Cán cân quyền lực trên thế giới hiện nay được định hình bởi nhiều yếu tố, bao gồm sức mạnh kinh tế, thương mại hay nền tảng quân sự-công nghiệp của một quốc gia.
Dù Mỹ và Trung Quốc hiện là hai siêu cường, nguồn sức mạnh của hai quốc gia này có sự khác biệt lớn. Mỹ có vị thế vô song về thị trường vốn và vị thế đồng tiền dự trữ của USD cũng khó có thể bị đánh bại. Trong khi đó, sức ảnh hưởng lên thương mại toàn cầu của Trung Quốc ngày càng lớn. Nước này hiện là đối tác thương mại hàng đầu của 120 quốc gia trên thế giới.
Đồ thị thông tin dưới đây so sánh Mỹ và Trung Quốc ở 8 tiêu chí sức mạnh, dựa trên chỉ số Great Powers Index năm 2024 của tỷ phú đầu tư Ray Dalio.
Đây là 8 trụ cột quan trọng đo lường các loại sức mạnh khác nhau của một quốc gia, bao gồm thương mại, đổi mới sáng tạo và công nghệ, giáo dục, sản lượng kinh tế, quân sự, trung tâm tài chính, cạnh tranh và vị thế đồng tiền dự trữ.
Điểm số của các mục này được tính theo điểm số chuẩn (Z Score), thể hiện khoảng cách của một điểm dữ liệu so với mức trung bình của tập dữ liệu. Z Score bằng 0 tức điểm dữ liệu là mức trung bình. Z Score bằng 1 tức điểm dữ liệu cao hơn một độ lệch chuẩn so với mức trung bình.
Bảng dưới đây cho thấy sức mạnh của Trung Quốc và Mỹ ở 8 tiêu chí trên, theo đó tổng điểm của Mỹ là 0,89, cao hơn so với 0,8 điểm của Trung Quốc.
Có thể thấy, hai quốc gia theo sát nhau ở một số tiêu chí sức mạnh như đổi mới sáng tạo và công nghệ cũng như sản lượng kinh tế, nhưng có sự chênh lệch đáng kể ở các tiêu chí như vị thế đồng tiền dự trữ và cạnh tranh.
Xét về công nghệ và đổi mới sáng tạo, Mỹ là nơi có những công ty công nghệ lớn nhất thế giới và đang đi đầu về phát triển trí tuệ nhân tạo (AI). Trong khi đó, Trung Quốc cũng đang phát triển mạnh mẽ về công nghệ trong các lĩnh vực mới nổi như bán dẫn, xe điện và sản xuất công nghệ cao.
Về sản lượng kinh tế, khoảng cách GDP giữa Mỹ và Trung Quốc hiện là khoảng 10 nghìn tỷ USD. Trung Quốc được dự báo sẽ vượt qua Mỹ về GDP vào năm 2035 với giả định rằng nền kinh tế nước này tăng trưởng 5% mỗi năm. Tuy nhiên, theo ước tính của Ray Dalio, tăng trưởng GDP thực trong 10 năm tới của nền kinh tế số hai thế giới là khoảng 4%/năm. Cuộc khủng hoảng bất động sản cùng nhu cầu tiêu dùng yếu là những rào cản lớn nhất cho triển vọng tăng trưởng tương lai của nước này.
Về sức mạnh quân sự, Mỹ từ lâu đi đầu thế giới về chi tiêu cho lĩnh vực quân sự, cao gấp hơn 2 lần so với chi tiêu quân sự năm 2022 của Trung Quốc.
Google translate