Theo CNBC, Malaysia đang nổi lên như điểm đến lý tưởng cho các nhà sản xuất bán dẫn khi căng thẳng Mỹ - Trung khiến hầu hết công ty phải tiến hành đa dạng hóa hoạt động.
“Malaysia sở hữu cơ sở hạ tầng được thiết lập vững chắc với khoảng 5 thập kỷ kinh nghiệm trong lĩnh vực ‘phụ trợ’ quy trình sản xuất chất bán dẫn, đặc biệt ở khâu lắp ráp, thử nghiệm và đóng gói”, ông Kenddrick Chan, người đứng đầu dự án quan hệ quốc tế kỹ thuật số tại LSE IDEAS, cơ quan nghiên cứu chính sách đối ngoại thuộc Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị London, cho biết.
Chất bán dẫn – thành phần quan trọng được tìm thấy trong mọi thiết bị, từ điện thoại thông minh đến ô tô – là trung tâm vấn đề trong cuộc chiến công nghệ Mỹ - Trung.
HÀNG LOẠT ÔNG LỚN GHI DANH
Gã khổng lồ Intel (Hoa Kỳ) vào tháng 12/2021 tuyên bố sẽ đầu tư hơn 7 tỷ USD nhằm xây dựng một nhà máy đóng gói và thử nghiệm chip ở Malaysia, dự kiến bắt đầu đi vào hoạt động năm 2024.
Bà Aik Kean Chong, Giám đốc Điều hành Intel Malaysia, chia sẻ với CNBC: “Quyết định đầu tư vào Malaysia của Intel bắt nguồn từ nguồn nhân lực đa dạng, cơ sở hạ tầng tốt và chuỗi cung ứng mạnh mẽ”.
Cơ sở sản xuất nước ngoài đầu tiên của Intel là khu vực lắp ráp ở Penang (Malaysia) được thành lập vào năm 1972 với khoản đầu tư 1,6 triệu USD. Công ty tiếp tục bổ sung một cơ sở thử nghiệm đầy đủ chức năng cũng như một trung tâm thiết kế và phát triển sau đó.
Tiếp tục là gã khổng lồ đến từ Hoa Kỳ, GlobalFoundries, vào tháng 9 năm ngoái đã khai trương chi nhánh Penang (Malaysia) nhằm “hỗ trợ hoạt động sản xuất toàn cầu” cùng với hệ thống nhà máy trải dài tại Singapore, Hoa Kỳ và Châu Âu.
Ông Tan Yew Kong, Phó Chủ tịch cấp cao kiêm Tổng Giám đốc GlobalFoundries Singapore, nhận định: “Loạt chính sách có tư duy tiến bộ và sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính quyền khu vực cùng với các đối tác như InvestPenang đã xây dựng hệ sinh thái mạnh mẽ để ngành phát triển mạnh mẽ tại nước này”.
Công ty chip hàng đầu của Đức, Infineon, vào tháng 7/2022 đã tuyên bố sẽ xây dựng mô-đun chế tạo wafer thứ ba ở Kulim (Kedah, Malaysia) trong khi Neways, nhà cung cấp chính cho nhà sản xuất chip Hà Lan ASML, vào tháng trước vừa công bố kế hoạch xây dựng cơ sở sản xuất mới ở Klang (Selangor, Malaysia).
Ông Yinglan Tan, đối tác quản lý tại Insignia Ventures Partners, nhấn mạnh: “Lợi thế của Malaysia luôn là nguồn lao động lành nghề trong khâu đóng gói, lắp ráp và thử nghiệm cũng như chi phí vận hành tương đối thấp, giúp thị trường xuất khẩu trở nên cạnh tranh hơn trên toàn cầu”. Ông nói thêm rằng giá trị đồng ringgit hiện tại biến nước này trở thành “địa điểm hấp dẫn đối với nhà đầu tư quốc tế”.
Cơ quan Phát triển Đầu tư Malaysia thống kê trong báo cáo ngày 18/2 vừa qua, Malaysia nắm giữ 13% thị phần toàn cầu về dịch vụ đóng gói, lắp ráp và thử nghiệm chip. Xuất khẩu thiết bị bán dẫn và mạch tích hợp tăng 0,03% lên mức 387,45 tỷ ringgit (khoảng 81,4 tỷ USD) vào năm 2023, bất chấp nhu cầu chip toàn cầu suy yếu.
Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn Malaysia Datuk Seri Wong Siew Hai khẳng định nhiều công ty Trung Quốc đang nỗ lực đa dạng hóa hoạt động sản xuất sang Malaysia.
Ông Zafrul Aziz, Bộ trưởng Đầu tư, Thương mại và Công nghiệp Malaysia, chia sẻ với CNBC vào tháng 1 rằng nước này đặt mục tiêu tập trung vào “mặt trước” của quy trình sản xuất chip, thay vì chỉ “mặt sau”. Theo đó, quy trình mặt trước liên quan đến chế tạo tấm bán dẫn và quang khắc, trong khi quy trình mặt sau bao gồm khâu đóng gói và lắp ráp.
Trong nỗ lực phát triển hệ sinh thái bán dẫn của đất nước và thu hút đầu tư, Malaysia hồi đầu năm nay đã thành lập lực lượng đặc nhiệm về chiến lược bán dẫn quốc gia, truyền thông địa phương đưa tin.
Tương tự, nhiều quốc gia như Ấn Độ, Nhật Bản đã và đang thu hút các công ty nước ngoài thiết lập hoạt động tại địa phương với mục tiêu trở thành trung tâm chip toàn cầu song hành cùng Hoa Kỳ, Đài Loan và Hàn Quốc.
Ấn Độ vào tháng 2 vừa phê duyệt xây dựng ba nhà máy bán dẫn với khoản đầu tư hơn 15 tỷ USD. Tháng 6 năm ngoái, Ấn Độ cũng phê duyệt cho phép gã khổng lồ chip nhớ Micron (Hoa Kỳ) thành lập đơn vị bán dẫn tại Gujarat.
Trong cùng tháng, nhà sản xuất chip theo hợp đồng lớn nhất thế giới TSMC đã mở nhà máy đầu tiên ở Nhật Bản khi cố gắng đa dạng hóa hoạt động ngoài Đài Loan trong bối cảnh căng thẳng Mỹ - Trung.
Được biết, vào tháng 10/2022, chính quyền Washington đưa ra bộ quy định nghiêm ngặt nhằm hạn chế Trung Quốc tiếp cận công nghệ chip tiên tiến trong bối cảnh lo ngại quốc gia tỷ dân có thể sử dụng công nghệ cho mục đích quân sự. Năm ngoái, Hoa Kỳ vừa công bố thêm loạt quy định ngăn cản đại gia bán dẫn Nvidia bán chip AI tiên tiến cho Trung Quốc.
Bà May-Ann Lim, Giám đốc Quản trị Dữ liệu tại công ty tư vấn chính sách công Access Partnership, nhận định: “Malaysia và Châu Á nói chung đã sẵn sàng hưởng lợi từ cuộc chiến công nghệ Trung - Mỹ, nơi quá trình tiếp cận chip bán dẫn tiên tiến đang dần trở thành công cụ thiết lập ưu thế công nghệ toàn cầu”.
GIẢI BÀI TOÁN CHẢY MÁU CHẤT XÁM
Bên cạnh những cơ hội to lớn, tình trạng “chảy máu chất xám” tại Malaysia cũng đặt ra thách thức đáng kể khi người lao động mong muốn “vươn ra biển lớn” để có nhiều cơ hội việc làm tốt hơn và mức lương cao hơn.
Giám đốc Lim cho biết: “Viễn cảnh hoàn toàn có thể xảy ra nếu các công ty đầu tư vào việc nâng cao tay nghề cho lực lượng lao động Malaysia, nhưng lại để vuột mất họ vào tay đối thủ khác trong khu vực khi đã trang bị đủ kỹ năng”.
Một nghiên cứu được thực hiện năm 2022 cho thấy 3 trong số 4 công nhân Malaysia ở Singapore là người có tay nghề cao hoặc bán tay nghề, nêu bật vấn đề chảy máu chất xám tại quốc gia này.
Chuyên gia Tan thuộc Insignia Ventures Partners cho biết: “Liệu nhu cầu do đa dạng hóa chuỗi cung ứng tạo ra có được đáp ứng với đủ nguồn cung nhân tài lành nghề trong nước hay không vẫn là thách thức lớn”.
Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim hồi tháng 9 năm ngoái nhấn mạnh Chính phủ đang tìm cách thu hút nhóm người dân Malaysia có tay nghề cao quay trở lại và đóng góp cho đất nước.
Google translate