Như VnEconomy đưa tin, trong một cuộc gặp với công nhân ngành thép Mỹ vào ngày thứ Sáu (30/5), Tổng thống Donald Trump tuyên bố ông sẽ tăng thuế quan áp lên thép nhập khẩu gấp đôi lên 50%
“Chúng tôi sẽ tăng thuế quan thép từ 25% lên 50%, đối với thép nhập khẩu vào Mỹ”, hãng tin CNBC dẫn lời ông Trump tại nhà máy Irvin Works của hãng thép US Steel ở West Miflin, bang Pennsylvania. Ông chủ Nhà Trắng nói thuế quan cao sẽ “tiếp tục bảo vệ ngành công nghiệp thép” trong nước.
“Với mức thuế 25%, họ có vẻ vẫn vượt rào được. Ở mức 50%, họ sẽ không vượt rào được nữa”, ông Trump nói. Sau đó, trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump cho biết thuế quan mới đối với thép và nhôm sẽ có hiệu lực vào ngày 4/6.
Tuyên bố này gây lo ngại với triển vọng ngành thép Việt Nam. Theo số liệu từ Hải quan Việt Nam, Mỹ là thị trường xuất khẩu thép lớn nhất của Việt Nam trong năm 2024 với mức tăng trưởng ấn tượng 55% so với cùng kỳ, đạt 1,3 tỷ USD, chiếm 15% tổng giá trị xuất khẩu sắt thép của Việt Nam.
Trong khi đó, theo Bộ Thương mại Mỹ, Mỹ đã nhập khẩu 31 tỷ USD thép, với 10 quốc gia cung cấp hàng đầu chiếm 77% tổng giá trị. Xét về khối lượng, Mỹ nhập khẩu 26 triệu tấn thép, trong đó 80% đến từ 10 quốc gia hàng đầu. Canada, Mexico, Brazil và Hàn Quốc là những nguồn cung thép lớn nhất cho Mỹ. Việt Nam đứng thứ tám về giá trị với 1,1 tỷ USD nhưng là nhà cung cấp lớn thứ năm về khối lượng, xuất khẩu 1,24 triệu tấn thép sang Mỹ.
Nhận định về thông tin này, ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc Chiến lược thị trường, Công ty Cổ phần Chứng khoán VPBank (VPBankS), cho rằng thông tin ông Donald Trump dọa áp thuế 50% lên thép, nếu diễn ra cách đây khoảng 2 - 3 tháng sẽ tác động rất lớn đến doanh nghiệp thép và tôn mạ Việt Nam.
Sau thời điểm áp thuế vào tháng 4, theo dữ liệu thu thập được, lượng nhập khẩu thép của Mỹ từ Việt Nam giảm rất đáng kể. Có lẽ các doanh nghiệp tôn mạ và thép Việt Nam đã có sự chuyển hướng, tập trung vào các thị trường khác thay thế cho Mỹ.
Hiện đã là tháng 6, vì vậy khả năng ảnh hưởng trực tiếp từ thuế 50% lên doanh nghiệp tôn mạ Việt Nam như HSG, NKG, GDA đã giảm đáng kể, bởi các nhà nhập khẩu từ Mỹ cũng đã chủ động hạn chế nhập khẩu thép từ Việt Nam.
Theo dữ liệu năm 2024, Việt Nam chỉ chiếm 3,3% tổng sản lượng nhập khẩu thép của Mỹ. Do vậy, ảnh hưởng đến Việt Nam, nhìn trên bình diện chung là không đáng kể. Những quốc gia bị ảnh hưởng mạnh nhất là Canada, Brazil, Mexico, Hàn Quốc và Đức.
Các mặt hàng thép thành phẩm xuất khẩu chủ lực sang Mỹ trong năm 2024 gồm: tôn mạ, thép cán nóng, thép cán nguội. Xuất khẩu sang Mỹ chiếm 9% doanh thu của HSG, NKG khoảng 13%, còn GDA khoảng 16%. Nếu nhìn dữ liệu 4 – 5 tháng đầu năm 2025 thì những tỷ lệ trên sẽ sụt giảm đáng kể. Bản thân các nhà nhập khẩu đang giảm mua thép từ Việt Nam, đồng thời doanh nghiệp Việt Nam cũng chủ động tìm các đối tác thay thế cho Mỹ, giảm ảnh hưởng từ thuế quan. Do đó, ảnh hưởng từ nay đến cuối năm sẽ không còn nhiều, bất chấp các chính sách thuế nặng nề của Tổng thống Trump.
Tham chiếu theo kết quả kinh doanh của doanh nghiệp thép cũng đã có dấu hiệu yếu đi trong quý IV/2024 và dần hồi phục trong quý I/2025.
Trong bối cảnh chuyển dịch sang những quốc gia khác, các doanh nghiệp thép và tôn mạ có thể phải cạnh tranh gay gắt hơn, hạ giá bán và ảnh hưởng tới biên lợi nhuận ròng. Nhìn về ngắn hạn, giá của các cổ phiếu thép đã giảm, đi trước thị trường rất xa. Tại đáy tháng 4, các doanh nghiệp này đã giảm trung bình khoảng 40% so với khoảng một năm trước. Sau đó, những cổ phiếu trên đã có sự phục hồi đáng kể.
"Có thể nói giá cổ phiếu vẫn giảm, nhưng nhìn chung thị trường không còn quá bi quan nữa. Vì vậy, phản ứng thông tin này có thể ảnh hưởng tới một vài phiên. Sau đó, nhóm cổ phiếu thép, tôn mạ sẽ tạo nền, tích lũy và kỳ vọng phục hồi", ông Sơn kỳ vọng.
Trước đó hồi tháng 3, Tổng thống Donald Trump cũng đã ra lệnh áp thuế đối với các mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu vào ngày đầu tháng 2 vừa qua với mức thuế cố định 25% "không có ngoại lệ hay miễn trừ", nhằm hỗ trợ ngành công nghiệp thép trong nước đang gặp khó khăn.
Ông Trump đã ký tuyên bố nâng thuế suất đối với nhôm nhập khẩu vào Mỹ lên 25% từ mức 10% trước đó, đồng thời loại bỏ các ngoại lệ theo quốc gia, các thỏa thuận hạn ngạch và hàng trăm nghìn trường hợp miễn trừ thuế theo từng sản phẩm đối với cả hai kim loại này.
Theo nhận định của VnDirect, Việt Nam sẽ là quốc gia hưởng lợi chính trong việc xuất khẩu sang Mỹ. Kể từ năm 2018, Việt Nam đã phải chịu mức thuế 25% đối với các mặt hàng thép xuất khẩu sang Mỹ, trong khi các quốc gia như Canada, Mexico, Brazil, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức và Vương quốc Anh được hưởng mức thuế bằng 0 hoặc có mức hạn ngạch miễn thuế.
Do đó, tuyên bố sửa đổi này sẽ cân bằng mức thuế giữa tất cả các quốc gia, định hình lại bối cảnh cạnh tranh trong đó Việt Nam sẽ có nhiều lợi thế hơn về giá khi xuất khẩu vào thị trường Mỹ.