Mỹ công bố Venezuela là nguy cơ an ninh quốc gia

Hôm qua (9/3), Mỹ công bố Venezuela là một mối đe dọa an ninh quốc gia, đồng thời tuyên bố trừng phạt 7 quan chức của quốc gia Nam Mỹ này. Đây được coi là diễn biến xấu nhất trong quan hệ ngoại giao giữa hai nước kể từ khi Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro lên cầm quyền vào năm 2013.

Theo tin từ Reuters, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã ký và ban hành sắc lệnh trừng phạt nói trên. Giới chức Mỹ cho hay, lệnh trừng phạt mới này không nhằm vào ngành công nghiệp chủ chốt của Venezuela là ngành dầu lửa hay nền kinh tế của nước này nói chung.

Tuy vậy, động thái của Washington đã đẩy cao căng thẳng trong quan hệ với Caracas ngay vào thời điểm mà quan hệ giữa Mỹ với Cuba - một cựu thù lâu năm của Mỹ ở khu vực Mỹ Latin, đồng thời là một đồng minh thân cận của Venezuela - bắt đầu quá trình bình thường hóa.

Tổng thống Maduro đã chỉ trích lệnh trừng phạt của Mỹ, gọi đây là một nỗ lực nhằm lần đổ chính phủ của ông. Ở đoạn kết của một bài phát biểu hùng hồn kéo dài 2 giờ đồng hồ tại Caracas, ông Maduro nói ông sẽ tìm kiếm biện pháp nhằm đáp trả sự đe dọa của “chủ nghĩa đế quốc”, đồng thời bổ nhiệm một quan chức vừa bị Mỹ trừng phạt vào ghế Bộ trưởng Bộ Nội vụ.

Công bố một nước là nguy cơ đối với an ninh quốc gia Mỹ là bước đi đầu tiên để Washington bắt đầu chương trình trừng phạt. Quy trình tương tự cũng đã được áp dụng với các quốc gia như Iran và Syria.

Nhà Trắng tuyên bố, các quan chức Venezuela bị trừng phạt lần này là những người có hành động như đe dọa các đối thủ chính trị, tham nhũng, đàn áp các cuộc biểu tình của người dân… “Chúng tôi đặc biệt quan ngại trước việc Chính phủ Venezuela nỗ lực đẩy leo thang việc đe dọa các đối thủ chính trị”, phát ngôn viên Nhà Trắng Josh Earnest nói.

Venezulea đã triệu hồi đại diện lâm thời tại Washington về nước để tham vấn. Ông Maduro cũng cáo buộc ông Obama đã có một “sai lầm lớn” và “thái độ ngạo mạn đế quốc” tương tự như những người tiền nhiệm Richard Nixon và George W. Bush.

“Tổng thống Barack Obama đã tự mình quyết định gánh lấy nhiệm vụ đánh bại chính phủ của tôi và can thiệp vào Venezuela để kiểm soát đất nước này”, ông Maduro nói trong bài phát biểu được truyền hình trực tiếp. Tổng thống Venezuela còn gọi 7 quan chức bị Mỹ trừng phạt là “những người anh hùng”.

Lệnh trừng phạt của Mỹ về bản chất đã khẳng định Venezuela là kẻ thù chính của Mỹ ở khu vực Mỹ Latin, một vị trí vốn thuộc về Cuba trong suốt nhiều thập niên cho tới khi Washington và Havana tuyên bố nối lại quan hệ ngoại giao vào tháng 12 năm ngoái.

Cuối tháng 2 vừa qua, Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro tuyên bố một loạt biện pháp trừng phạt đối nhằm vào các nhà ngoại giao và khách du lịch Mỹ, bao gồm tuyên bố sẽ giảm quy mô của Đại sứ quán Mỹ tại thủ đô Caracas và áp dụng chế độ thị thực (visa) đối với du khách Mỹ.

Tuần trước, Washington tuyên bố sẽ đáp trả bằng đường ngoại giao yêu cầu của Venezuela buộc Mỹ phải cắt giảm số nhân viên tại Đại sứ quán của nước này ở Caracas xuống 17 người từ 100 người trong vòng 15 ngày.

Tuy vậy, quan hệ thương mại giữa Venezuela và Mỹ đến nay hầu như chưa chịu ảnh hưởng đáng kể nào từ quan hệ ngoại giao căng thẳng song phương. Trong suốt 14 năm cầm quyền của Tổng thống Venezuela Hugo Chavez, mâu thuẫn ngoại giao giữa hai nước thường xuyên xảy ra, nhưng quan hệ thương mại vẫn phát triển.

Mỹ hiện vẫn là đối tác thương mại lớn nhất của Venezuela, còn Venezuela là nhà cung cấp dầu thô lớn thứ tư của Mỹ với mức cung cấp trung bình 733.000 thùng mỗi ngày.