Luật cạnh tranh mới của Châu Âu với những điều khoản cứng rắn áp dụng cho các công ty công nghệ bắt đầu có hiệu lực trong tuần này. Đây được xem là đạo luật mang tính bước ngoặt - thay đổi trải nghiệm của công dân Liên minh Châu Âu với điện thoại, ứng dụng, trình duyệt….
Theo CNN, các quy định mới của EU sẽ tạo ra những thay đổi sâu rộng đối với một số sản phẩm công nghệ được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới, bao gồm cửa hàng ứng dụng của Apple, nền tảng tìm kiếm Google, cả WhatsApp của Meta. Chúng đánh dấu một bước ngoặt trong nỗ lực toàn cầu của các cơ quan quản lý nhằm buộc các gã khổng lồ công nghệ phải tuân thủ, sau nhiều năm bị cáo buộc gây tổn hại đến sự cạnh tranh và khiến người tiêu dùng thiệt thòi.
CÁC NỀN TẢNG CỦA APPLE, GOOGLE, META SẼ THAY ĐỔI MẠNH MẼ
Nhằm tuân thủ luật pháp, Apple cho biết có kế hoạch cho phép người dùng EU tải xuống ứng dụng iPhone thông qua các cửa hàng ứng dụng của bên thứ ba - đây là lần đầu tiên Apple nới lỏng sự kiểm soát đối với iOS kể từ khi App Store ra mắt 15 năm trước.
Trong một thay đổi quan trọng khác, Google cho biết họ sẽ thay đổi kết quả tìm kiếm để thu hút nhiều lưu lượng truy cập hơn đến các trang web đặt vé du lịch hoặc mua sắm so sánh độc lập, thay vì hướng người dùng tới Google Chuyến bay hoặc các công cụ khác mà hãng sở hữu. Google cũng sẽ cho phép người dùng Android chọn trình duyệt và công cụ tìm kiếm ưa thích từ menu tùy chọn khi thiết lập thiết bị của họ lần đầu tiên, thay vì mặc định người dùng sử dụng trình duyệt và công cụ tìm kiếm Chrome của Google. Điều đó có thể tạo cơ hội cho các trình duyệt đối thủ như Opera hay Firefox của Mozilla và các công cụ tìm kiếm cạnh tranh bao gồm DuckDuckGo hay Bing của Microsoft.
Trong khi đó, người dùng các ứng dụng nhắn tin như Signal hoặc Viber có thể sớm gửi tin nhắn trò chuyện trực tiếp đến những người sử dụng nền tảng Messenger và WhatsApp của Meta, theo yêu cầu cởi mở mới được đặt ra đối với gã khổng lồ truyền thông xã hội.
Và các dịch vụ phát trực tuyến như Spotify và Netflix có thể tiếp thị chiết khấu trong ứng dụng của họ cho những người mua đăng ký thông qua các trang web tương ứng của dịch vụ thay vì thông qua hệ thống thanh toán trong ứng dụng độc quyền.
Những thay đổi trên liên quan đến Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số (DMA), luật năm 2022 yêu cầu các nền tảng trực tuyến thống trị phải cung cấp cho người dùng nhiều lựa chọn hơn và đối thủ có nhiều cơ hội cạnh tranh hơn. Đạo luật DMA ảnh hưởng đến sáu công ty công nghệ lớn nhất thế giới: Amazon, Apple, Google, Meta, Microsoft và ByteDance, công ty mẹ của TikTok.
Ủy ban Châu Âu cho biết danh sách đó cũng có thể bao gồm X của Elon Musk và Booking.com.
Việc vi phạm DMA có thể dẫn đến các hình phạt nghiêm khắc, bao gồm phạt tiền lên tới 10% doanh thu toàn cầu của công ty và lên tới 20% nếu tái phạm. Đối với hầu hết các công ty được quản lý, số tiền đó sẽ lên tới hàng chục tỷ đô la.
Trong nhiều năm, các nhà hoạch định chính sách trên khắp thế giới đã cáo buộc các gã khổng lồ công nghệ độc quyền thị trường kỹ thuật số và sử dụng dữ liệu cá nhân của người tiêu dùng để củng cố quyền lực hoặc xác định các thị trường mới để thống trị. Về phần mình, những gã khổng lồ công nghệ khẳng định họ cạnh tranh mạnh mẽ, đã tạo ra những cơ hội quý giá cho các doanh nhân và mở ra hàng tỷ đô la cho hoạt động kinh tế.
Các quy định mới của Châu Âu cho thấy cách EU đã dẫn đầu trách nhiệm về quy định công nghệ trên toàn cầu, đôi khi gây ra những tác động lan tỏa cho phần còn lại của thế giới. Năm 2022, luật mới của EU buộc Apple phải sử dụng USB-C làm tiêu chuẩn sạc cho thiết bị di động đã thúc đẩy Apple áp dụng tiêu chuẩn này cho tất cả iPhone mới của mình, kể cả ở Hoa Kỳ.
Luật cạnh tranh mới của Châu Âu không nhắm trực tiếp vào sáu công ty được nêu tên. Đúng hơn, quy định đặt ra rằng các công ty đáp ứng một ngưỡng quy mô cụ thể sẽ phải tuân thủ các quy tắc “người gác cổng” nhất định để ngăn họ lạm dụng sức mạnh kinh tế to lớn của mình.
Một cách mà EU có kế hoạch điều chỉnh quyền lực đó là trao cho người tiêu dùng nhiều quyền kiểm soát hơn đối với cách các gã khổng lồ công nghệ sử dụng thông tin cá nhân của họ. Theo DMA, công dân EU sẽ có thể từ chối chia sẻ lịch sử sử dụng của họ từ một ứng dụng được chia sẻ với các ứng dụng khác thuộc sở hữu của cùng một công ty.
Ví dụ, người dùng Google sẽ có thể ngăn lịch sử tìm kiếm và duyệt web của họ bị chia sẻ với nền tảng video YouTube của Google, điều này có thể ảnh hưởng đến những video mà YouTube đề xuất cho người dùng. Trong khi đó, Amazon sẽ cần sự đồng ý của người tiêu dùng trước khi sử dụng lịch sử sử dụng Prime Video, Kindle hoặc Audible của họ để tạo các đề xuất hoặc quảng cáo có mục tiêu trên thị trường thương mại điện tử của mình.
Các nhóm người tiêu dùng cho biết DMA hứa hẹn sẽ giảm giá cho người châu Âu bằng cách buộc các nền tảng mở và yêu cầu họ cạnh tranh trên một sân chơi bình đẳng hơn.
LIỆU CÓ ĐẨY LÙI SỰ PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG NGHỆ?
Nhưng một số công ty công nghệ đã phản đối DMA, cảnh báo rằng nó có thể dẫn đến những hậu quả không lường trước được.
Ví dụ, Google đã lập luận trong tuần này rằng những thay đổi của họ đối với kết quả tìm kiếm để đáp ứng DMA có thể thúc đẩy nhiều tìm kiếm hơn đến các trang tổng hợp danh sách du lịch hoặc nhà hàng thay vì đến từng khách sạn, hãng hàng không, nhà hàng và nhà bán lẻ riêng lẻ. Google cũng cảnh báo rằng do các yêu cầu mới về chia sẻ dữ liệu, nhiều tính năng đề xuất của Google “sẽ không hoạt động theo cách cũ nữa”, cho thấy cuộc sống có thể trở nên kém thuận tiện hơn đối với những người dùng thu hồi sự đồng ý của họ.
Trong khi đó, Apple cho biết các yêu cầu hỗ trợ các cửa hàng ứng dụng của bên thứ ba có thể khiến người dùng iOS gặp phải số lượng lớn phần mềm spam hoặc độc hại hơn do Apple không kiểm soát hết mọi nhà phát triển ứng dụng của bên thứ ba.
“Các tùy chọn mới mà chúng tôi giới thiệu để tuân thủ DMA có nghĩa là chúng tôi sẽ không thể bảo vệ người dùng theo cách tương tự”, Apple viết trong sách trắng được xuất bản vào tuần trước. “Những thay đổi mà DMA yêu cầu chắc chắn sẽ gây ra khoảng cách” giữa bảo mật của người dùng EU và bảo mật mà người dùng Apple được hưởng bên ngoài EU.
Điều đó có thể có phần nào sự thật, nhưng những người ủng hộ DMA cho biết có thể khó xác định đâu là điểm kết thúc của những phản đối hợp pháp đối với luật và đâu là điểm bắt đầu của tư lợi.
Khi các công ty bắt đầu tuân thủ thư của DMA, có thể một số công ty sẽ cố gắng trốn tránh DMA bằng cách sử dụng các chiến thuật khiến người tiêu dùng sợ hãi hoặc “các mô hình đen tối”, các thiết kế giao diện tinh vi nhằm thúc đẩy người dùng chia sẻ nhiều dữ liệu hơn hoặc đưa ra các lựa chọn khác thuận lợi hơn cho công ty.
Ngày 14/3 tới là hạn cuối cùng các Big Tech phải gửi kế hoạch chi tiết tới Ủy ban Châu Âu cho thấy họ sẽ tuân thủ DMA như thế nào.
Sau khi xem xét các kế hoạch, có thể mất vài tuần hoặc vài tháng, ủy ban sẽ tiến hành điều tra các công ty bị nghi ngờ không tuân thủ. Những cuộc thăm dò đó có thể kéo dài tới một năm. Ngay cả sau khi kế hoạch được xem xét, ủy ban vẫn có thể tiến hành điều tra việc tuân thủ bất kỳ lúc nào, đặc biệt nếu nhận được khiếu nại từ công chúng.
Google translate