Sở Xây dựng TP.HCM đã có báo cáo trình UBND thành phố về các vướng mắc trong việc tính tiền thuê nhà tạm cư thời gian qua do sự khác nhau giữa các quy định hiện hành.
Theo đó, đối với những trường hợp thuộc diện phải di dời khẩn cấp khỏi chung cư hư hỏng nặng, có nguy cơ sụp đổ và được nhà nước bố trí tạm cư tại căn hộ thuộc sở hữu nhà nước, người sử dụng căn hộ tạm cư phải chịu trách nhiệm chi trả chi phí quản lý vận hành cho đơn vị quản lý vận hành chung cư.
Riêng chi phí thuê nhà thuộc sở hữu nhà nước được tính theo 02 giai đoạn.
Giai đoạn chưa lựa chọn được chủ đầu tư thực hiện dự án: đối với trường hợp người đang thuê nhà ở cũ thuộc sở hữu nhà nước thì người sử dụng nhà có trách nhiệm chi trả tiền thuê nhà ở tạm cư theo đơn giá thuê nhà ở xã hội thuộc sở hữu nhà nước
Đối với người sử dụng căn hộ trước đó thuộc sở hữu tư nhân, UBND TP.HCM sẽ bố trí chỗ ở tạm thời tại căn hộ thuộc sở hữu nhà nước và không thu tiền. Việc xử lý các chi phí liên quan đến việc bố trí tạm cư cho các trường hợp này sẽ được xem xét ở bước lập phương án bồi thường và xác định nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư (có thanh toán cho nhà nước hay không, thanh toán bao nhiêu, hình thức thanh toán).
Ở giai đoạn lựa chọn được chủ đầu tư, chủ đầu tư sẽ chi trả chi phí thuê nhà ở, bao gồm các hộ có nhà ở thuộc sở hữu tư nhân hoặc thuê nhà ở thuộc sở hữu nhà nước.
Trên thực tế, thời gian qua, việc tính tiền thuê nhà tạm cư đối với những hộ dân thuộc diện phải di dời khẩn cấp khỏi chung cư hư hỏng nặng có nguy cơ sụp đổ gặp rất nhiều vướng mắc, mắc chủ yếu liên quan đến quy định pháp luật hiện hành. Nguyên nhân là do pháp luật chưa có quy định về những trường hợp này.
Trước đó, UBND quận 1 (TP.HCM) đã phải di dời nhiều hộ dân tại các chung cư cũ xuống cấp trước khi tìm được chủ đầu tư, như: chung cư 155 - 157 đường Bùi Viện và lô E chung cư 518 đường Võ Văn Kiệt…
Hay trường hợp chung cư 203 Nguyễn Trãi (quận 1) được dùng để phục vụ tái định cư cho các hộ dân tại chung cư 213 Đồng Khởi (quận 1). Tại quận 5, UBND quận cũng đã di dời 20 hộ dân ở chung cư 440 Trần Hưng Đạo về chung cư An Phú. Do chưa có căn cứ pháp lý nên việc tính tiền thuê với các hộ dân nơi đây gặp rất nhiều khó khăn.
Luật Nhà ở sẽ có một chương quy định về cải tạo, xây dựng lại chung cư
Ngày 5/6/2023, Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị đã trình bày trước Quốc hội tờ trình về dự án Luật Nhà ở. Theo đó, trong dự thảo Luật Nhà ở có một chương quy định về cải tạo, xây dựng lại chung cư.
Cụ thể, chương V gồm 15 điều (từ điều 60 đến điều 72) quy định về: thời hạn sử dụng nhà chung cư, các trường hợp phá dỡ nhà chung cư, nguyên tắc thực hiện cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, kiểm định, đánh giá chất lượng nhà chung cư, những hình thức cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, lựa chọn chủ đầu tư dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, các cơ chế ưu đãi để thực hiện dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, yêu cầu, nội dung kế hoạch cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, yêu cầu về quy hoạch dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và bố trí chỗ ở tạm thời…