Thanh tra quản lý và sử dụng đất đai: Nhiều tỉnh đang… run?

Kết luận thanh tra công tác quản lý và sử dụng đất đai tại một số tỉnh thành đã và đang được hoàn tất và lần lượt công bố, qua đó có thể khiến lãnh đạo không ít tỉnh thành lo lắng vì vấn đề trách nhiệm.

Từ chuyện của Bắc Ninh

Mới đây nhất, Phó thủ tướng Trương Vĩnh Trọng đã có văn bản đồng ý với Kết luận thanh tra số 2931/KL-TTCP về việc quản lý, sử dụng đất và thực hiện quy hoạch một số dự án công nghiệp, đô thị của UBND tỉnh Bắc Ninh do Thanh tra Chính phủ lập.

Theo văn bản này, Phó thủ tướng yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh chỉ đạo thực hiện kiến nghị của Thanh tra Chính phủ; đồng thời tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân để xảy ra khuyết điểm, sai phạm.

Tại Kết luận 2931, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra nhiều sai phạm từ khâu lập kế hoạch sử dụng đất tới thực hiện tại hàng loạt các dự án khu công nghiệp, đô thị, nhà ở đến sản xuất kinh doanh và giáo dục... Theo đó, Thanh tra Chính phủ đã đề nghị xem xét thu hồi diện tích đất tại 6 dự án vi phạm Luật Đất đai; yêu cầu thu tiền sử dụng đất tại 4 dự án và thu hồi hơn 56 tỉ đồng sai phạm về ngân sách Nhà nước.

Kết luận cũng cho rằng, giai đoạn 2008 - 2010, Chính phủ đã phê duyệt điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, nhưng UBND tỉnh Bắc Ninh phê duyệt không đúng chỉ tiêu một số loại đất theo nghị quyết của Chính phủ, khiến đất nông nghiệp giảm hơn 1.300 ha.

Tại nhiều nơi, việc giao đất thực hiện không đúng quy hoạch, thu hồi giao đất vượt so với nhu cầu của người sử dụng; nhiều dự án được giao đất thời gian dài nhưng chủ đầu tư không sử dụng, để lãng phí…

Trước khi Kết luận 2931 được công bố, bản dự thảo kết luận đã được gửi tới tỉnh Bắc Ninh để tỉnh này có ý kiến phản hồi theo đúng quy trình. Khi đó, tỉnh này đã có báo cáo giải trình về một số nội dung liên quan đến dự thảo kết luận thanh tra.

Theo UBND tỉnh Bắc Ninh, Bắc Ninh là một tỉnh đang phát triển mạnh, thu hút đầu tư nước ngoài có hiệu quả, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nhanh theo hướng tích cực. Vì vậy, việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất phải thường xuyên được điều chỉnh, đáp ứng yêu cầu phát triển.

Chính vì vậy, tỉnh Bắc Ninh đã kiến nghị không đưa vào kết luận thanh tra nhiều nội dung trong dự thảo kết luận. Về các dự án thu hồi đất, tỉnh này đề nghị Chính phủ giao UBND tỉnh xem xét và xác định lộ trình để thực hiện thu hồi đất của các dự án có vi phạm pháp luật đất đai.

Tỉnh cũng đề xuất việc xử lý tài chính đối với một số dự án đầu tư như khu đô thị mới Quế Võ, dự án khu nhà ở đường Kinh Dương Vương cũng như đối với các dự án khu đô thị có điều chỉnh quy hoạch tăng diện tích đất ở theo hướng “xử lý nội bộ”.

Tuy nhiên, cuối cùng thì Kết luận 2391 đã được công bố, với những nội dung khá “nghiêm khắc” dành cho Bắc Ninh.

Đến chuyện các tỉnh thành

Ngay sau khi Phó thủ tướng Trương Vĩnh Trọng có ý kiến, UBND tỉnh Bắc Ninh đã có động thái cụ thể để “tiếp thu” chỉ đạo này.

Mới đây, tỉnh này đã ban hành bản kế hoạch thực hiện Kết luận số 2931/KL-TTCP của Thanh tra Chính phủ, trong đó đưa ra một bảng công việc khá chi tiết.
    
Theo ông Bùi Vĩnh Kiên, Phó chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh, mục đích của  bản kế hoạch là để tổ chức thực hiện nghiêm túc, dứt điểm Kết luận số 2931 nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước nói chung và quản lý sử dụng đất nói riêng.

Tỉnh cũng quyết định sẽ đôn đốc việc nộp tiền sử dụng đất còn nợ đọng một số dự án như dự án khu đô thị mới Nam Võ Cường, khu đô thị mới Quế Võ, dự án khu nhà ở Nguyễn Quyền, dự án khu nhà ở đường Kinh Dương Vương… Một loạt sở ngành chức năng đã được yêu cầu “vào việc” một cách gấp rút để giải quyết các vấn đề mà Kết luận 2931 đã nêu.

Câu chuyện của Bắc Ninh có thể khiến cho lãnh đạo nhiều tỉnh thành khác phải lo lắng khi nhận được bản dự thảo kết luận thanh tra đất đai tại địa phương mình.

Lấy ví dụ tại tỉnh Quảng Nam, ngày 4/11/2010, Thanh tra Chính phủ đã tiến hành công bố dự thảo kết luận thanh tra về công tác quản lý, sử dụng đất đai tại tỉnh này với khá nhiều nội dung đụng chạm đến một loạt dự án đầu tư.

Ngay sau đó, tỉnh này cũng đã có báo cáo giải trình về các nội dung trong dự thảo kết luận của Thanh tra Chính phủ. Các nội dung nổi cộm là việc giao đất cho các dự án thuộc Khu đô thị mới Điện Nam - Điện Ngọc và việc thực hiện nghĩa vụ tài chính của các dự án này; quy trình triển khai dự án đầu tư trồng mới và chăm sóc cây cao su của Công ty Cổ phần Đầu tư và sản xuất Việt Hàn; quy trình triển khai dự án trồng rừng nguyên liệu của Công ty TNHH Innovgreen Quảng Nam; việc lập quy hoạch rừng liên quan đến mỏ vàng Phước Sơn và mỏ vàng Bông Miêu; việc cho thuê đất của Công ty Phát triển hạ tầng khu công nghiệp Chu Lai; việc thuê đất của Công ty Cổ phần Ôtô Trường Hải; việc cấp phép một số dự án sử dụng đất tại thành phố Tam Kỳ...

Theo báo cáo giải trình của UBND tỉnh Quảng Nam do Phó chủ tịch Nguyễn Ngọc Quang ký, một loạt nội dung trong dự thảo kết luận của Thanh tra cần được xem xét lại và không nên đưa vào. Một số nội dung khác, UBND tỉnh Quảng Nam cũng kiến nghị được “xử lý nội bộ”.

Tuy nhiên, với việc Thanh tra Chính phủ đã tỏ ra “mạnh tay” với Bắc Ninh, cộng với áp lực từ Chính phủ về việc phải xử lý nghiêm minh các sai phạm trong vấn đề quản lý và sử dụng đất, lãnh đạo Quảng Nam rõ ràng có lý do để lo lắng.