Hai trong số các công ty công nghệ lớn nhất thế giới đã công bố kế hoạch tăng cường tìm kiếm bằng AI tạo ra một cuộc tranh giành quyền lực tối cao trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Tuy nhiên, sự ra mắt của chatbot mới của Google, Bard, đã thất bại khi một lỗi xuất hiện, khiến giá cổ phiếu của công ty mẹ Alphabet giảm mạnh. Sự lao dốc của cổ phiếu cho thấy các nhà đầu tư nghĩ AI có thể đóng vai trò quan trọng như thế nào đối với tương lai của Google.
Tuy nhiên, sự nổi bật ngày càng tăng của AI có ý nghĩa đối với mọi lĩnh vực của nền kinh tế. Từ bán lẻ đến vận tải, đây là cách AI hứa hẹn sẽ mở ra làn sóng thay đổi trong các ngành công nghiệp.
NÔNG NGHIỆP
Theo dõi các kiểu thời tiết, quản lý sâu bệnh, tìm ra nhu cầu tưới tiêu bổ sung hoặc thậm chí nên trồng loại cây trồng nào ở đâu: nhiều nông dân tin rằng nông nghiệp là mảnh đất màu mỡ cho trí tuệ nhân tạo. Nhiều nhà sản xuất thực phẩm đang sử dụng AI để thu thập và phân tích dữ liệu nhằm nỗ lực cải thiện năng suất và lợi nhuận.
Khả năng kết hợp và phân tích các tập dữ liệu lớn của AI đã cung cấp cho nông dân thông tin theo thời gian thực về cách cải thiện sức khỏe của cây trồng và tăng năng suất. Máy bay không người lái và cảm biến trên mặt đất có thể đóng vai trò quan sát các loại cây trồng đang phát triển và điều kiện đất đai trên hàng trăm mẫu đất, bao gồm kiểm tra xem chúng có cần thêm nước, phân bón hay thuốc diệt cỏ hay không và liệu chúng có bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh hay bị động vật phá hoại hay không.
Ali Capper, người trồng táo và hoa bia tại trang trại của gia đình ở biên giới Herefordshire và Worcestershire, đã đầu tư vào công nghệ mới, bao gồm cả máy phun thuốc tự động cho vườn cây ăn quả, để sử dụng cùng với bản đồ đất kỹ thuật số mà cô đã sử dụng từ năm 2017. Capper cho biết: “Nhiều đổi mới công nghệ nông nghiệp sẽ giúp chúng ta đối xử tốt hơn với môi trường canh tác cũng như đạt được hiệu quả và lợi nhuận cao hơn”.
Trước tình trạng thiếu lao động, đặc biệt nghiêm trọng kể từ Brexit, nông dân từ lâu đã hy vọng rằng những tiến bộ trong công nghệ robot - “agribots” - sẽ giúp đảm bảo thu hoạch mùa màng đúng thời vụ. Theo Hiệp hội Nông dân Quốc gia, việc thiếu nhân công đã dẫn đến lãng phí 60 triệu bảng Anh thực phẩm chỉ trong năm 2022 .
Trong khi các rô-bốt bốn tay được thiết kế để thực hiện công việc tỉ mỉ là hái quả mềm, đang được phát triển, thì rô-bốt với sự khéo léo của bàn tay con người, có khả năng hái với tốc độ nhanh mà không làm hỏng quả như quả mâm xôi, có thể phải mất một thập kỷ nữa mới được sử dụng rộng rãi. Tuy nhiên, tự động hóa đã thay đổi một số công việc tốn nhiều công sức nhất trong nông nghiệp, từ khoan hạt đến phun thuốc và tưới nước cho cây trồng.
PHƯƠNG TIỆN TRUYỀN THÔNG TIN TỨC
Các công ty truyền thông đã áp dụng công nghệ máy học để tăng lượng đăng ký và quảng cáo, đồng thời giúp đưa ra quyết định về những câu chuyện nào sẽ được quảng bá. Các tổ chức tin tức đang thuê các nhà khoa học dữ liệu với mức lương sáu con số để tập hợp dữ liệu nhằm theo dõi khách hàng và hướng dẫn họ tới các sản phẩm cụ thể, đồng thời cung cấp cho nhân viên các công cụ để loại bỏ công việc tìm kiếm và viết bài.
Lisa Gibbs, giám đốc quan tại Associated Press, cho biết trong một nghiên cứu của Trường Kinh tế Luân Đôn cho biết mọi người có thể tìm tin tức nhanh hơn và chia sẻ tin tức nhanh hơn với sự trợ giúp của AI. Các tổ chức truyền thông đang sử dụng các nhà phân tích dữ liệu để tạo nội dung được nhắm mục tiêu tạo ra doanh thu quảng cáo và đăng ký cao hơn.Jane Barrett, biên tập viên tin tức toàn cầu trong đơn vị chiến lược truyền thông của Reuters, nói với LSE: “AI sẽ giúp chúng tôi đưa chính xác nội dung phù hợp đến đúng người”.
NĂNG LƯỢNG
Có thể có các ứng dụng AI trong mọi lĩnh vực của ngành năng lượng: từ dự đoán và xác định lỗi tại các nhà máy điện đến sử dụng dự báo thời tiết để lập kế hoạch cho các dự án trang trại gió ngoài khơi. Với lợi nhuận eo hẹp trong lĩnh vực, các nhà cung cấp năng lượng bán lẻ dự kiến sẽ tăng cường sử dụng AI để cắt giảm thời gian gọi điện. Chatbots được sử dụng để đặt các câu hỏi cơ bản trước khi khách hàng nói chuyện với cố vấn của con người.
Cuối cùng, các nhà cung cấp dự kiến AI sẽ đóng vai trò trung tâm trong “lưới điện thông minh” trong tương lai, cho phép cung và cầu liên kết chặt chẽ hơn với một thế hệ thiết bị mới từ đồng hồ thông minh và xe điện đến tấm pin mặt trời và máy bơm nhiệt. AI cũng có giá trị khi theo dõi lượng khí thải carbon. Tập đoàn tư vấn Boston đã ước tính rằng việc áp dụng trí tuệ nhân tạo vào các kế hoạch phát triển bền vững của các công ty đa quốc gia có thể trị giá từ 1,3 nghìn tỷ USD đến 2,6 nghìn tỷ USD thông qua doanh thu bổ sung và tiết kiệm chi phí vào năm 2030. Cuối năm ngoái, chính phủ đã khởi động chương trình trị giá 1,5 triệu bảng Anh để nghiên cứu việc sử dụng trí tuệ nhân tạo để giảm lượng khí thải carbon của Vương quốc Anh.
CHẾ TẠO
Những người kỳ cựu trong lĩnh vực sản xuất đều biết quá rõ tự động hóa có sức ảnh hưởng đến một ngành như thế nào. Năm 2019, Văn phòng Thống kê Quốc gia của Vương quốc Anh cho biết gần 2/3 công nhân vận hành máy gia công kim loại có nguy cơ mất việc làm. Các thuật toán học máy đã được triển khai trên đống dữ liệu đang phát triển được tạo ra trong các nhà máy lớn để “bảo trì dự đoán” – thay thế các bộ phận trước khi chúng bị hỏng và có khả năng yêu cầu ít kỹ thuật viên hơn.
Nhưng sự gia tăng nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo sáng tạo cho thấy không chỉ những người trong dây chuyền sản xuất sẽ bị ảnh hưởng. AI sáng tạo đã được sử dụng để thiết kế sản phẩm nhanh hơn nhiều. Kết hợp với những đổi mới như in 3D, điều này có thể làm giảm đáng kể chi phí phát triển và sẽ cần ít kỹ sư hơn trong lĩnh vực hàng không vũ trụ, ô tô và điện tử tiêu dùng.
VẬN TẢI
Các công nhân vận tải đã kiên trì bám trụ với công việc của họ kể từ khi những chuyến tàu không người lái đầu tiên được thử nghiệm - một sự phát triển được đáp ứng với các tiêu đề "Robot tiếp quản". Tuy nhiên, họ vẫn được coi là dễ bị tổn thương nhất trong dài hạn, theo một báo cáo năm 2021 của PwC cho bộ phận kinh doanh dự báo rằng tỷ lệ mất việc làm lớn nhất trong 20 năm tới sẽ đến từ lĩnh vực vận tải.
Tuy nhiên, sẽ còn khá lâu nữa các tài xế mới bị đào thải và họ đang đòi hỏi mức lương cao trong lĩnh vực vận hành HGV, xe buýt hay xe lửa – ngay cả khi những chiếc xe buýt tự hành đầu tiên được thử nghiệm ở Scotland và Milton Keynes. Những giấc mơ về robotaxis vẫn chưa trở thành hiện thực và Uber cho biết các tài xế ở London của họ kiếm được 34 bảng/giờ.
Giao thông vận tải ở Luân Đôn sử dụng AI để giúp phân luồng giao thông và dự báo sự gián đoạn, trong khi các nhà điều hành tàu đã sử dụng trình mô phỏng hoặc “sinh đôi kỹ thuật số” (digital twins) để kiểm tra đường đi, sân ga và thời gian biểu của tàu. Ủy ban Tiêu chuẩn và An toàn Đường sắt đang làm việc với các học giả để sử dụng công nghệ máy học từ video có độ phân giải cao để xử lý những chiếc lá trên đường. Các dự án AI và video tương tự ở Úc có thể dạy các đoàn tàu không người lái nhận biết đèn xanh – hoặc dự liệu chuyển động trên đường ray từ xa là do con người lấn chiếm hay một con kangaroo ở gần.
CÁC DỊCH VỤ TÀI CHÍNH
Theo dự báo của chính phủ, lĩnh vực dịch vụ tài chính có nguy cơ mất việc làm do AI cao hơn so với các lĩnh vực khác, nhưng các chuyên gia cho rằng đây một phần là vấn đề có thể giải quyết. Sarah Kocianski, một nhà tư vấn fintech độc lập cho biết: “Các ngành công nghiệp khác đã thực hiện những cắt giảm nhân sự”.
Ví dụ: các ngân hàng và nhà quản lý tài sản sẽ cần ít nhân viên hơn để tiếp nhận khách hàng mới khi họ tự động hóa nhiều quy trình kiểm tra lý lịch khách hàng hơn và sẽ phụ thuộc nhiều hơn vào AI để phát hiện và gắn cờ các rủi ro gian lận và rửa tiền tiềm ẩn. Họ cũng sẽ có thể đưa các hướng dẫn mới từ cơ quan quản lý vào các chương trình học máy đó. Nhưng những hệ thống này vẫn cần sự giám sát của con người, không chỉ để xây dựng và lập trình công nghệ mà còn để tiến hành kiểm tra bổ sung và giải quyết các vấn đề phức tạp hơn.
Karishma Brahmbhatt một luật sư về dữ liệu và công nghệ tại Allen & Overy cho biết: “Một rủi ro nghiêm trọng là các công ty không chống lại được cám dỗ tin tưởng vào AI để đưa ra các quyết định cho vay hoặc bảo hiểm thông minh hơn, không hiểu quy trình lập luận và phụ thuộc quá nhiều vào hệ thống AI và không kiểm tra mức độ phù hợp của nó với mục đích”.
Bên cạnh nhu cầu bùng nổ đối với nhân viên công nghệ trong viẹc xây dựng và giám sát các chương trình AI, các công ty sẽ cạnh tranh để có được những nhân viên có kỹ năng cao hơn- những người có thể thực hiện công việc giám sát nếu họ nghi ngờ gian lận hoặc sai sót, hoặc cung cấp hỗ trợ riêng cho khách hàng.
THỊ TRƯỜNG BÁN LẺ
Gần một phần ba công việc bán lẻ có thể bị thay thế bởi công nghệ vào năm 2030 so với mức của năm 2017, vì máy tính tiền tự động, robot kho hàng và các công cụ lập kế hoạch dựa trên AI ảnh hưởng lớn đến các nhà tuyển dụng. Thay đổi rõ ràng nhất đối với bất kỳ người mua sắm nào là sự gia tăng trong việc sử dụng hệ thống tự kiểm tra và tự quét trong các siêu thị trong 5 năm qua. Sự thay đổi càng tăng cao do đại dịch khi lao động trở nên đắt đỏ hơn và khó tìm kiếm hơn cùng với đó người mua hàng trở nên cảnh giác với việc tương tác trực tiếp.
Các nhà phân tích tại công ty tư vấn McKinsey đã dự đoán rằng số lượng nhân viên thu ngân có thể giảm gần một nửa từ năm 2017 đến năm 2030 khi các công nghệ này được triển khai. Bryan Roberts tại cơ quan công nghiệp IGD cho biết phần lớn doanh số bán hàng ở hầu hết các siêu thị ở Vương quốc Anh hiện đang tăng lên nhờ máy tính tiền tự động hoặc tự quét.
Sự gia tăng của chi phí lao động cũng đã khiến các nhà bán lẻ phi thực phẩm phải thử nghiệm công nghệ này. Chuỗi quần áo thuộc sở hữu của Nhật Bản Uniqlo đã giới thiệu một hệ thống được liên kết với các thẻ nhận dạng tần số vô tuyến cách đây vài năm. Bước tiếp theo là cửa hàng miễn phí thanh toán, dẫn đầu là Amazon Fresh, nơi có camera và cảm biến kệ có nghĩa là việc mua hàng của người mua hàng được đăng ký tự động trên một ứng dụng trên điện thoại của họ, cho phép họ chỉ cần bước ra ngoài và thanh toán sau.
Công nghệ không dừng lại ở đó. Các nhà bán lẻ đang thử nghiệm các hệ thống robot hoặc được hỗ trợ bởi AI để phát hiện các khoảng trống trên kệ hàng –Marks & Spencer đang thử nghiệm một hệ thống sử dụng camera cố định. Những nhà bán lẻ đã thử nghiệm với những cỗ máy kiểu Dalek chạy lên xuống các lối đi.
Nhãn điện tử trên kệ để giá có thể được thay đổi tự động từ trụ sở chính, bên cạnh đó công nghệ AI ảnh hưởng quyết định mua hàng và nhiều robot hơn được chọn và đóng gói sản phẩm trong kho cũng sẽ ảnh hưởng đến hàng nghìn việc làm.
Google translate