Trong báo cáo khả năng tiếp cận thị trường toàn cầu vừa công bố, Tổ chức xếp hạng thị trường MSCI đánh giá tiêu chí "khả năng chuyển nhượng" (Transferability) của Việt Nam đã được thay đổi từ cần cải thiện "-" sang không có vấn đề lớn "+".
Theo giới phân tích, điều này chứng tỏ những nỗ lực của Việt Nam đã phần nào được ghi nhận theo hướng tích cực. Việt Nam đã có sự cải thiện trong khả năng chuyển nhượng nhờ sự gia tăng giao dịch ngoài sàn và chuyển nhượng hiện vật có thể được thực hiện mà không cần có sự phê duyệt trước của cơ quan quản lý.
Bên cạnh đó, Việt Nam tiếp tục nỗ lực phát triển thị trường có kế hoạch giải quyết một số vấn đề về khả năng tiếp cận, chẳng hạn như giới hạn sở hữu nước ngoài, yêu cầu về ký quỹ trước giao dịch (pre-funding) và việc thiếu công bố thông tin thị trường bằng tiếng Anh. MSCI sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ tiến độ của những cải cách này.
Tuy nhiên, Việt Nam vẫn còn 8 tiêu chí cần cải thiện để hoàn thành bộ 18 tiêu chí của MSCI bao gồm: Giới hạn sở hữu nước ngoài; Room ngoại; Quyền bình đẳng của nhà đầu tư nước ngoài; Mức độ tự do trên thị trường ngoại hối; Đăng ký nhà đầu tư và thiết lập tài khoản; Quy định thị trường; Luồng thông tin và cuối cùng là thanh toán bù trừ;
Đối với tiêu chí "Giới hạn sở hữu nước ngoài", các công ty ở một số ngành và lĩnh vực nhạy cảm vẫn bị giới hạn về sở hữu nước ngoài từ 0% cho tới 51%. Những giới hạn này vẫn tác động tới hơn 10% cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
Đối với tiêu chí "Room ngoại còn lại cho nhà đầu tư nước ngoài", thị trường cổ phiếu chịu ảnh hướng lớn từ vấn đề room nước ngoài. Hơn 1% của chỉ số MSCI Vietnam IMI bị tác động bởi room nước ngoài thấp.
Đối với tiêu chí "Quyền bình đẳng của nhà đầu tư nước ngoài", một số thông tin doanh nghiệp vẫn không có tiếng Anh. Bên cạnh đó, quyền lợi của nhà đầu tư nước ngoài bị hạn chế do quy định giới hạn sở hữu nước ngoài nghiêm ngặt áp dụng đối với tổng tỷ trọng sở hữu nước ngoài nói chung và sở hữu của từng nhà đầu tư nói riêng.
Đối với tiêu chí "Mức độ tự do trên thị trường ngoại hối", hiện chưa có thị trường giao dịch tiền tệ ở nước ngoài và thị trường giao dịch trong nước còn hạn chế (giao dịch ngoại tệ phải liên quan tới giao dịch chứng khoán).
Đối với tiêu chí "Đăng ký đầu tư và mở tài khoản", đăng ký giao dịch là bắt buộc và việc mở tài khoản cần được VSD thông qua.
Đối với tiêu chí "Các quy định về thị trường", hiện các quy định về thị trường chưa có đầy đủ bằng tiếng Anh.
Đối với tiêu chí "Luồng thông tin", các thông tin về thị trường chứng khoán thường không có bản tiếng Anh hoặc không đủ chi tiết.
Đối với tiêu chí "Thanh toán và bù trừ", không có công cụ vay thấu chi và giao dịch cần ứng tiền trước.
Bình luận về báo cáo này của MSCI, trong báo cáo triển vọng nâng hạng mới đây, Công ty chứng khoán BIDV (BSC) kỳ vọng tương lai gần vào tháng 6/2025, thị trường chứng khoán Việt Nam có thể được MSCI xem xét đưa vào danh sách theo dõi (Watch list) được nâng hạng lên thị trường mới nổi.
Trước đó, thị trường chứng khoán Việt Nam đã nhận được những đánh giá tích cực hơn khi FTSE đã ghi nhận những nỗ lực của cơ quan quản lý - cụ thể là quyết tâm của người đứng đầu Chính Phủ - trong việc giải quyết các nút thắt còn vướng mắc.
Bên cạnh đó, Văn phòng chính Phủ ban hành thông báo 122/TB-VPCP kết luận của Thủ tướng tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ phát triển Thị trường chứng khoán 2024: theo đó Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ngân hàng Nhà nước phải có các biện pháp, hành động khẩn trương nhằm tháo gỡ các nút thắt để sớm nâng hạng thị trường.
Mới đây nhất Bộ Tài chính, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước đang xin ý kiến các thành viên thị trường, nhà đầu tư nước ngoài trong việc sửa đổi một số các thông tư quan trọng bao gồm: Thông tư số 96/2020/TT-BTC ngày 16/11/2020, số 120/2020/TT-BTC ngày 31/12/2020, số 119/2020/TTBTC ngày 31/12/2020, số 121/2020/TT-BTC ngày 31/12/2020.
BSC Research đánh giá nếu dự thảo được thông qua sẽ giải quyết phần lớn các vấn đề còn vướng mắc trong việc nâng hạng thị trường.
Google translate