Đó là thực tế được nêu tại báo cáo thi hành Luật Thủ đô vừa được Chính phủ gửi đến Quốc hội.
Nhấn mạnh là Hà Nội đã dành sự quan tâm đặc biệt để sớm đưa luật vào cuộc sống, song Chính phủ cũng thừa nhận còn không ít hạn chế, yếu kém trong thực hiện.
Chẳng hạn, theo quy hoạch chung xây dựng Thủ đô thì khu vực nội đô lịch sử được xác định là hạn chế phát triển nhà ở, công trình cao tầng, giảm mật độ xây dựng và mật độ cư trú. Song song với đó là ở các đô thị vệ tinh, các khu đô thị mới phải được xây dựng nhà ở đạt tiêu chuẩn quốc gia, đáp ứng cho nhiều đối tượng sử dụng để giảm tải cho đô thị trung tâm.
Bên cạnh đó thành phố Hà Nội cũng đã ban hành quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc công trình cao tầng trong khu vực nội đô lịch sử từ 2016. Tuy nhiên, trong thời gian qua ở những khu vực này, nhiều dự án chung cư cao tầng vẫn tiếp tục được xây dựng, tạo thêm áp lực về gia tăng dân số, quá tải về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội trong khu vực nội thành Hà Nội.
Mới chỉ thống kê sơ bộ tại một số quận Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng cơ quan xây dựng báo cáo đã điểm mặt nhiều dự án nhà cao tầng đã và đang được triển khai xây dựng, như: Tòa nhà Hồng Công Tower - Đê La Thành, tổ hợp văn phòng cho thuê, căn hộ tại Vietronic - Nguyễn Chí Thanh, các dự án xây dựng trên nền đất của các Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng số 7, Công ty Cổ phần Bánh kẹo Hải Châu…
Chính phủ nhận định, công tác di dời và quản lý quỹ đất sau khi di dời đối với một số cơ quan, tổ chức chưa được thực hiện nghiêm theo quyết định số 130/QĐ-TTg ngày 23/1/2015 của Thủ tướng Chính phủ. Cụ thể là tiến độ di dời thực hiện rất chậm, quỹ đất sau khi di dời chưa được bàn giao lại cho thành phố để ưu tiên xây dựng, phát triển các công trình công cộng theo quy định tại khoản 4 Điều 15 Luật Thủ đô.
Thực tế đã có nhiều dự án nhà thương mại, chung cư cao tầng được xây dựng trên nền đất sau khi di dời, Chính phủ nhận định và nêu ví dụ như trên đường Nguyễn Trãi, đường Nguyễn Tuân, Quận Thanh Xuân trước đây là nơi đặt trụ sở, nhà xưởng của các ngành công nghiệp như Cao su sao vàng, Xà phòng, Thuốc lá Thăng Long, Dệt Mùa đông, Xe đạp thống nhất, Xe buýt Hà Nội…, nay là những dự án tổ hợp nhà liền kề, trung tâm thương mại và căn hộ thương mại với quy mô, mật độ rất lớn.
Đáng chú ý là Hà Nội cũng đã xem xét, giới thiệu địa điểm, quỹ đất để đầu tư xây dựng các bệnh viện tuyến Trung ương, cơ sở giáo dục, trụ sở làm việc của 9 bộ, ngành Trung ương. Tuy nhiên, đến nay mới chỉ có Đại học Y tế công cộng là đơn vị duy nhất thực hiện di dời, song khu đất sau khi di dời lại được chuyển đổi xây dựng tổ hợp dự án nhà cao tầng.
Đối với bệnh viện tuyến Trung ương, thì hiện chỉ có Bệnh viện K cơ sở 2 và Bệnh viện Nội tiết đã xây dựng cơ sở mới và đưa vào sử dụng, nhưng vẫn tiếp tục sử dụng cơ sở cũ trong nội thành. Còn trong số 9 bộ, ngành thì hiện có 7 cơ quan vẫn tiếp tục giữ lại trụ sở làm việc cũ, 2 cơ quan còn lại được chấp thuận chuyển đổi mục đích sang đầu tư xây dựng nhà ở, văn phòng cao tầng.
Dẫn nguồn từ báo chí, báo cáo cho biết các cơ quan đã được bố trí quỹ đất để phục vụ công tác di dời gồm các bộ, ngành: Công an, Ngoại giao, Nội vụ, Tài nguyên và Môi trường, Khoa học và Công nghệ, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, Tòa án nhân dân Tối cao, Thanh tra Chính phủ, Ủy ban Dân tộc.
Thẩm tra báo cáo của Chính phủ, Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội cũng tỏ ra sốt ruột khi mà sau 6 năm tổ chức triển khai thực hiện, qua hai lần tiến hành sơ kết, báo cáo của Chính phủ đều nhận định rằng, theo quy hoạch chung thì khu vực nội thành Hà Nội được xác định là khu vực hạn chế phát triển nhà ở, công trình cao tầng.
Nhưng trên thực tế, ở khu vực này nhiều dự án chung cư cao tầng vẫn tiếp tục được xây dựng, việc di dời một số cơ quan chậm nhưng quỹ đất sau khi di dời chưa được bàn giao cho thành phố để ưu tiên xây dựng công trình công cộng theo quy định tại khoản 4 Điều 15 của Luật Thủ đô, các cơ quan sau khi di dời vẫn giữ lại trụ sở làm việc hoặc được chuyển đổi xây dựng tổ hợp dự án nhà cao tầng...
Bên cạnh đó, quyết định số 130/QĐ-TTg ngày 23/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ xác định lộ trình đến năm 2020 di rời 117 cơ sở sản xuất công nghiệp gây ô nhiễm ra khỏi địa bàn 12 quận nội thành nhưng báo cáo của Chính phủ chưa nêu rõ tiến độ thực hiện từ nay đến năm 2020, báo cáo thẩm tra nêu rõ.
Google translate