Vài giờ sau khi người biểu tình ủng hộ Tổng thống Donald Trump tấn công vào tòa nhà Quốc hội trên đồi Capitol, Thượng viện và Hạ viện chính Mỹ ngày 7/1 thức phê chuẩn chiến thắng của ứng cử viên Dân chủ Joe Biden trước ông Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020.
Theo tin từ Reuters, ngay sau động thái của lưỡng viện Quốc hội, Nhà Trắng đưa ra một tuyên bố của ông Trump cam kết "sự chuyển giao có trật tự" khi ông Biden nhậm chức vào ngày 20/1. Dù vậy, ông Trump một lần nữa nhắc lại tuyên bố vô căn cứ rằng ông mới là người thắng trong cuộc bầu cử vào ngày 3/11.
Trước đó vào ngày 6/1, ông Trump đã có bài phát biểu trước đám đông người ủng hộ ông ở Washington, với những lời nói được cho là có tính kích động, châm ngòi cho vụ bạo động tại tòa nhà Quốc hội trong lúc các nghị sỹ tiến hành thủ tục phê chuẩn kết quả bầu cử tổng thống.
Reuters nhận định rằng, những hình ảnh gây sốc từ Capitol Hill truyền đi khắp thế giới ngày 6/1 đã để lại một "vết nhơ" trong nhiệm kỳ tổng thống và di sản của ông Trump, vào thời điểm chỉ còn 2 tuần nữa là ông chính thức rời Nhà Trắng.
Khi phê chuẩn chiến thắng của ông Biden, Phó tổng thống Mike Pence và thủ lĩnh phe đa số tại Thượng viện Mitch McConnell - hai đồng minh thân cận lâu năm của ông Trump - từ chối lời kêu gọi của ông Trump về can thiệp để đảo ngược kết quả bầu cử. Bạo lực ở Capitol cũng trở thành nguyên nhân khiến một loạt quan chức trong chính quyền ông Trump từ chức. Trong số này có ông Mick Mulvaney, người từng là chánh thư ký Nhà Trắng và đang giữ vai trò đặc phái viên Mỹ về vấn đề Bắc Ireland.
"Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu có thêm nhiều người bạn của tôi xin từ chức trong 24-48 giờ tới", ông Mulvaney nói trên CNBC.
Một nguồn thạo tin nói rằng một số thành viên nội các và đồng minh của ông Trump đã bàn về kích hoạt điều 25 trong Hiến pháp Mỹ - điều khoản cho phép đa số trong nội các được công bố ông Trump không còn khả năng thực hiện các nhiệm vụ Tổng thống và đưa ông Pence trở thành quyền Tổng thống. Một nguồn tin khác cho rằng nỗ lực này có thể chẳng đi đến đâu vì chỉ còn chưa đầy 2 tuần là ông Trump kết thúc nhiệm kỳ.
Thượng nghị sỹ Dân chủ Amy Klobuchar nói nội các của ông Trump nên sẵn sàng để hành động vì Tổng thống sắp mãn nhiệm có thể gây thêm rắc rối trước lễ nhậm chức của ông Biden. "Tốt hơn hết họ nên sẵn sàng làm việc đó, vì bạn không thể có một vị Tổng thống về cơ bản dẫn đầu một cuộc nổi dậy chống lại chính phủ của chính đất nước mình", bà Klobuchar nói trên CBS.
Sau khi đám đông biểu tình ở Capitol Hill được dẹp, Quốc hội Mỹ tiếp tục làm việc vào đêm muộn ngày 6/1 để phê chuẩn chiến thắng của ông Biden. Bình thường, quy trình này chỉ mang tính thủ tục, nhưng lần này, quy trình vấp phải sự cản trở của một số nghị sỹ Cộng hòa thân ông Trump. Cuộc tranh luận đã kéo dài sang tận đầu ngày 7/1, và cuối cùng hai viện Quốc hội đã gạt bỏ mọi sự phản đối, chính thức phê chuẩn chiến thắng thuộc về ông Biden.
Ông McConnell, người từ lâu vẫn im lặng khi ông Trump tìm cách lật ngược kết quả bầu cử, lên tiếng chỉ trích một số nghị sỹ Cộng hòa tìm cách cản trở quy trình phê chuẩn chiến thắng của ông Biden. Ông cũng gọi cuộc tấn công vào tòa nhà Quốc hội là một "cuộc nổi loạn thất bại". "Họ tìm cách gây gián đoạn nền dân chủ của chúng ta. Nhưng họ đã thất bại", ông nói.
Cảnh sát cho biết 4 người đã thiệt mạng trong vụ tấn công tòa nhà Quốc hội, trong đó một người chết vì vết thương do trúng đạn và 3 người khác chết trong lúc đi cấp cứu, và 52 người khác bị bắt.
Một số nghị sỹ Cộng hòa thẳng thắn chỉ trích ông Trump về vụ bạo lực ở Capitol. "Rõ ràng Tổng thống Trump đã gây ra vụ việc này, ông ấy đã kích động đám đông. Ông ấy là người châm lửa", nghị sỹ Liz Cheney, nhân vật số 3 của Đảng Cộng hòa tại Hạ viện, nói trên Twitter.
Ông Trump đã tìm cách thuyết phục ông Pence và những người cộng hòa khác chặn quy trình phê chuẩn kết quả bầu cử - thủ tục cuối cùng trước khi ông Biden nhậm chức - cho dù các vị này thiếu thẩm quyền để làm việc đó.
Sau khi ông Pence nói rõ là ông sẽ không làm như vậy, ông Trump đã lên Twitter chỉ trích người phó của mình, giữa thời điểm mà Quốc hội Mỹ đang bị người biểu tình bao vây.
Google translate