Về miềng Tây mùa này, nơi nào cũng thấy người đi xe máy chở sầu riêng, mít tố nữ, chôm chôm chạy tung tăng như bướm lượn. Ở vùng đất chín rồng, loại trái cây chín tự rụng gần như quả nào cũng đầy gai nhọn nhưng đều có mùi thơm lừng như mít, mãng cầu xiêm, sầu riêng… Loại quả có gai này khi đến mùa chỉ diễn ra trong thời gian ngắn. Ẩn trong lớp vỏ xù xì đầy gai nhọn nhưng bên trong là những múi vàng ruộm nằm kề nhau tỏa mùi hương ngọt ngào với vị béo ngậy.Thực tế là, sầu riêng gây khá nhiều tranh cãi. Không ít người phong sầu riêng là vua của trái cây và cũng không ít người chỉ ngửi mùi đã cao chạy xa bay. Tờ New York Time đã từng có bài báo miêu tả, quả sầu riêng ở Đông Nam Á có mùi của địa ngục và vị của thiên đường. Mùi hương không mấy dễ chịu của loại quả này đã bị cấm hầu hết trên các phương tiện di chuyển công cộng, và bạn chắc chắn sẽ bị xua đuổi nếu cố ý mang theo một trái sầu riêng vào khách sạn, lên taxi hay xe bus ở ngoài cộng đồng Asean.
Cho dù như thế nào, loại quả này khiến ai đã biết ăn thì sẽ mê, sẽ nghiện. Cứ đến mùa trái chín, không ít khách du lịch đổ về miền Tây chỉ để ngắm cảnh thu hoạch loại trái cây đầy gai nhọn này. Ở các vựa sầu riêng, khá nhiều cậu chủ nhỏ với chiếc dao cán vàng điệu nghệ nhanh nhẹn tách lớp vỏ như bàn chông kia để khêu ra những miếng cùi thơm ngon vàng ngậy mời du khách nếm thử.Theo truyền miệng, xuất xứ của loại quả này là từ Campuchia. Ông Nguyễn Duy Lưu (1857 - 1947) một thầy dạy Nho học ở Cái Mơn, trong một lần sang Campuchia để dạy học đã tình cờ thưởng thức loại trái lạ, có mùi vị rất đặc trưng. Ông Lưu đưa giống cây lạ này về trồng trên mảnh vườn nhà tại Cái Mơn – Bến Tre. Trái khi chín vẫn xanh ngắt, mỏng vỏ, gai thưa, khi chín múi lớn vàng ươm, có vị ngọt dịu và béo ngậy như sữa, hương thơm thì ngào ngạt. Đặc biệt là đúng 12 giờ trưa hay nữa đêm, khi trái tự rụng xuống thì mới chịu chín. Tiếng đồn về một giống trái ngon có vị lạ bay xa, đến mùa thu hoạch, nhiều người trong và ngoài tỉnh Bến Tre hiếu kỳ tìm đến vườn ông Lưu để thưởng thức trái lạ và xin giống về trồng.
Hiện nay tại Việt Nam có gần 60 giống sầu riêng được lai tạo từ giống sầu riêng của các nước như Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Philippin… được trồng nhiều ở các tỉnh Đắk Lắk , Đồng Nai, Bình Dương, Tiền Giang, Vĩnh Long… nhưng vẫn không có giống sầu riêng nào ngon hơn sầu riêng Cái Mơn. Khi đến Bến Tre vào mùa sầu riêng, cứ lần theo mùi thơm ngào ngạt rất đặc trưng là có thể tìm được vườn sầu riêng Cái Mơn.Quả sầu riêng nặng trung bình từ một đến hai ký. Khi chín muồi, vỏ nó tự tách ra theo những khe nhất định, chia thành bốn hoặc năm mảnh theo chiều dọc, để lộ ra những múi béo ngậy nằm gối lên nhau, mỗi trái có nhiều nhất cũng được 10 múi. Giá trị mỗi trái sầu riêng còn tuỳ thuộc vào số lượng múi nhiều hay ít nhưng chủ yếu là ở chất lượng của cơm có ngon hay không. Cơm sầu riêng màu trắng ngà hoặc màu mỡ gà bọc quanh hạt. Cơm càng dày càng ngọt, càng béo, càng thơm tho. Chất béo của cơm sầu riêng gợi cho người ăn như cái béo của bơ hay sữa. Nó béo đến mức độ người hăng hái nhất và có duyên nợ với sầu riêng nhất cũng chỉ "thưởng thức" được một trái là cùng.Gần đây, y học hiện đại đã chứng minh hàm lượng vitamin B6 trong sầu riêng là rất cao, đây là tác nhân giúp kích thích sự sản xuất serotonin giúp phòng chống chứng trầm cảm tự nhiên. Một số nghiên cứu đã cho biết, khi lượng serotonin giảm hay bị rối loạn sẽ khiến bạn rơi vào trạng thái trầm cảm. Do đó, bạn có thể duy trì sự ổn định serotonin bằng cách thường xuyên ăn sầu riêng.
Tuy nhiên, do lượng đường trong sầu riêng khá cao, bên cạnh đó nó lại là thực phẩm nóng, nếu bà bầu ăn sầu riêng có thể gây nên chứng đầy hơi, khó tiêu, bốc hỏa do tăng huyết áp. Điều này sẽ có hại cho thai nhi. Những người bị mụn nhọt, nóng trong, hay bị nổi hay bị nhiệt miệng cũng nên tránh xa món sầu riêng.
Chính vì hương thơm và vị ngọt có một không hai, sầu riêng cũng thường được người dân các nước Đông Nam Á chế biến thành nhiều món ăn đặc sắc. Món chè sầu riêng nước cốt dừa phổ biến ở nhiều nước. Ở Malaysia, Indonesia, Singapore và Việt Nam, thường có xôi, bánh pía nhân sầu riêng và cả kem sầu riêng. Trong khi đó, món sầu riêng khô và kẹo bơ cứng sầu riêng rất phổ biến ở Philippines.
Google translate