Khoản đặt cược 300 triệu USD gần đây của Google vào startup Anthropic có trụ sở tại San Francisco là thương vụ mới nhất trong chuỗi quan hệ đối tác liên quan đến các công ty khởi nghiệp AI non trẻ và các “big tech” lớn nhất thế giới.
Anthropic là một phần trong làn sóng mới bao gồm các công ty trẻ đang phát triển hệ thống trí tuệ nhân tạo AI, các chương trình máy tính tinh vi có thể phân tích cú pháp, viết văn bản và sáng tạo nghệ thuật trong vài giây, cạnh tranh với hệ thống do các công ty lớn hơn nhiều như Google và Amazon xây dựng nội bộ.
Công nghệ đằng sau các sản phẩm như ChatGPT của OpenAI, một chatbot có thể trò chuyện với người dùng thông qua văn bản, đòi hỏi sức mạnh tính toán khổng lồ. Đây là cơ sở hạ tầng đắt đỏ do một số gã khổng lồ công nghệ kiểm soát.
Tuy nhiên, những cái bắt tay giữa big tech và startup AI đang làm các nhà quản lý dấy lên một số lo ngại về nguy cơ các công ty dịch vụ thông tin lớn hạn chế cơ hội của các thế hệ đối thủ cạnh tranh mới xuất hiện. Financial Times cho biết Ủy ban thương mại liên bang Mỹ (FTC) sẽ “rất chú ý” đến những thỏa thuận này.
Các mối quan hệ đối tác này cung cấp cho chủ sở hữu đám mây cái nhìn sâu sắc về tài năng và công nghệ bên trong các công ty mới thành lập, đồng thời cho phép các công ty nhỏ hơn bỏ qua các khoản đầu tư vốn lớn, cần thiết để xây dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu của riêng họ. Các công ty khởi nghiệp AI có rất ít lựa chọn ngoài việc lao vào vòng tay của các công ty lớn cung cấp điện toán đám mây thiết yếu với mức giá chiết khấu và tiếp cận với số vốn lớn mà họ cần.
Sau khi Financial Times đưa tin đầu tiên về khoản đầu tư của Google-Anthropic đã mang lại cho gã khổng lồ tìm kiếm 10% cổ phần của công ty, hai công ty đã công bố một quan hệ đối tác đám mây riêng biệt.
Xôn xao hơn nữa là khoản đầu tư 1 tỷ USD tiền mặt mà Microsoft đã thực hiện với OpenAI ba năm trước. Vào tháng 1/2023, Microsoft công bố khoản đầu tư “nhiều năm, nhiều tỷ đô la” vào OpenAI, ước tính trị giá 10 tỷ USD.
Thỏa thuận này đã củng cố vị thế của Microsoft với tư cách là nhà cung cấp cơ sở hạ tầng độc quyền cho một trong những công ty khởi nghiệp AI hàng đầu thế giới. Giám đốc điều hành Satya Nadella tuyên bố Microsoft đã xây dựng một siêu máy tính để xử lý công việc của OpenAI và giờ đây nó có thể xử lý một số phép tính AI với chi phí chỉ bằng một nửa so với các đối thủ. Giảm chi phí là chìa khóa phát triển các mô hình ngôn ngữ lớn sử dụng nhiều điện toán: các ước tính đưa ra chi phí vận hành ChatGPT, giả sử có 10 triệu người dùng hàng tháng, ở mức 1 triệu USD mỗi ngày.
Trong khi đó, liên minh nổi bật nhất của Amazon trong số các công ty khởi nghiệp AI cho đến nay là Stability AI - startup mà vào tháng 11/2022 đã tuyên bố AWS là “đối tác đám mây ưa thích” của mình để xây dựng và đào tạo các mô hình.
Mối quan hệ hợp tác này bao gồm cam kết của Stability về việc sử dụng chip Trainium của Amazon, bộ xử lý được thiết kế tùy chỉnh để cạnh tranh với Bộ xử lý Tensor của Google. Thỏa thuận này mang lại cho Amazon, vốn bị một số người trong ngành AI coi là tụt hậu so với Microsoft và Google về khả năng AI, trở thành một đối tác hàng đầu để giới thiệu nền tảng đám mây của mình. Theo một người quen thuộc với các điều khoản, thỏa thuận này không phải là độc quyền, nên Stability có khả năng hoạt động miễn phí với các nhà cung cấp đám mây thay thế như Google Cloud. Google cũng cho biết thỏa thuận đám mây của họ với Anthropic là không độc quyền.
Tuy nhiên, việc xây dựng và triển khai các mô hình ngôn ngữ lớn với hàng tỷ tham số, chẳng hạn như mô hình GPT hoặc PaLM của Google, yêu cầu phần cứng ổn định, gây khó khăn cho việc di chuyển giữa các nền tảng khác nhau khi bắt đầu đào tạo một mô hình, theo các nhà nghiên cứu AI.
Theo Kovacic, trong lịch sử, kiểu phụ thuộc này đã thu hút sự chú ý của các cơ quan quản lý chống độc quyền trong các lĩnh vực khác, bao gồm cả viễn thông. Việc các startup AI cần đến một nhà cung cấp đám mây đáng tin cậy, có thể cung cấp cơ sở hạ tầng điện toán với số lượng và tần suất mà một công ty khởi nghiệp cần là một nhu cầu cơ bản. Nhưng điều đó lại có nghĩa là các công ty nhanh chóng bị ép buộc tham gia vào quan hệ đối tác đám mây của Big Tech.
Google và Amazon có mối quan hệ chặt chẽ với các công ty khởi nghiệp AI được tài trợ tốt đang xây dựng các mô hình ngôn ngữ của riêng họ, bao gồm Cohere có trụ sở tại California và công ty AI21 Labs của Israel, người đồng sáng lập Yoav Shoham đã bán hai công ty trước đây của mình cho Google.
Công ty quản lý đám mây YellowDog, giúp khách hàng chuyển đổi giữa các dịch vụ đám mây, cho biết họ biết về một số liên minh giữa các công ty AI non trẻ chưa ra mắt sản phẩm và nhà cung cấp đám mây, được thực hiện ở giai đoạn khi họ sẵn sàng ràng buộc mình với nhà cung cấp và từ bỏ công bằng.
Những giao dịch như vậy có thể nhanh chóng thu hút chính sách giám sát của cơ quan quản lý. Luật nhằm vào cái gọi là hành vi tự ưu tiên của những gã khổng lồ công nghệ đã được đưa ra tại Quốc hội Hoa Kỳ vào năm ngoái, nhằm ngăn chặn các nền tảng trực tuyến lớn sử dụng ảnh hưởng của họ trong một lĩnh vực để thúc đẩy các sản phẩm khác của họ.
Theo như Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ Hoa Kỳ Amy Klobuchar cho biết trong một tuyên bố vào năm ngoái, thì những nền tảng này sử dụng sự thống trị của họ để gây bất lợi cho đối thủ một cách không công bằng. Và tất cả đều gây bất lợi cho cạnh tranh và người tiêu dùng.
Google translate