Theo thông báo từ cơ quan chức năng Mỹ ngày 11/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump miễn thuế đối ứng đối với các sản phẩm điện thoại thông minh (smartphone), máy tính và thiết bị điện tử khác. Tuy nhiên, ông Trump mới đây phát tín hiệu nói rằng việc miễn thuế này chỉ là tạm thời.
“Không ai ‘thoát được’ hậu quả vì hành vi thương mại bất công và rào cản thuế quan phi tiền tệ mà họ đã gây ra với chúng ta, đặc biệt là Trung quốc, nước đối xử với chúng ta tệ nhất”, ông Trump viết trên mạng xã hội ngày 13/4.
Vào sáng cùng ngày, một số quan chức Chính phủ Mỹ cũng cho biết các sản phẩm được miễn trừ thuế đối ứng - như smartphone, thiết bị sản xuất chip và một số loại máy tính - sẽ được xem xét lại trong một cuộc điều tra của Chính phủ về con chip. Theo dự kiến, chính quyền Trump sẽ đánh thuế quan riêng với con chip nhập khẩu.
“Những gì ông Trump thông báo là miễn thuế đối ứng cho các mặt hàng này”, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick cho biết. "Nhưng các mặt hàng này sẽ nằm trong nhóm chịu thuế quan bán dẫn - có thể hiệu lực trong 1-2 tháng nữa”.
Khi được yêu cầu làm rõ liệu thuế quan với iPhone có thể được áp dụng trong khoảng một tháng nữa hay không, ông Lutnick trả lời rằng: “Chính xác. Chúng tôi cần dược phẩm, chất bán dẫn và thiết bị điện tử sản xuất tại Mỹ”.
Trong một bài đăng khác trên mạng xã hội, ông Trump cũng nói rằng: “Mỹ sẽ điều tra ngành bán dẫn và toàn bộ chuỗi cung ứng trong các cuộc điều tra thuế qua an ninh quốc gia sắp tới”.
Phát biểu của ông Trump và ông Lutnick được dự báo sẽ gây xáo trộn lớn trên thị trường chứng khoán trong tuần này. Trước đó, chương trình thuế đối ứng của ông khiến thị trường chứng khoán Mỹ lao dốc mạnh trong những phiên giao dịch gần đây trước khi phục hồi nhờ tin hoãn thuế 90 ngày.
Tỷ phú Ray Dalio, người sáng lập công ty quỹ phòng hộ Bridgewater Associates, cảnh báo rằng thuế quan của ông Trump “gây ra rất nhiều hỗn loạn”.
"Hiện tại chúng ta đang ở thời điểm quyết định và rất gần với suy thoái", ông Dalio nhận định với hãng tin CNBC ngày 13/4. "Tôi lo sẽ xảy ra điều tồi tệ hơn cả suy thoái nếu không xử lý tốt tình hình”.
Apple, Nvidia và các công ty công nghệ Mỹ lớn có nguy cơ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi thuế quan của ông Trump hiện chưa đưa ra bình luận. Bất kỳ hành động nới lỏng thuế quan nào của chính quyền Trump với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc cũng là một tin vui với những công ty này. Apple hiện sản xuất 80% sản lượng điện thoại iPhone ở Trung Quốc.
Trung Quốc ngày 13/4 kêu gọi Nhà Trắng hủy bỏ thuế quan đối ứng, nhấn mạnh rằng: “Không bên nào thắng thế trong chiến tranh thương mại và chủ nghĩa bảo hộ sẽ không có lối thoát”.
Bộ Thương mại Trung Quốc cho rằng việc miễn thuế đối ứng với các mặt hàng điện tử hiện tại chỉ là “một bước đi nhỏ” và chưa đủ để “sửa chữa chính sách thuế quan có đi có lại đơn phương" của Mỹ mà Bắc Kinh cho là sai trái.
Chính quyền Trump thời gian qua khẳng định rằng Apple có thể sản xuất iPhone tại Mỹ như một phần trong nỗ lực hồi sinh ngành sản xuất Mỹ. Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng việc này không thực tế bởi Apple có mối liên hệ chặt chẽ với chuỗi cung ứng Trung Quốc và Đông Nam Á.
Hiện tại, Apple đã dịch chuyển phần lớn hoạt động sản xuất iPhone sang Ấn Độ - nơi chịu thuế quan thấp hơn so với Trung Quốc khi xuất khẩu vào Mỹ.
Tuần trước, dù hoãn áp thuế đối ứng ở mức cao với hàng loạt quốc gia, ông Trump vẫn tăng thuế quan với hàng Trung Quốc. Hiện hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ chịu thuế quan 145%. Con số này bao gồm 125% thuế đối ứng và 20% thuế quan đã áp đặt trước đó do vấn đề chất gây nghiện fentanyl nhập lậu từ Trung Quốc.
Nhà đàm phán thương mại hàng đầu của chính quyền Trump, ông Jamieson Greer, nói rằng ông hy vọng sẽ đạt được “thỏa thuận có ý nghĩa” với các đối tác thương mại trước khi hết thời hạn hoãn thuế 90 ngày.
Kể từ khi trở lại Nhà Trắng hồi tháng 1, ông Trump nhiều lần đưa ra tuyên bố áp thuế quan với các đối tác thương mại, sau đó thông báo giảm hoặc hoãn thuế.
"Sự hỗn loạn do luồng tin tức liên tục từ Nhà Trắng đang khiến ngành công nghiệp và các nhà đầu tư chóng mặt. Điều này cũng gây ra bất ổn cho những công ty đang cố gắng lên kế hoạch cho chuỗi cung ứng, hàng tồn kho và nhu cầu của mình”, ông Daniel Ives, giám đốc nghiên cứu công nghệ toàn cầu tại công ty Wedbush Securities, nhận xét.
Chính quyền Trump hiện đã áp thuế quan 25% với ô tô và phụ tùng ô tô, nhôm, thép. Thời gian tới, thuế quan với con chip, dược phẩm, đồng và gỗ xẻ sẽ được triển khai. Hiện tại, Mỹ cũng đang áp thuế quan 25% với các mặt hàng từ Canada và Mexico không nằm trong điều khoản của hiệp định thương mại tự do Mỹ-Mexico-Canada (USMCA).
Google translate