Những năm gần đây, nhiều địa phương đã khai thác thế mạnh về giá trị văn hóa truyền thống, sản xuất canh tác nông nghiệp, đặc sản địa phương, cảnh quan thiên nhiên, lễ hội, làng nghề truyền thống, ẩm thực… tạo nên sản phẩm dịch vụ du lịch có tính đặc thù, chuyên biệt cao.
Cụ thể, nhiều địa phương khai thác sản phẩm du lịch dựa trên khu vực chuyên canh cây ăn quả, chè, cà phê, trồng hoa, cây cảnh, chăn nuôi (bò sữa, thủy hải sản…), dự án sản xuất nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ ứng dụng khoa học công nghệ. Một số hoạt động du lịch nông nghiệp cũng được đẩy mạnh khai thác kết hợp với du lịch cộng đồng, văn hóa, sinh thái, làng nghề…
Trong đó có thể kể đến: Lễ hội trái cây (Đồng bằng sông Cửu Long); Lễ hội Cà phê Tây Nguyên; Sắc vàng Tam Cốc (Ninh Bình); Ruộng bậc thang - Mùa lúa chín Tây Bắc, Festival hoa Đà Lạt...
NHỮNG ĐIỂM ĐẾN HÚT KHÁCH
Những ngày đầu năm 2025, thị xã Mộc Châu, tỉnh Sơn La đón lượng du khách đông kỷ lục. Từng đoàn xe nối dài hàng cây số, các khách sạn, homestay, nhà hàng... đều quá tải. Theo thông tin từ Phòng Văn hóa và Thông tin thị xã Mộc Châu, chỉ tính từ ngày 25/1 đến ngày 2/2, Mộc Châu đã đón khoảng 105.000 lượt du khách. Hoa mơ, hoa mận nở vào mùa xuân cùng nét văn hóa độc đáo của các dân tộc bản địa đã trở thành "thỏi nam châm" hút khách đến với Mộc Châu.
Trước đây, thị trấn Măng Đen, huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum chỉ là điểm du lịch nhỏ, ít được chú ý. Dịp Tết Ất Tỵ 2025 vừa qua, địa danh Măng Đen trở thành điểm "check-in" được chia sẻ sôi nổi trên các nền tảng mạng xã hội. Những rặng mai anh đào nở sớm đã giúp các cơ sở du lịch tại đây đón gần 230.000 lượt khách tham quan, lưu trú trong 9 ngày nghỉ Tết Ất Tỵ, doanh thu ước đạt 80 tỷ đồng. Năm 2025, huyện Kon Plông sẽ trồng thêm 1 triệu cây mai anh đào để biến Măng Đen trở thành "thị trấn mai anh đào" trong tương lai.
Tương tự, từ khi 2 tuyến cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết, Phan Thiết - Vĩnh Hảo đi vào hoạt động, lượng khách “đổ về” huyện Tuy Phong (Bình Thuận) ngày càng đông. Những vườn nho ở xã Phước Thể luôn có rất đông du khách đến tham quan, chụp hình, thưởng thức các sản phẩm chế biến từ nho và trải nghiệm hái nho ngay tại vườn.
Anh Lê Quốc Hiền, chủ vườn nho Lê My cho biết, gia đình anh có gần một ha trồng giống nho xanh và nho hồng nhật canh tác rải vụ. Vào mùa chính vụ, khi các vườn nho chín, vườn sẽ mở cửa để du khách đến tham quan chụp ảnh, thưởng thức trái cây tại vườn, mua nho tươi và các sản phẩm chế biến từ nho.
Khi nhu cầu ngày một tăng cao, anh đã liên kết với các nhà vườn khác trong vùng để có thể phục vụ khách tham quan tại vườn quanh năm. Khi vườn này sắp hết thì vườn khác sẽ luân phiên, gối đầu. Đến nay đã có hơn 10 nhà vườn tham gia liên kết với khoảng 5 ha trồng nho an toàn theo phương thức rải vụ để lúc nào cũng có nho chín phục vụ du khách.
Theo Ủy ban nhân dân huyện Tuy Phong, địa phương đang có nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển du lịch nông nghiệp gắn với sản xuất các loại nông sản đặc sản có ưu thế như: nho, táo, mủ trôm… Việc phát triển du lịch nông nghiệp đã mở ra hướng đi mới cho địa phương, giúp một bộ phận nông dân cải thiện thu nhập, góp phần quảng bá hình ảnh du lịch địa phương đến với du khách.
Ở phía Bắc, tỉnh Thái Nguyên đang chú trọng phát triển sản phẩm du lịch văn hóa Trà; gắn du lịch với bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, lịch sử, truyền thống của địa phương. Trong năm 2025, tỉnh sẽ tập trung hỗ trợ hoàn thiện, nâng chất lượng các mô hình du lịch cộng đồng, homestay, farmstay theo tiêu chí sản phẩm OCOP hạng 3 sao - 4 sao, tổ chức workshop trải nghiệm chế biến, thưởng thức ẩm thực dùng nguyên liệu từ cây chè và các sản phẩm Trà nhằm gia tăng giá trị Trà Thái Nguyên và trải nghiệm sáng tạo cho du khách…
NHỮNG ĐIỂM YẾU CẦN THÁO GỠ
Tại Hội nghị về du lịch nông thôn cuối năm 2024, ông Hà Văn Siêu, Phó Cục trưởng Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, cho biết chính sách phát triển du lịch nông thôn Việt Nam thời gian qua chú trọng tôn vinh, phát huy và bảo tồn văn hóa địa phương, làm sao để điểm đến hấp dẫn, khác biệt, có tính cạnh tranh.
Trong đó, sản phẩm du lịch đặc thù là sản phẩm có những đặc tính độc đáo, nguyên bản và đại diện về tài nguyên du lịch (tự nhiên và nhân văn) cho một vùng đất, không chỉ thỏa mãn nhu cầu của du khách mà còn tạo được ấn tượng bởi sự độc đáo và sáng tạo.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, mặc dù các địa phương đều chú trọng xây dựng sản phẩm du lịch mang tính đặc thù nhưng sự trùng lặp, đơn điệu vẫn còn khá phổ biến. Nhiều khu, điểm du lịch “đồng phục” na ná giống nhau ở cả hình thức và dịch vụ. Đây là hệ quả cách làm du lịch kiểu mạnh ai nấy làm, có gì làm nấy, theo phong trào.
Bên cạnh đó, vấn đề là làm thế nào để giúp cộng đồng địa phương bảo vệ được văn hóa truyền thống, bảo vệ môi trường, hình thành sản phẩm đặc thù, có nhận diện thương hiệu riêng để phát triển du lịch có trách nhiệm mà vẫn giữ được bản sắc.
Ông Nguyễn Lê Phúc, Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, chỉ ra thực tế hiện nhiều địa phương chỉ cung cấp dịch vụ trải nghiệm và tham quan trong ngày với tính chất đơn giản, chưa có nhiều sản phẩm liên kết chuỗi giá trị nông nghiệp - du lịch có giá trị gia tăng cao và đặc trưng để xây dựng thương hiệu. Cùng với đó, việc thiếu các dịch vụ nghỉ dưỡng, chăm sóc sức khỏe và trải nghiệm chất lượng cao hay vẫn còn những vướng mắc liên quan đến sử dụng đất cũng đang là vấn đề cần tập trung tháo gỡ.
Chia sẻ về một trong những điểm yếu trong phát triển du lịch nông thôn hiện nay, TS. Hoàng Trọng Thủy, Chuyên gia nông nghiệp cho rằng sự thiếu liên kết trong chuỗi giá trị nông nghiệp - du lịch đang có vấn đề khi sản phẩm OCOP và du lịch nông nghiệp chưa được xem là “anh em sinh đôi”.
Theo chuyên gia, du khách mua sản phẩm OCOP không chỉ là sản phẩm đơn thuần mà là câu chuyện trong đó, gắn với lịch sử, con người, địa danh…, cũng như du khách đến một vùng quê nào đó cũng muốn có sản phẩm gắn với địa danh đó mang về.
Tại Hội thảo quốc tế "Đà Lạt phát triển du lịch xanh và công nghiệp văn hóa từ tài nguyên thiên nhiên đa dạng sinh học và văn hóa địa phương" vừa tổ chức mới đây, bà Apinya Iamampha, Phó thống đốc TP Suphanburi, tỉnh Suphanburi (Thái Lan), chia sẻ kinh nghiệm rằng vấn đề quan trọng là tạo ra sản phẩm có thương hiệu và bản sắc.
Do đó, chính quyền và doanh nghiệp cần phải nắm chắc xu hướng tiêu dùng; những lợi thế và giá trị cốt lõi của địa phương, nhất là về văn hóa bản địa và nét đặc sắc của tự nhiên; tránh lặp lại sản phẩm với các địa phương, vùng miền khác, từ đó có chiến lược quảng bá hiệu quả.
Google translate