Sửa thuế tiêu thụ đặc biệt do cam kết WTO

Sự thay đổi mức thuế tiêu thụ đặc biệt lần này có lý do xuất phát từ các cam kết khi Việt Nam gia nhập WTO.

Đó là giải thích của ông Vũ Văn Trường, Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính) khi nói về những điểm mới trong Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi.

Cần thực hiện đúng các cam kết

Thưa ông, những điểm khác biệt của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi lần này so với Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt hiện hành là gì?

Lần sửa đổi, bổ sung thuế tiêu thụ đặc biệt có một số điểm khác: đó là đối tượng được đưa vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ được bổ sung thêm.

Trong tờ trình chính thức của Chính phủ gửi sang lấy ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội có đưa thêm một số mặt hàng như xe mô tô phân khối lớn - như loại có dung tích xy lanh từ 175 cc trở lên, xe ôtô bán tải - như loại xe pick-up, xe VAN, máy bay, du thuyền...

Song song với việc mở rộng đối tượng chịu thuế, có một số mặt hàng là xe chuyên dùng như xe cứu thương, xe chở phạm nhân, xe tang lễ... cũng được loại trừ ra khỏi diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Về thuế suất, trong dự thảo có sự điều chỉnh tăng một chút cho phù hợp với tình hình hiện nay do thực tế xuất hiện những loại xe ôtô cao cấp phân khối lớn được một số đối tượng có khả năng chi trả, có thu nhập cao nhập khẩu về sử dụng cho cá nhân.

Mục đích là tăng thêm nguồn thu, tạo điều kiện cho Chính phủ thực hiện các chính sách xã hội, góp phần giảm bớt chênh lệch giàu nghèo.

Chẳng hạn như xe ôtô trước đây có thuế suất tối đa 50% chung cho các loại xe ôtô từ 5 chỗ ngồi trở xuống, nhưng lần này dự thảo dự kiến kết hợp thêm cả việc phân loại theo dung tích xy lanh. Mức thuế suất dự kiến sẽ cao hơn đối với loại xe có dung tích xy lanh lớn.

Đặc biệt là sự thay đổi thuế suất rượu và bia. Cụ thể, thuế suất đánh vào mặt hàng bia - gồm cả bia hơi, bia lon, bia chai - sẽ chỉ có một mức là 50% thay vì hai mức là 40% cho bia hơi và 75% cho bia lon, bia chai như hiện nay. Trong khi rượu được chia làm hai loại là có độ cồn dưới 20 độ và trên 20 độ, với thuế suất tương ứng là 20% và 55% thay cho ba mức như trước đây.

Sự thay đổi thuế suất lần này có lý do xuất phát từ các cam kết khi chúng ta gia nhập WTO. Qua quá trình đàm phán gia nhập WTO, chúng ta đã chấp nhận việc phân loại bia, rượu chịu thuế theo cách phân loại của họ.

Chúng ta đang phấn đấu hội nhập sâu, rộng với nền kinh tế thế giới, nên cần thực hiện đúng các cam kết.

Đã tính đến tác động

Thuế sửa đổi sẽ tác động như thế nào tới người dân cũng và cộng đồng doanh nghiệp, nhất là trong thời điểm nền kinh tế gặp khó khăn như hiện nay?

Trong thực tế thì sản xuất của các doanh nghiệp và tiêu dùng của nhân dân thay đổi do cũng chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác như tình hình cung cầu, tình hình thị trường trong và ngoài nước, tốc độ tăng trưởng kinh tế, đời sống nhân dân, không hẳn chỉ chịu tác động của thuế.

Tuy nhiên, trước khi đưa ra trình Chính phủ để Chính phủ trình Quốc hội, ban soạn thảo đã tính đến tác động của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt tới sản xuất và tiêu dùng, dựa trên số liệu của năm 2007.

Chẳng hạn như đối với mặt hàng ôtô, đối tượng chịu thuế suất tăng lên chủ yếu là các loại ôtô có dung tích xy lanh lớn, chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng sản lượng ôtô được sản xuất và tiêu dùng.

Đối với một số các sản phẩm khác có điều chỉnh nhưng liều lượng tỉ trọng của hàng hoá đó không lớn, chỉ từ 5-10% và chiếm vài phần trăm tỷ trọng không ảnh hưởng đáng kể tới tình hình kinh tế nói chung trong số thu.

Theo tôi, bị ảnh hưởng của lần sửa đổi này chủ yếu sẽ là hai mặt hàng là ôtô và rượu bia. Đối với rượu bia, từ năm 2010 chúng ta sẽ phải thực hiện cam kết khi gia nhập WTO. Nếu Quốc hội thông qua đúng theo tiến độ vào kỳ họp cuối năm nay thì sẽ còn hơn một năm nữa. Đây là thời gian để doanh nghiệp thay đổi, lựa chọn cơ cấu sản xuất để thực hiện theo phương án điều chỉnh của Luật.

Đối với ôtô theo tôi mức tăng cũng là không đáng kể bởi tỷ trọng của loại ôtô chịu mức thuế suất cao hơn không lớn, chỉ chiếm khoảng 3% trong tổng số ôtô chịu thuế tiêu thụ đặc biệt sản xuất và tiêu dùng trong nước. Điều này khó có thể làm đảo lộn việc sản xuất của các doanh nghiệp trong nước.

Mặt khác, chúng ta nên hiểu thuế suất cao ở đây không phải là chỉ để thu được nhiều tiền hơn, mà thuế tiêu thụ đặc biệt còn đóng vai trò khuyến cáo người dân hạn chế tiêu dùng hàng xa xỉ, hàng hoá ảnh hưởng tới sức khoẻ, điều tiết thu nhập, điều chỉnh tiêu dùng và điều chỉnh cả sản xuất.

Một số đại biểu Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng nên thực hiện theo lộ trình để tránh gây “sốc” đối với thị trường vì mức tăng thuế suất lần này hơi đột biến, ông đánh giá thế nào?

Trước khi trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt đã lấy ý kiến rộng rãi của Chính phủ, các bộ, ngành, cộng đồng doanh nghiệp, các địa phương.

Hầu hết ý kiến tham gia đều cho rằng mức thuế suất và đối tượng chịu thuế như trong dự thảo là đã hợp lý, riêng các doanh nghiệp sản xuất hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt cho rằng thuế suất như dự thảo là cao.

Quyết định cuối cùng về thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với từng loại hàng hoá dịch vụ là thuộc về Quốc hội.