Theo quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Nghi Sơn và định hướng phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Cảng biển Nghi Sơn là cảng loại I và được quy hoạch tiềm năng thành cảng đặc biệt (IA); đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển Khu kinh tế Nghi Sơn và các khu công nghiệp tỉnh Thanh Hóa, là đầu mối giao thương hàng hóa, kết nối vùng Bắc Lào, Đông Bắc Thái Lan, vùng phụ cận Thanh Hóa với các tuyến hàng hải quốc gia và quốc tế.
Đến nay, Cảng Nghi Sơn đã có nhiều khu, bến cảng đi vào hoạt động, gồm: 12 bến cảng tổng hợp có khả năng tiếp nhận và cung cấp dịch vụ cho các tàu có trọng tải lên đến 70.000 DWT; 12 bến cảng chuyên dùng phục vụ hoạt động của các dự án lớn: Lọc hóa dầu Nghi Sơn, Xi măng Nghi Sơn, Nhiệt điện Nghi Sơn 1, Nhiệt điện BOT Nghi Sơn 2; ngoài ra, khu vực cảng container gồm 10 bến cảng cũng đang được đẩy nhanh tiến độ thực hiện đầu tư; cùng với đó, tỉnh Thanh Hóa đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách để khuyến khích, thu hút các doanh nghiệp thực hiện xuất nhập khẩu hàng hóa qua cảng như hỗ trợ các hãng tàu mở tuyến vận chuyển container quốc tế, hỗ trợ doanh nghiệp xuất nhập khẩu hàng hóa bằng container qua Cảng Nghi Sơn.
Theo đại diện Cục Hải quan Thanh Hóa, Nghị quyết số 248/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân tỉnh Thanh Hoá nhiều chính sách hỗ trợ quan trọng đối với doanh nghiệp.
Theo đó, tăng mức hỗ trợ các phương tiện vận tải biển quốc tế qua cảng Nghi Sơn lên 500 triệu đồng/chuyến (tăng 300 triệu đồng/chuyến so với chính sách hỗ trợ của Nghị quyết 166/2022/HĐND). Đồng thời, bổ sung chính sách hỗ trợ các phương tiện vận tải nội địa bằng container 300 triệu đồng/chuyến. Các doanh nghiệp vận tải hàng hóa bằng container qua Cảng Nghi Sơn cũng được hỗ trợ 2 triệu đồng/container 20 feet và 3 triệu đồng/container 40 feet khi mở tờ khai tại Hải quan Thanh Hóa; hỗ trợ 700.000 đồng/container 20 feet và 1 triệu đồng/container 40 feet khi doanh nghiệp không mở tờ khai tại Hải quan Thanh Hóa.
Với việc ban hành Nghị quyết số 248/2022/HĐND, Thanh Hóa kỳ vọng sẽ tiếp tục thu hút hãng tàu trong nước và quốc tế đến tìm hiểu, đầu tư, giải quyết thêm nhiều việc làm cho người lao động, tăng thu ngân sách, phát huy tối đa tiềm năng, thế mạnh của Nghi Sơn.
Kết quả từ năm 2020 đến quý III/2022, đã có 326 lượt doanh nghiệp, 4.587 lượt phương tiện làm thủ tục xuất nhập khẩu qua Cảng Nghi Sơn, với tổng trọng lượng hàng hóa trên 70 triệu tấn, kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa đạt 19,03 tỷ USD. Số thu nộp ngân sách nhà nước của Cảng Nghi Sơn tăng lũy tiến qua các năm và luôn đạt trên 93% tổng số thu của toàn Cục Hải quan Thanh Hóa.
Cụ thể, năm 2020 đạt 10.195 tỷ đồng; năm 2021 đạt 11.181 tỷ đồng và 09 tháng đầu năm 2022 đã đạt 14.017 tỷ đồng. Trong đó, chủ yếu là nguồn thu từ thuế giá trị gia tăng mặt hàng dầu thô nhập khẩu của Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn với tổng thu nộp ngân sách từ 2020 đến nay đạt 28.990 tỷ đồng, chiếm hơn 81% tổng số thu của hàng hóa qua cảng Nghi Sơn trong cùng giai đoạn.
Số thu còn lại chủ yếu từ nguồn nhập khẩu máy móc, thiết bị để tạo tài sản cố định cho dự án đầu tư, nguyên liệu phục vụ sản xuất, xuất khẩu sản phẩm... của một số doanh nghiệp lớn trong Khu kinh tế Nghi Sơn như: Công ty cổ phần Tập đoàn VAS Nghi Sơn, Công ty TNHH Điện Nghi Sơn 2, Công ty Dầu thực vật Miền Bắc Việt Nam, Công ty cổ phần Xi măng Đại Dương…
Bên cạnh đó, Cảng Nghi Sơn cũng đã thu hút được hãng tàu CMA-CGM (là hãng tàu vận tải container lớn thứ 3 thế giới) khai thác tuyến vận chuyển container quốc tế với tổng cộng 91 chuyến tàu cập cảng; đã thực hiện hỗ trợ cho đơn vị 86 chuyến với kinh phí 17,2 tỷ đồng và 1.545 container cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu hàng hóa qua cảng; việc thu hút được hãng tàu nước ngoài vào hoạt động xuất nhập khẩu đã tạo nên diện mạo mới và quảng bá hình ảnh cho Cảng Nghi Sơn, góp phần thu hút được nhiều hãng tàu, nhà đầu tư quan tâm, tìm hiểu để đầu tư, khai thác phát triển Cảng Nghi Sơn.