Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe ngày 25/9 chính thức đặt bút ký một thỏa thuận thương mại giới hạn giữa hai nước, theo đó Mỹ sẽ tạm rút lại lời đe dọa áp thuế quan lên ô tô nhập khẩu từ Nhật Bản và Nhật sẽ hạ thuế quan cho nông sản Mỹ.
Theo hãng tin Bloomberg, ông Trump và ông Abe đã tiến hành ký kết "giai đoạn đầu tiên" của thỏa thuận thương mại ban đầu sau cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo tại kỳ họp thường niên Đại hội đồng Liên hiệp quốc đang diễn ra ở New York.
Một tuyên bố của Văn phòng Đại diện thương mại Mỹ (USTR) miêu tả thỏa thuận này là bao trùm "những thành quả bước đầu" của cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Nhật.
Phát biểu trước báo giới, ông Trump nói ông hy vọng "trong tương lai gần" Mỹ sẽ có một "thỏa thuận toàn diện cuối cùng được ký kết với Nhật Bản".
Một điểm gai góc trong cuộc đàm phán thương mại kéo dài hơn 1 năm qua giữa Washington và Tokyo là ông Abe cần có sự đảm bảo rằng ông Trump sẽ không áp thuế quan dựa trên nền tảng an ninh quốc gia lên ô tô và phụ tùng ô tô nhập khẩu từ Nhật Bản.
Tuyên bố chung Mỹ-Nhật về thỏa thuận vừa ký chỉ bao gồm sự đảm bảo khá mơ hồ rằng Mỹ sẽ không áp thuế quan như vậy. Tuy nhiên, Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer khẳng định với các nhà báo rằng ông Trump hiện tại không có ý định áp thuế quan lên ô tô và phụ tùng ô tô nhập khẩu từ Nhật Bản.
Ông Trump, người sẽ tranh cử thêm một nhiệm kỳ Tổng thống nữa vào năm tới, được cho là nóng lòng muốn đạt một thỏa thuận thương mại với Nhật Bản để trấn an nông dân Mỹ trong bối cảnh các nông trại Mỹ chịu ảnh hưởng tai hại của thương chiến Mỹ-Trung. Ngoài việc không bán được nông sản cho Trung Quốc, nông dân Mỹ - lực lượng cử tri quan trọng ủng hộ ông Trump - còn đang gặp khó vì thời tiết bất lợi và giá hàng hóa xuống thấp.
Trong cuộc họp báo chung với ông Abe, ông Trump nói thỏa thuận thương mại Mỹ-Nhật sẽ giúp nông dân Mỹ mở ra cánh cửa thị trường Nhật. Thỏa thuận này dỡ bỏ hoặc giảm hàng rào thuế quan đói với 7,2 tỷ USD hàng hóa thực phẩm và nông sản Mỹ, giúp ích các các sản phẩm thịt bò, ngô, thịt lợn… từ Mỹ.
"Đây là con số thực sự lớn đối với những người nông dân và các nông trại Mỹ", ông Trump nói.
Ông Trump cũng tin tưởng rằng thỏa thuận - bao gồm nội dung 40 tỷ USD về thương mại số - sẽ giúp giảm thâm hụt thương mại "kinh niên" của Mỹ. Hai nước đặt mục tiêu đưa thỏa thuận vào thực hiện bắt đầu từ ngày 1/1/2020.
Ông Abe nói ông hài lòng với thỏa thuận thương mại vừa được ký kết. "Theo thỏa thuận này, chúng tôi có thể mang lại lợi ích cho tất cả mọi người ở Nhật và ở Mỹ, gồm người tiêu dùng, nhà sản xuất và người lao động", ông nói.
Thỏa thuận trên không hạ thấp các hàng rào thương mại bảo vệ nông dân sản xuất lúa gạo của Nhật Bản - một lực lượng quan trọng ủng hộ Đảng Dân chủ tự do (LDP) cầm quyền của ông Abe. Điều này có thể giúp ông Abe đẩy nhanh tiến trình thông qua thỏa thuận tại Quốc hội Nhật Bản.
Trong khi đó, ông Trump đã nói rằng thỏa thuận giới hạn này không cần phải đem ra bỏ phiếu tại Quốc hội Mỹ.
Google translate