Một dấu hiệu cho thấy hoạt động thương mại toàn cầu suy yếu là số lượng tàu container không hoạt động. Hiện tại, công suất tàu container không được sử dụng đang ở sát mức cao nhất kể từ sau khi đại dịch Covid-19 bùng phát vào đầu năm 2020.
Tuy nhiên, vị trí mà những con tàu không hoạt động này neo đậu lại nói lên sự đặt cược vào sự phục hồi của ngành. Hiện tại, một lượng lớn tàu container đang neo đậu gần Trung Quốc, chờ đợi “cơn lốc” xuất khẩu khi nền kinh tế phục hồi sau khi chấm dứt chiến lược phòng chống dịch hà khắc Zero Covid.
“Việc neo dậu gần các bến cảng trung tâm xuất khẩu chính trong vị thế sẵn sàng khởi hành là hợp lý ở thời điểm này”, ông Simon Heaney, quản lý cấp cao tại công ty tư vấn và nghiên cứu hàng hải Drewry nhận xét.
Nhu cầu tiêu dùng yếu - do tăng trưởng kinh tế giảm tốc và lạm phát cao - đang làm giảm nhu cầu sử dụng tàu container để vận chuyển hàng hóa từ các trung tâm sản xuất hàng đầu châu Á sang châu Âu và Mỹ.
“Các chủ tàu đang neo đậu tàu trống gần với những nơi mà họ dự báo nhu cầu sẽ phục hồi nhanh nhất. Neo đậu tàu ở Trung Quốc rẻ hơn so với neo dậu gần Singapore - nơi có phí cảng cao hơn.
Frank Andersen, giám đốc khu vực châu Á tại Shipfix
Theo Drewry, trong tháng 2, khoảng 4,1% đội tàu container toàn cầu, với khả năng vận chuyển 1,067 triệu container 20 feet, không hoạt động. Con số này tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái và sát ngưỡng công suất ngừng hoạt động 1,07 triệu container vào tháng 12 năm ngoái.
Cước vận tải vận tải container giao ngay hiện đã giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 2,5 năm qua. Theo các nhà phân tích, hiện tại được xem là thời điểm tốt nhất để tiến hành bảo trì tàu.
“Lịch trình tàu thuê riêng hiện đã thông thoáng hơn, do đó các chủ tàu đang đẩy mạnh công tác sửa chữa và bảo trì”, ông Sean Lee, giám đốc điều hành hãng đóng tàu Marco Polo Marine Ltd, cho biết.
Tuy nhiên, không phải tất cả các tàu ngừng hoạt động đều đang được sửa chữa. Trên thực tế, dữ liệu từ Bloomberg cho thấy phần lớn những tàu không hoạt động đều đang tập trung ở các khu vực ngoài khơi Trung Quốc. Những tàu còn lại neo dậu ở Indonesia và Malaysia, Việt Nam, gần trung tâm container chở hàng khô rời của Singapore, gần với các tuyến thương mại chính.
“Các chủ tàu đang neo đậu tàu trống gần với những nơi mà họ dự báo nhu cầu sẽ phục hồi nhanh nhất”, ông Frank Andersen, giám đốc khu vực châu Á tại công ty cung cấp dữ liệu hàng hải Shipfix, nói. “Neo đậu tàu ở Trung Quốc rẻ hơn so với neo đậu gần Singapore - nơi có phí cảng cao hơn”.
Dù nhiều người tỏ ra lạc quan về triển vọng phục hồi kinh tế nhanh chóng của Trung Quốc - nước xuất khẩu lớn nhất thế giới, hiện chưa rõ khi nào thương mại toàn cầu sẽ phục hồi. Giới phân tích cho rằng xuất khẩu của Trung Quốc sẽ chỉ khởi sắc trở lại khi nhu cầu tại châu Âu và Mỹ phục hồi. Trong khi đó, chi tiêu tiêu dùng tại các khu vực này vẫn đang tiếp tục bị đè nặng bởi lạm phát cao.
Thời điểm gần đây nhất thế giới chứng kiến nhiều tàu container không hoạt động như hiện tại là vào đầu năm 2020, khi đại dịch Covid-19 bùng phát khắp thế giới và làm đóng băng hoạt động vận tải biển. Tuy nhiên, mọi thứ nhanh chóng trở lại khi người tiêu dùng bị mắc kẹt ở nhà vì dịch bệnh bắt đầu mua sắm trực tuyến, và thậm chí thổi bùng cuộc tranh giành tất cả các loại tàu biển để vận tải container hàng hóa.
“Nhiều người kỳ vọng tình hình sẽ sớm phục hồi. Những tàu này có thể sẽ dần trở lại hoạt động, nhưng có thể sẽ mất thêm vài tháng nữa", ông Andersen dự báo.