Ngày 30/5, Quốc hội thảo luận về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2025. Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường trình bày tờ trình về dự kiến chương trình giám sát của Quốc hội năm 2025.
Đánh giá kết quả thực hiện chương trình giám sát năm 2023 và những tháng đầu năm 2024, Tổng Thư ký Quốc hội cho biết hoạt động giám sát chuyên đề tiếp tục có nhiều đổi mới trong công tác tổ chức thực hiện, qua đó đạt hiệu quả, kết quả tích cực.
NĂM 2024 GIÁM SÁT CHUYÊN ĐỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH, PHÁP LUẬT QUẢN LÝ THỊ TRƯỜNG BẤT ĐỘNG SẢN VÀ PHÁT TRIỂN NHÀ Ở XÃ HỘI
Trên cơ sở báo cáo của các Đoàn giám sát, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành 4 nghị quyết về giám sát chuyên đề. Một trong những điểm mới, khác với hoạt động giám sát thông thường nhằm góp phần hoàn thiện chính sách, pháp luật, năm 2023, lần đầu tiên Quốc hội thực hiện giám sát đồng thời 3 chương trình mục tiêu quốc gia ngay trong giai đoạn triển khai thực hiện nhằm đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các mục tiêu đề ra. Đặc biệt, trên cơ sở kết quả giám sát, Quốc hội đã xem xét, thông qua Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia tại Kỳ họp bất thường lần thứ 5.
Năm 2024, Quốc hội thực hiện giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội” ngay sau khi Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) và Luật Nhà ở (sửa đổi) được thông qua để góp phần đưa các luật này sớm đi vào cuộc sống.
Thực hiện quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, trên cơ sở đề xuất của 71/76 cơ quan, kết quả hoạt động giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2023 và những tháng đầu năm 2024, ý kiến kiến nghị của cử tri và tình hình thực tế, Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2025 để trình Quốc hội xem xét, quyết định.
Theo Tổng thư ký Quốc hội, năm 2025 là năm cuối của Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm 2021-2025, là năm các địa phương sẽ tiến hành tổ chức Đại hội đại biểu Đảng các cấp tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV, chuẩn bị cho bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026-2031 và là năm diễn ra nhiều sự kiện trọng đại khác của đất nước.
Đồng thời, năm 2025 cũng là năm cuối nhiệm kỳ, theo quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, Quốc hội sẽ tiến hành xem xét việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về chất vấn, giám sát chuyên đề trong cả nhiệm kỳ.
XEM XÉT, QUYẾT ĐỊNH LỰA CHỌN CHUYÊN ĐỀ GIÁM SÁT TỐI CAO NĂM 2025
Căn cứ quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, đặc điểm tình hình năm 2025 và đề xuất của các cơ quan, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã dự kiến nội dung Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2025.
Trong đó, đối với giám sát chuyên đề, sau khi cân nhắc nhiều mặt và theo thông lệ của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIV, để tạo điều kiện cho các cơ quan tập trung triển khai các nhiệm vụ nêu trên và các nhiệm vụ lập pháp theo kế hoạch; đồng thời, để bảo đảm chất lượng, tính khả thi của chương trình giám sát năm 2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội xem xét, quyết định giám sát tối cao 01 chuyên đề tại Kỳ họp thứ 10 và Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tiến hành giám sát 01 chuyên đề tại Phiên họp tháng 8/2025.
Trên cơ sở đề xuất của các cơ quan, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Tổng Thư ký Quốc hội tổng hợp theo 10 nhóm theo lĩnh vực phụ trách của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội; đồng thời căn cứ vào tiêu chí lựa chọn cũng như qua nghiên cứu kiến nghị của cử tri, điểm báo và qua rà soát các nội dung đã thực hiện, cân đối các lĩnh vực và từ tình hình thực tiễn, đã tiến hành lựa chọn các chuyên đề giám sát theo quy trình chặt chẽ.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã lựa chọn 2 chuyên đề trình Quốc hội xem xét, quyết định chọn 1 chuyên đề để giám sát tối cao.
Cụ thể, Chuyên đề 1: Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành. Dự kiến giao Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường chủ trì tham mưu về nội dung.
Chuyên đề 2: Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao. Dự kiến giao Ủy ban Văn hóa, Giáo dục chủ trì tham mưu về nội dung.
Thảo luận vấn đề này, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, đoàn Hải Dương, cho rằng đây là vấn đề cần thiết phải giám sát tối cao. Bởi ô nhiễm môi trường đang là vấn đề nóng và được đông đảo cử tri hết sức quan tâm. Tình trạng ô nhiễm môi trường nói chung và ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước nói riêng đã được nhiều đại biểu đề cập đến. Trên thực tế việc thực hiện chính sách pháp luật về bảo vệ môi trường đang có nhiều khó khăn. Đưa nội dung trên vào giám sát là đúng thời điểm và trúng vấn đề nóng.
Đại biểu đề nghị năm 2025 Quốc hội tiếp tục xem xét việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về chất vấn và giám sát chuyên đề để đánhg giá sự chuyển biến sau chất vấn và giám sát chuyên đề. Đây là hình thức tái giám sát hiệu quả cao và là cơ sở cho các đại biểu đánh giá việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về giám sát, về chất vấn, và các lời hứa của các thành viên Chính phủ.
Cùng chọn phương án 1, nhưng đại biểu Phạm Đình Thanh, đoàn Kon Tum đề nghị Uỷ ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội quan tâm giám sát kết quả việc trả lời kiến nghị cử tri. Qua báo cáo kết quả giám sát thấy tỷ lệ kiến nghị cử tri gửi tới kỳ họp thứ 6 được trả lời đạt 99,7%. Nhưng số kiến nghị được giải quyết rất thấp chỉ 4,3%. Nội dung trả lời kiến nghị của cử tri được tổng hợp báo cáo chủ yếu là đã được cơ quan Nhà nước giải trình, cung cấp thông tin. Theo đại biểu, số liệu này rất cần được giám sát và làm rõ.
Tán thành với nội dung Chuyên đề 2: Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, đại biểu Lê Thanh Vân, đoàn Cà Mau, nhấn mạnh đây là gốc rễ của tất cả vấn đề.
Đại biểu cho rằng nếu chọn việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao thì Nhân dân sẽ tán dương.
Theo đó, nguồn nhân lực và nhân lực chất lượng cao có 2 nhóm lĩnh vực. Đó là nhóm lành nghề, thạo việc, biết quy trình quy phạm vận hành công việc đúng theo chức năng nhiệm vụ được giao và nhóm nhân tài. Nhân tài có 5 yếu tố gồm: Nhân tài trong lãnh đạo; trong quản lý, quản trị; trong lĩnh vực chuyên gia, lành nghề thạo việc và có sáng kiến; nhóm khoa học và nhân tài trong văn hoá giáo dục.
“Phải giám sát quá trình phát hiện, bồi dưỡng, trọng dụng đối xử với nhân tài trong 5 lĩnh vực này, tiến hành tổng rà soát công tác bổ nhiệm, tuyển dụng cán bộ. Nếu như làm được điều này sẽ chuyển biến căn bản cho cả hệ thống chính trị, đại biểu Vân nói.