Theo Financial Times, ngay từ năm 2022, nguồn vốn đầu tư mạo hiểm nước ngoài vào các công ty khởi nghiệp Trung Quốc đã sụt giảm mạnh. Vì thế, các startup công nghệ non trẻ của Trung Quốc đang phải quay trở lại huy động vốn và niêm yết tại quê nhà thay vì ở Phố Wall.
Theo dữ liệu mới từ nhóm nghiên cứu ITJuzi, các khoản đầu tư nước ngoài vào các công ty mới của Trung Quốc đã giảm gần 3/4 vào năm ngoái, chỉ còn chiếm 19% tổng vốn đưa vào các công ty khởi nghiệp, từ mức 39% vào năm 2021.
Các nhà đầu tư và nhà sáng lập Trung Quốc cho biết những căng thẳng địa chính trị với Mỹ, cũng như các chính sách cứng rắn của Bắc Kinh đối với mảng công nghệ và chính sách zero Covid đã khiến các nhà đầu tư nước ngoài lo sợ.
Zhou Xiang, người đứng đầu Mingde Capital Advisors, quỹ chuyên hỗ trợ các công ty khởi nghiệp huy động vốn, cho biết: “Thị trường đầu tư mạo hiểm của Trung Quốc đã chuyển biến rất khác biệt. Trước đây, tất cả các giao dịch đều dựa trên nguồn vốn từ nước ngoài, giờ đây có đến 70 hoặc 80% nguồn vốn đến từ các quỹ trong nước”.
Zhou nói rằng sự quan tâm của các quỹ ngoại vào hệ sinh thái khởi nghiệp Trung Quốc đang giảm dần, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ cao nóng bỏng của đất nước, một phần là do những người sáng lập lo lắng về khả năng ảnh hưởng trước những bất ổn chính trị giữa Mỹ và Trung Quốc. Phần nữa, Bắc Kinh cũng đã và đang thúc đẩy sự phát triển bản địa.
Zhou nói: “Chip, robot, AI, chính phủ Trung Quốc muốn những công ty này niêm yết ở Trung Quốc chứ không phải Mỹ”.
Nguồn vốn tài trợ từ nước ngoài vào các công ty khởi nghiệp Trung Quốc sụt giảm xảy ra khi các nhà đầu tư quốc tế lớn rút tiền khỏi việc rót tiền vào các quỹ đầu tư mạo hiểm và vốn cổ phần tư nhân tập trung vào Trung Quốc. Theo dữ liệu của Preqin, các quỹ của Trung Quốc chỉ huy động được 14 tỷ USD vào năm ngoái, giảm từ 95 tỷ USD vào năm 2021.
Các nhà đầu tư mới nhất đã suy nghĩ lại về chiến lược Trung Quốc của họ là quỹ tài sản có chủ quyền GIC của Singapore và Kế hoạch hưu trí giáo viên Ontario, hai nhóm đã gặt hái được phần thưởng từ các giao dịch với Trung Quốc trong những năm bùng nổ của đất nước.
Ngay cả khi Bắc Kinh từ bỏ quy định zero Covid và nới lỏng chính sách với các công ty công nghệ, các nhà đầu tư nước ngoài vẫn có thể khó quay trở lại. Nhà Trắng đang nỗ lực tạo ra một quy trình sàng lọc vốn của Mỹ chảy vào Trung Quốc, nhằm giảm dòng tiền từ các nhà đầu tư Mỹ đến các công ty Trung Quốc.
Theo các nhà phân tích dữ liệu đầu tư, mặc dù chính quyền địa phương và các tập đoàn nhà nước của Trung Quốc đã thành lập hàng trăm cái gọi là quỹ hướng dẫn của chính phủ để hỗ trợ các nhóm công nghệ chiến lược, nhưng những quỹ này không đủ để bù đắp tổn thất của các nhà đầu tư quốc tế.
Bắc Kinh đã tăng cường hỗ trợ các công ty khởi nghiệp công nghệ cao hứa hẹn nhất. Nhiều người đã giành được danh hiệu “người khổng lồ nhỏ”, một con dấu chính thức đi kèm với khả năng tiếp cận các ưu đãi như đầu tư nhà nước, các khoản vay giá rẻ, giảm thuế và giúp tuyển dụng nhân tài.
Các nhà đầu tư cho biết nhiều trong số 8.997 “đại gia nhỏ” cấp quốc gia đã huy động vốn bằng đồng nhân dân tệ kể từ khi chương trình được triển khai vào năm 2019.
Bằng cách tăng đồng vốn nhân dân tệ, họ có thể tránh cấu trúc “công ty nước ngoài phức tạp”. Các nhà đầu tư cho biết điều đó giúp việc ký hợp đồng với chính quyền địa phương và các tập đoàn nhà nước trở nên dễ dàng hơn.
“Có một sự thay đổi đang diễn ra”, một nhà đầu tư ở chi nhánh Bắc Kinh của một quỹ ở Thung lũng Silicon cho biết. Nhà đầu tư cho biết công ty của ông đã quyết định huy động một quỹ nhân dân tệ mới thay vì một quỹ đô la.
Gao cho biết các ngân hàng cũng sẽ cung cấp cho “những người khổng lồ nhỏ” 20 triệu nhân dân tệ trong các khoản vay lãi suất thấp. Các quan chức cũng đang giúp họ giành được công việc kinh doanh, ông nói thêm, lưu ý rằng một cựu phó thống đốc tỉnh Chiết Giang đã giúp họ đạt được khoản vốn 10 triệu nhân dân tệ trong các thỏa thuận tự động hóa dây chuyền sản xuất bình chân không bằng cách sắp xếp các khoản vay ngân hàng giá rẻ cho một số nhà sản xuất bình.
Gao cho biết: “Chúng tôi đã nhận được sự hỗ trợ rõ ràng từ các cơ quan chính phủ ở tất cả các cấp”.