Trong bối cảnh ngân hàng ngầm khổng lồ của Trung Quốc Zhongzhi Enterprise Group Co. đối mặt với một cuộc điều tra hình sự, giới luật sư và phân tích bắt đầu đánh giá thiệt hại đối với nhà đầu tư. Một ước tính cho rằng nhà đầu tư trong vụ này có thể mất số tiền lên tới khoảng 56 tỷ USD.
Hãng tin Bloomberg dẫn một kịch bản được luật sư Ying Yue tại công ty luật Leaqual Law Firm ở Thượng Hải đưa ra cho biết, hơn 3/4 số tiền mà nhà đầu tư rót vào Zhongzhi sẽ không thể lấy lại. Chỉ có khoảng 100 tỷ nhân dân tệ tài sản - tương đương 14 tỷ USD - trong tổng số nợ 460 tỷ nhân dân tệ là có thể thu hồi được. Dựa trên kinh nghiệm, ông Ying dự báo quá trình xử lý vụ việc tại toà án sẽ diễn ra chậm chạp và kéo dài.
Còn theo ông Sun Jianbo, nhà sáng lập công ty quản lý tài sản China Vision Capital có trụ sở ở Bắc Kinh, tài sản xấu thường được bán với giá chiết khấu 70%. Điều đó có nghĩa là nhà đầu tư chỉ có thể lấy lại 13% số tiền mà họ đã rót vào Zhongzhi, theo tính toán của Bloomberg.
Cuối tuần vừa rồi, nhà chức trách Trung Quốc cho biết đã mở một cuộc điều tra hình sự nhằm vào bộ phận quản lý tài sản của Zhongzhi. Động thái này diễn ra chỉ vài ngày sau khi công ty lên tiếng cảnh báo về tình trạng mất thanh khoản nghiêm trọng và khoản thiếu hụt 36,4 tỷ USD trong bảng cân đối kế toán.
Vụ việc này là một hồi chuông cảnh tỉnh đối với các nhà đầu tư giàu có của Trung Quốc muốn tìm kiếm lợi nhuận cao ở những sản phẩm đầu tư cung cấp bởi những tổ chức tài chính chịu sự điều tiết lỏng lẻo như Zhongzhi. Mối lo ngại về Zhongzhi bắt đầu nổi lên vào tháng 8 năm nay, sau khi một trong số các công ty con không thực hiện được việc thanh toán các sản phẩm đầu tư lợi tức cao.
Theo ông Ying, 200 tỷ nhân dân tệ tài sản còn lại của Zhongzhi nếu đem bán chỉ có thể mang lại tối đa khoảng 100 tỷ nhân dân tệ để trả cho nhà đầu tư như đã đề cập ở trên. Như vậy, nhà đầu tư chỉ lấy lại được khoảng 23% số tiền đã rót vào công ty này, nếu tính theo mức trung bình của tổng số nợ 420-460 tỷ nhân dân tệ mà Zhongzhi công bố.
Tỷ lệ thực tế của số nợ thu hồi được có thể thấp hơn nhiều. Tuần trước, Zhongzhi cho biết thanh khoản của công ty đã cạn kiệt và số tiền có thể thu hồi được dự kiến sẽ ở mức thấp.
Ông Ying lưu ý rằng tỷ lệ thu hồi vốn đầu tư trong những vụ tương tự thấp hơn nhiều so với mức 23%. Một vụ án hình sự với số tiền liên quan khoảng 30 tỷ nhân dân tệ vẫn đang đợi phiên toà xét xử thứ hai dù đã 4 năm trôi qua kể từ khi sự việc vỡ lở - ông Ying cho biết, nhận định rằng các thủ tục pháp lý trong vụ Zhongzhi sẽ còn chậm chạp hơn nhiều vì số tiền liên quan là rất lớn.
Những ngân hàng ngầm như Zhongzhi thường thu hút tiền gửi của người dân rồi cấp vốn vay và đầu tư vào bất động sản, cổ phiếu, trái phiếu và hàng hoá cơ bản. Những năm gần đây, trong khi các đối thủ của Zhongzhi cắt giảm rủi ro, công ty này cùng với các công ty con - nhất là Zhongrong International Trust Co. - vẫn tiếp tục cấp vốn vay cho các doanh nghiệp bất động sản gặp khó khăn và thâu tóm tài sản của những công ty như China Evergrande Group - “gã khổng lồ” bất động sản đã vỡ nợ, phá sản và đang đối mặt nguy cơ phải giải thể.
Ra đời năm 1995 và có trụ sở đặt tại Bắc Kinh, Zhongzhi đã phát triển thành một công ty tài chính quy mô “khủng” với hơn 1 nghìn tỷ nhân dân tệ tài sản ở thời kỳ đỉnh điểm. Zhongzhi có 6 doanh nghiệp thành viên là công ty tài chính được cấp phép, gồm công ty tín thác Zhongrong International Trust và 5 công ty quản lý tài sản, cùng 4 công ty quản lý gia sản - theo dữ liệu từ website công ty. Zhongzhi cũng nắm cổ phần kiểm soát trong nhiều doanh nghiệp niêm yết ở khắp các lĩnh vực từ linh kiện bán dẫn tới chăm sóc sức khoẻ và tiêu dùng.