Ông Trump đã cấp miễn trừ trong một tháng đối với mức thuế 25% với ô tô và phụ tùng được giao dịch thông qua hiệp định thương mại Bắc Mỹ USMCA sau khi trao đổi với các nhà lãnh đạo của các nhà sản xuất ô tô Ford, General Motors và Stellantis, Nhà Trắng cho biết hôm thứ Tư tuần qua. Sau đó, ông Trump đã mở rộng quyền miễn trừ này ra ngoài ngành ô tô đối với Mexico và một số mặt hàng nhập khẩu từ Canada vào thứ Năm.
Đáp lại những lo ngại về mốc thời gian quá ngắn đối với các công ty ô tô, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt lưu ý rằng ông Trump đã yêu cầu các công ty "bắt đầu đầu tư, bắt đầu di chuyển, chuyển sản xuất sang đây".
Nhưng vấn đề không đơn giản như vậy. John Paul MacDuffie, giáo sư tại Đại học Pennsylvania, cho biết các nhà sản xuất ô tô "sẽ bị ảnh hưởng khác nhau tùy thuộc vào vị trí chính xác của chuỗi cung ứng của họ". Cụ thể, “GM và Ford đã thu hẹp quy mô so với trước đây, nhưng họ vẫn là những công ty toàn cầu. Tất nhiên, nếu mục tiêu là chuyển nhiều hoạt động sản xuất sang Mỹ, tôi đoán là bạn có thể. Nhưng tôi không thấy những thay đổi đó diễn ra nhanh chóng”.
Về phía các ông lớn trong nghành ô tô Mỹ, Ford cho biết trong một tuyên bố của công ty: “Chúng tôi sẽ tiếp tục có một cuộc đối thoại lành mạnh và thẳng thắn với chính quyền để giúp đạt được tương lai tươi sáng cho ngành công nghiệp của chúng tôi và ngành sản xuất của Mỹ”. Cả GM và Stellantis đều cảm ơn ông Trump vì đã miễn trừ trong các tuyên bố.
Matt Blunt, chủ tịch Hội đồng Chính sách Ô tô Mỹ, đại diện cho ba nhà sản xuất ô tô hàng đầu, nói rằng ông hoan nghênh Tổng thống “vì đã công nhận rằng các loại xe và phụ tùng đáp ứng các yêu cầu cao về hàm lượng USMCA của Mỹ và khu vực nên được miễn các mức thuế này”.
Với thời gian gia hạn chỉ kéo dài một tháng, các nhà sản xuất ô tô biết rằng những thách thức đang ở phía trước.
Tại sao điều này lại khó khăn đến vậy đối với các công ty ô tô? Chắc chắn là khi các nhà sản xuất ô tô dành nhiều thập kỷ để mở rộng trên toàn thế giới, họ thường xuyên phải vật lộn với những khó khăn liên quan đến nguồn cung và những thay đổi chính sách cản trở sản xuất cũng như vấn đề lợi nhuận của họ.
Vấn đề ở nửa bên kia địa cầu, tác động đến một thành phần nhỏ, không có giải pháp thay thế dễ dàng hoặc rõ ràng nào về nguồn cung, có thể khiến sản xuất của một chiếc xe bị đình trệ trong nhiều tuần.
Các cuộc đàm phán lao động gây tranh cãi và ngừng việc đã khiến hoạt động sản xuất ô tô của các công ty ô tô trong nước phải tạm dừng đáng kể.
Đại dịch COVID-19 cũng làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu và khiến lượng xe mới và xe đã qua sử dụng tồn kho tại các đại lý xuống mức thấp thảm hại, khiến giá cả tăng vọt.
Hovig Tchalian, phó giáo sư tại Đại học Nam California, cho rằng: "Ít nhất thì các nhà sản xuất ô tô cũng đã thấy một số phiên bản của sự bất ổn này. Tôi nghĩ rằng sự bất ổn này thực sự cao hơn. Nhưng họ đã có một số kinh nghiệm thực tế".
Việc làm có lợi cho các nhà sản xuất ô tô đã trở nên bình thường và trong một số trường hợp, lượng hàng tồn kho tại các đại lý ở mức cao, một số lượng lớn xe vẫn chưa được bán ra tạo ra sự bảo vệ cho bất kỳ sự chậm lại nào trong sản xuất.
Nhưng trong nhiều năm, các nhà sản xuất ô tô và nhà cung cấp đã giữ một lượng phụ tùng chiến lược trong tay, đủ để tính đến sự gián đoạn nhưng không quá nhiều đến mức vốn dư thừa bị ràng buộc vào các thành phần chỉ nằm trong kho.
"30 ngày sẽ cho phép họ phân tích loại công việc đang tiến hành, loại phụ tùng nào mà họ có", Martin French, đối tác tại công ty tư vấn Berylls của AlixPartners, cho biết về các nhà sản xuất ô tô và các công ty cung cấp của họ.
Nhìn chung, đã có rất nhiều tiến bộ trong sản xuất của Mỹ, ông nói, "nhưng thực tế là điều đó không xảy ra trong khoảng thời gian vài tuần".
Những sự gián đoạn đó và những sự gián đoạn khác trong suốt lịch sử kinh doanh đã chứng minh rõ ràng rằng các nhà sản xuất ô tô chỉ có thể phản ứng nhanh như vậy.
Việc miễn thuế cũng không ngoại lệ, xét đến sự phức tạp ngày càng tăng của dây chuyền lắp ráp và sản xuất. Các nhà máy không thể di chuyển, các nhà máy không thể xây dựng và các dòng sản phẩm không thể thay đổi trong một sớm một chiều.
Và ngay cả với sự tạm dừng này, thuế thép và nhôm vẫn được dự kiến sẽ có hiệu lực vào ngày 12 tháng 3. Sau đó, vào ngày 2 tháng 4, ông Trump dự kiến sẽ thiết lập mức thuế "có đi có lại" rộng rãi để phù hợp với thuế và trợ cấp mà các quốc gia khác áp dụng đối với hàng nhập khẩu.
Những điều đó sẽ làm gián đoạn ngành công nghiệp ô tô một cách nhanh chóng và mạnh mẽ, Sam Fiorani, một nhà phân tích tại AutoForecast Solutions nhận định.
"Một sự thay đổi đáng kể trong thương mại tự do ô tô sẽ làm tổn hại đến giá cổ phiếu của tất cả các nhà sản xuất ô tô vì lợi nhuận của họ sẽ bị ảnh hưởng và người tiêu dùng sẽ phải đối mặt với mức giá cao hơn xe cộ, làm giảm doanh số bán hàng trong tương lai”, ông cho biết.
Các công ty không chỉ phải quyết định xem những thay đổi ngay lập tức trong sản xuất có thực tế hay không, mà nếu họ không thể làm điều đó một cách có ý nghĩa, họ có thể sản xuất hoặc bán ít xe hơn khiến người mua xe mới chuyển sang các thương hiệu khác hoặc thị trường xe đã qua sử dụng và cuối cùng là kiếm được ít tiền hơn.
Brett House, giáo sư tại trường kinh doanh của Đại học Columbia nhấn mạnh: “Sự không chắc chắn đang được tạo ra cho ngành công nghiệp ô tô sẽ kìm hãm đầu tư khi các công ty cố gắng đánh giá tương lai trông như thế nào. Họ có rất ít sự rõ ràng về điều đó”.
Google translate