Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã làm rõ thêm các vấn đề thuộc lĩnh vực công thương, trong đó có vấn đề thương mại điện tử, triển khai các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA), phát triển công nghiệp phụ trợ, xử lý rác thải điện tử.
Về thương mại điện tử, theo Phó Thủ tướng, đây là xu thế tất yếu.
"Thương mại điện tử sẽ thay thế dần các chợ, các cửa hàng theo thương mại truyền thống. Tăng trưởng thương mại điện tử thời gian qua ở Mỹ là 35%, còn ở Việt Nam là 25%", Phó Thủ tướng khẳng định.
Liên quan tới pháp luật trong lĩnh vực điện tử, Phó Thủ tướng cho biết Ủy ban Luật Thương mại quốc tế của Liên Hợp Quốc (UNCITRAL) đã soạn thảo một luật mẫu, được sử dụng như một tài liệu tham khảo cho các nước trong quá trình xây dựng pháp luật về thương mại điện tử.
Ở Việt Nam có thể chậm so với một số nước, nhưng từ năm 2006 đến nay có nhiều lần bổ sung, sửa đổi luật liên quan đến thương mại điện tử.
"Chúng ta có Luật Bảo hộ người tiêu dùng, Luật Giao dịch điện tử cũng như ban hành các nghị định có liên quan. Điều đó cho thấy chúng ta quan tâm khá toàn diện về vấn đề này. Đặc biệt, trong đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, Việt Nam đã xây dựng được dữ liệu dân cư (Đề án 06). Điều này cũng tạo nhiều thuận lợi để chúng ta giải quyết vấn đề thương mại điện tử", Phó Thủ tướng cho biết.
Thống nhất với ý kiến đại biểu về an toàn, an ninh dữ liệu cá nhân, chống lợi dụng, lừa đảo trên mạng, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nêu rõ mặc dù có nhiều luật nhưng cần cập nhật để có sự thống nhất giữa các luật liên quan. Lúc này việc triển khai ban hành các nghị định hướng dẫn, tích hợp chính sách từ các luật hết sức cần thiết. Việc tiếp tục thể chế hóa, cụ thể hóa các luật là nhiệm vụ cấp bách hiện nay.
Liên quan đến vấn đề bảo đảm an ninh, an toàn dữ liệu cá nhân, phòng chống hàng lậu, hàng giả, lừa đảo trên mạng, Phó Thủ tướng nhất trí cho rằng, cần sớm thể chế hóa để quản lý được các nền tảng mạng xã hội. Các nền tảng giao dịch ở Việt Nam phải tuân thủ pháp luật Việt Nam cũng như hài hòa với pháp luật quốc tế.
"Theo đó, cần đưa ra các tiêu chí, điều kiện hết sức cụ thể liên quan đến an ninh mạng, dữ liệu, giao dịch, hợp đồng, định danh, chữ ký điện tử… mà hiện nay chưa có quy định rõ ràng", ông khẳng định.
Theo Phó Thủ tướng, nếu làm được điều đó, chúng ta hoàn toàn có thể thông qua trí tuệ nhân tạo (AI) để quản lý các hoạt động trên môi trường số, trong đó có thể quản lý định danh của tất cả người bán, chợ, các nền tảng cung cấp cho thương mại điện tử. Đồng thời cũng quản lý được việc thu thuế, xác định được thông tin cá nhân.
Cho rằng những quy định về an ninh mạng là hết sức cần thiết, liên quan đến việc bảo vệ thông tin cá nhân, Phó Thủ tướng nhấn mạnh khâu tổ chức thực hiện, năng lực thực hiện cũng rất quan trọng.
Theo Phó Thủ tướng, Bộ Thông tin và Truyền thông cần nghiên cứu xây dựng một nền tảng số (phục vụ thương mại điện tử) cho Việt Nam để có thể tích hợp tất cả các hoạt động, từ vấn đề định danh, an ninh công nghệ, thanh toán, hải quan, logistics đồng bộ.
"Chúng ta có thể thành lập một cơ quan đa ngành để giám sát tất cả các hoạt động, nắm được tất cả các khâu. Không chỉ môi trường số, chúng ta hoàn toàn có thể quản lý thông minh hơn, tốt hơn ở môi trường truyền thống", Phó Thủ tướng chỉ ra và cho rằng ý kiến của đại biểu về cắt giảm các thủ tục hành chính, như thủ tục đăng ký, cấp phép, thuế, hải quan… hoàn toàn có thể làm được.
Về vấn đề đại biểu quan tâm liên quan đến các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA), Phó Thủ tướng cho biết hiện nay Việt Nam đã tham gia 16 FTA và thời gian tới, sẽ tham gia một số FTA nữa. Tuy nhiên, các doanh nghiệp Việt Nam chưa tận dụng hết lợi ích mà các FTA mang lại. Điều này do nhiều nguyên nhân, như đa số doanh nghiệp là vừa và nhỏ, năng lực còn yếu; doanh nghiệp chưa nắm bắt đầy đủ thông tin thị trường, chưa có đầy đủ thông tin về môi trường pháp lý, chính sách thị trường của các nước có hiệp định với Việt Nam.
Do đó, Phó Thủ tướng cho rằng thời gian tới cần có hỗ trợ để doanh nghiệp nắm bắt được các thông tin này cũng như nâng cao chất lượng hàng hóa, đáp ứng tiêu chuẩn, quy chuẩn của các thị trường. Hiện các nước đều có các hàng rào kỹ thuật mới, rất linh hoạt.
Phó Thủ tướng đề nghị xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia để giúp doanh nghiệp nắm bắt được thông tin trường, sự thay đổi chính sách của các thị trường thương mại và đáp ứng kịp thời sự thay đổi này. Đồng thời, chúng ta cần bảo vệ doanh nghiệp trong nước, hàng hóa sản xuất trong nước bằng các hàng rào kỹ thuật. Cần đưa ra các tiêu chí chặt chẽ hơn đối với nguồn vốn FDI theo hướng thu hút FDI vào các lĩnh vực mới, công nghệ cao, mới nổi và cam kết chuyển giao công nghệ cho doanh nghiệp Việt Nam…
Liên quan đến ý kiến đại biểu về xử lý rác thải nhựa, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết Luật Bảo vệ môi trường đã quy định rất cụ thể trách nhiệm của các bên liên quan, trong đó mở rộng trách nhiệm của các nhà đầu tư kinh doanh thương mại liên quan đến thu gom, xử lý đến khâu cuối cùng.
"Trong rác thải điện tử, 80% là cần phải tái chế và đây lại là những vật liệu quý hiếm, những vật liệu mà có thể nói là có giá trị nên cũng không ai bỏ đi", Phó Thủ tướng cho biết.
Với rác thải điện tử, giải pháp là nâng cao, mở rộng trách nhiệm của nhà sản xuất, nhà đầu tư, tức là họ phải có trách nhiệm đến cùng, từ các khâu thu gom sản phẩm khi đã hết hạn và xử lý rác thải.
Google translate