu về nước, đạt giá trị kim ngạch khoảng 737 triệu USD.

Xét về lượng, con số này đã cao hơn một nửa so với lượng xe mà các nhà sản xuất ôtô trong nước đã bán ra. So với cùng kỳ năm ngoái, mặc dù lượng ôtô nhập khẩu trong 9 tháng đầu năm nay có giảm khoảng 11% về giá trị song đã vượt 3,5% về lượng.

Bức tranh chấm phá được một số nhà phân tích phác ra trong đó hiện lên nguy cơ khủng hoảng thừa được xuất phát từ mối tương quan về bối cảnh thị trường của năm 2008 và năm nay.

Còn nhớ đầu năm 2008, thị trường ôtô nhập khẩu đã có giai đoạn bùng nổ sau ba lần liên tiếp giảm thuế trong năm 2007. Bước sang nửa cuối năm 2008, lượng xe nhập khẩu về quá nhiều trong khi nhu cầu lại sụt giảm mạnh do thuế nhập khẩu xe nguyên chiếc tăng trở lại đã dẫn đến một cuộc khủng hoảng thừa với lượng xe tồn đọng ước tính lên tới hơn 15.000 chiếc.

Đến nay, giới kinh doanh xe nhập khẩu vẫn còn cảm thấy “đau” sau cú vấp ngã của năm 2008.

Nếu như cuộc khủng hoảng thừa năm 2008 xuất phát từ hiện tượng bùng nổ của thị trường và các điều chỉnh liên tiếp thuế suất thuế nhập khẩu xe nguyên chiếc, thì năm 2009, cuộc khủng hoảng thừa, nếu xảy ra, sẽ có một phần không nhỏ bắt nguồn từ những dự báo chưa sát thực tế của nhiều doanh nghiệp.

Về cơ bản, thị trường ôtô Việt Nam nửa năm trở lại đây đã có sự tăng trưởng khá mạnh mẽ từ chính sách ưu đãi của Nhà nước thông qua việc giảm một nửa thuế giá trị gia tăng và phí trước bạ. Bên cạnh đó, gói kích cầu được Chính phủ thực hiện cũng đem lại khả năng phục hồi kinh tế đáng kể (qua đó gián tiếp gia tăng nhu cầu mua xe) của nhiều doanh nghiệp. Vì vậy, các doanh nghiệp đã tích cực nhập khẩu nhằm tranh thủ bán hàng trước khi thuế giá trị gia tăng và phí trước bạ tăng trở lại.

Tuy nhiên, dự báo của giới kinh doanh ôtô nhập khẩu đã có phần vượt quá so với nhu cầu thực tế của thị trường. Điều này thể hiện ở việc thời gian gần đây nhiều nhà nhập khẩu đã ngầm cạnh tranh về giá nhằm giải phóng hàng tồn.

Một dấu hiệu khác thể hiện qua các con số thực tế là từ hơn một tháng trở lại đây và dự báo cả các tháng tiếp theo trong năm, các doanh nghiệp bắt đầu giảm dần lượng xe đăng ký nhập khẩu.

Đến thời điểm này, cuộc khủng hoảng thừa vẫn chưa xảy ra dù nguy cơ là khá rõ ràng. Và do đó, việc cuộc khủng hoảng này có diễn ra hay không sẽ phụ thuộc vào động thái của giới kinh doanh ôtô nhập khẩu khi tận dụng khoảng thời gian cuối năm, vốn được đánh giá là khá “hot” của thị trường.