Zoe Du từng là nhân viên điển hình tại một công ty Big Tech ở Trung Quốc, làm việc nhiều giờ, sáu ngày một tuần. Có lần, cô ngất xỉu trong văn phòng sau nhiều tuần làm việc đến 11 giờ đêm hàng ngày.
Theo South China Morning Post, là một người kỳ cựu hơn 10 năm trong ngành internet, Zoe Du đã nghỉ việc ở ByteDance, chủ sở hữu ứng dụng video ngắn đình đám TikTok và người anh em Trung Quốc Douyin của nó, vào năm 2020. Năm đó cũng đánh dấu sự khởi đầu chiến dịch kiểm soát chặt chẽ lĩnh vực internet của Trung Quốc, khi chính phủ cho biết họ sẽ quản lý các hoạt động độc quyền của các nhà khai thác nền tảng trực tuyến và ngăn chặn việc mở rộng vốn “một cách vô trật tự”.
HÀNG CHỤC NGHÌN NHÂN VIÊN ĐÃ RỜI BỎ CÔNG VIỆC TẠI CÁC BIG TECH
Zoe Du, sống ở Thành Đô, thủ phủ của tỉnh Tây Nam Tứ Xuyên, là một trong hàng chục nghìn công nhân Trung Quốc đã rời bỏ công việc tại các công ty Big Tech của đất nước trong những năm gần đây, khi ngành này mất đà tăng trưởng. Mặc dù công việc công nghệ vẫn là những vị trí được trả lương cao nhất trên thị trường việc làm Trung Quốc, nhưng chúng không còn được coi là con đường tắt để đạt được sự giàu có trong bối cảnh sa thải nhân viên và giá trị quyền chọn cổ phiếu ngày càng giảm.
Những gã khổng lồ internet của Trung Quốc đã cắt giảm việc làm trong những năm gần đây, ảnh hưởng đến hàng chục nghìn người. Tính đến cuối năm 2023, cái gọi là BAT của Trung Quốc – bao gồm ba công ty Big Tech lớn của Trung Quốc là Baidu, Alibaba Group Holding và Tencent Holdings – có 364.477 nhân viên, giảm gần 25.000 nhân viên so với một năm trước, theo tiết lộ tài chính của công ty. Tuy nhiên, việc giảm tổng số nhân viên không hoàn toàn là kết quả của việc cắt giảm chi phí, vì các công ty cũng trải qua những thay đổi kinh doanh đáng kể.
Zoe Du, người có biệt danh trực tuyến là Danna, nói rằng các công ty Big Tech của Trung Quốc “kém phát triển hơn so với vài năm trước”, nói thêm rằng ít nhất 70% đồng nghiệp cũ của cô đã nghỉ việc để theo đuổi công việc kinh doanh của riêng họ, giống như cô.
Năm 2021, Du thành lập Ziranliu, có nghĩa là “dòng chảy tự nhiên” trong tiếng Anh, để giúp những người có ảnh hưởng trên mạng Internet tăng cường và kiếm tiền từ lưu lượng truy cập trực tuyến của họ. Chỉ với 8 nhân viên, công ty đã đạt được thu nhập hàng năm 10 triệu nhân dân tệ (1,4 triệu USD) vào năm ngoái và đã thành công trong việc giúp hơn 150 khách hàng trở nên nổi tiếng trên các nền tảng video ngắn.
Du cho biết kinh nghiệm làm việc của cô với các công ty, bao gồm cả công ty gần đây nhất của cô là ByteDance, đã tỏ ra có giá trị, giúp cô hiểu được dữ liệu, lưu lượng truy cập web và quản lý.
LẤY KINH NGHIỆM LÀM VIỆC TẠI BIG TECH ĐỂ KHỞI NGHIỆP
Wang Sijing, cựu giám đốc sản phẩm của gã khổng lồ tìm kiếm Baidu và công ty khởi nghiệp cho thuê xe đạp Ofo, cũng kể một câu chuyện tương tự. Wang cho biết 5 năm làm việc ở công ty đã mang lại cho cô phong cách làm việc “có hệ thống hơn”, đặt dữ liệu lên hàng đầu. Cô cũng đã phát triển hơn sau khi liên tục được thử thách để làm tốt hơn trong thời gian làm việc tại môi trường Big Tech.
Wang rời Ofo vào năm 2017, khi cả công ty khởi nghiệp và ngành công nghiệp internet đều đang phát triển nhanh chóng. Theo người đồng sáng lập Zhang Siding, đến tháng 4 năm đó, cơ sở người dùng của Ofo đã đạt 40 triệu trên hơn 70 thành phố trên toàn thế giới, nhưng trong vài tháng, công ty này đã trải qua khủng hoảng vốn và vẫn nợ hàng triệu người dùng tiền gửi.
Wang quyết định nghỉ việc vì cô cảm thấy sự đóng góp của mình trong hoạt động rộng lớn như vậy còn hạn chế. Cô nói: “Là người quản lý sản phẩm, tôi chỉ có thể quyết định trang chiến dịch trông như thế nào trên ứng dụng.
Công việc kinh doanh solo đầu tiên của cô là đào tạo giám đốc sản phẩm. Vào thời điểm đó, mạng internet khiến vai trò quản lý sản phẩm trở nên quan trọng và hấp dẫn. Công việc kinh doanh của Wang đạt doanh thu 20 triệu nhân dân tệ trong năm đầu tiên.
Nhưng môi trường kinh doanh đã thay đổi sau năm 2020, khi đại dịch đóng cửa tất cả các lớp học trực tiếp. Đồng thời, nhu cầu đào tạo người quản lý sản phẩm giảm sút.
Cô nói: “Những người tham gia vào lĩnh vực internet [sau năm 2020] không được hưởng lợi từ sự bùng nổ trước đó. Do đó, mức độ tham gia các lớp quản lý sản phẩm của cô giảm xuống còn 1/5 so với mức trước đó, khiến cô phải thay đổi hướng đi.
Vào năm 2021, Wang ra mắt nhân vật mới với tư cách là một chuyên gia trực tuyến về đào tạo sản phẩm, mẹo nghề nghiệp và tự kinh doanh, sử dụng bút danh PMWang trên các nền tảng như Douyin và Xiaohongshu.
Cách tiếp cận này của các nhân viên công nghệ, tận dụng trải nghiệm tại các Big Tech để giúp đỡ những người có ảnh hưởng trực tuyến đã trở thành xu hướng ngày nay. Một tìm kiếm sử dụng cụm từ “sự ra đi của Big Tech” trên Douyin trả về hàng tá kết quả, trong đó các tài khoản đưa ra lời khuyên về tìm việc làm, thương mại điện tử, thay đổi nghề nghiệp và quản lý.
So với những ngày ở ByteDance, Du cho biết cuộc sống giờ đây “tự do hơn rất nhiều”. Cô nói: “Khi mệt mỏi, tôi sẽ cho mình một kỳ nghỉ trong một hoặc hai ngày, đi du lịch, gần gũi hơn với thiên nhiên hoặc chỉ thiền định”.
Lĩnh vực internet của Trung Quốc trở nên nổi tiếng với lịch trình 996 – 9 giờ sáng đến 9 giờ tối mỗi ngày, sáu ngày một tuần – mặc dù các công ty đã nới lỏng sau những lời chỉ trích rộng rãi và dư luận xấu về trường hợp nhân viên chết trong khi làm việc.
Tuy nhiên, một số nhân viên hiện tại ở ByteDance và Tencent cho biết họ vẫn cần phải làm việc đến tối muộn và đôi khi vào cuối tuần để đáp ứng thời hạn của dự án.
Là một doanh nhân tự do, Du thỉnh thoảng phải làm việc đến 21h nhưng điều đó không còn khiến cô bận tâm “vì đây là thứ tôi sở hữu và đam mê”.
Cô cho biết phần khó nhất khi điều hành công việc kinh doanh riêng là trước khi nó bắt đầu. Sau khi rời ByteDance, cô dành sáu tháng để nghiền ngẫm ý tưởng trở thành một doanh nhân. Cô nói: “Tôi liên tục tự vấn bản thân và cảm thấy tội lỗi vì không còn đi làm và nhận lương tháng nữa” nhưng cô cũng nói thêm rằng “nghỉ ngơi là điều cần thiết đối với một người đã chạy không ngừng nghỉ trong nhiều năm”.
Google translate