Xuất khẩu lao động sang Nga: Cẩn trọng với những “doanh nghiệp một ngày”

Số lượng lao động nước ta từ Nga về trước hạn chỉ sau 1 đến 6 tháng làm việc liên tục gia tăng trong thời gian gần đây.

Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu lao động Việt Nam bị đối tác tại Nga lừa đảo thu tiền rồi biến mất, phải chịu gây thiệt hại rất lớn và gây hoang mang cho người lao động.

Ông Đào Công Hải, Phó cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Lao động – Thượng binh và Xã hội) đã trao đổi một số vấn đề giúp các doanh nghiệp và người lao động hạn chế những rủi ro nói trên.

Thưa ông, đến thời điểm này đã có bao nhiêu lao động sang Nga làm việc phải về nước trước hạn?

Hiện có khoảng 5.000 người đã được đưa sang thị trường lao động Nga, chủ yếu đi trong năm 2008. Những ngành nhận lao động nước ta chủ yếu là may, dệt và cơ khí chế tạo.

Thị trường Nga cần đến lao động nước ngoài do lao động địa phương di cư đến một số nước khác làm việc để có thu nhập cao hơn. Nhưng do tác động từ suy thoái kinh tế toàn cầu, sau khi sang từ 3-6 tháng, nhiều lao động bị thiếu việc, dẫn tới thu nhập bị giảm. Có những xưởng người lao động phải chờ việc từ 2-3 tháng.

Đến thời điểm này, khoảng 30% số lao động được đưa sang Nga có nguy cơ mất việc làm. Trong đó có khoảng 30-35% là lao động trong ngành may mặc.

Như vậy có thể thấy tình hình bên Nga cũng rất khó khăn do suy thoái kinh tế. Tại sao trong nước vẫn có những thông báo tuyển dụng lao động sang Nga làm việc với mức lương cao?

Hiện nay có gần 30 doanh nghiệp trong nước được phép tuyển lao động sang Nga làm việc. Những hợp đồng do doanh nghiệp đăng ký tại cục, mức lương bình quân của người lao động từ 290-350 USD/tháng. Nếu làm thêm giờ thì lương được khoảng 400 USD/tháng, nhưng người lao động phải ăn nghỉ tại xưởng.

Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay nhiều công ty, doanh nghiệp xuất khẩu lao động Việt Nam phải đưa lao động về nước trước hạn do không có việc làm... đồng thời cũng đã phải bỏ hàng tỷ đồng để bồi hoàn cho lao động về nước.

Đến thời điểm này, Cục Quản lý lao động ngoài nước đã yêu cầu các doanh nghiệp xuất khẩu lao động trước khi tuyển lao động phải sang làm việc với chủ sử dụng lao động, yêu cầu xem xét cụ thể điều kiện ăn ở, lương bổng. Nếu thấy có bất cứ dấu hiệu rủi ro nào thì phải chuyển sang thị trường khác hoặc không đưa lao động đi.

Các doanh nghiệp xuất khẩu lao động cần cẩn trọng trong việc tìm đối tác bởi tại Nga hiện không ít những “doanh nghiệp một ngày”, thu được tiền của đối tác rồi biến mất.

Nhưng thưa ông, phải chăng các doanh nghiệp xuất khẩu lao động đã không thực hiện đúng những yêu cầu này cho nên đã xảy ra tình trạng là không ít lao động thiếu việc làm, không có thu nhập và rất muốn về nước mà không được?

Chúng tôi cũng đã nhận được phản ánh của một số gia đình có lao động làm bên Nga nói rằng, lao động bên đó không có thu nhập vì thiếu việc và muốn về nước nhưng không có tiền mua vé máy bay. Chúng tôi đã có ý kiến với doanh nghiệp và yêu cầu doanh nghiệp làm rõ.

Cụ thể, cục yêu cầu các doanh nghiệp phải xem xét nguyện vọng của người lao động, tìm cách chuyển xưởng để lao động có việc làm, có thu nhập. Những trường hợp không chuyển được thì đề nghị phải đưa về nước. Trong những trường hợp này, doanh nghiệp có nhiệm vụ phải xem xét lương bổng chế độ, quy định hỗ trợ đền bù cụ thể. Thậm chí có những vu, doanh nghiệp phải cử đại diện sang tận nước sở tại để lo thủ tục cho lao động về.

Trước tình hình này ông có lời khuyên gì đối với doanh nghiệp xuất khẩu lao động cũng như người lao động trước khi đăng ký tuyển dụng?

Nhằm hạn chế rủi ro, các doanh nghiệp xuất khẩu lao động ngoài việc thông qua Đại sứ quán Việt Nam tại Nga để kiểm tra thì tốt nhất không nên ký hợp đồng với chủ người Việt, bởi hiện nay có rất nhiều doanh nghiệp "rởm", không đăng ký với Nga, không có tư cách pháp nhân.

Còn đối với người lao động, dù đi Nga hay bất cứ thị trường nào trong thời điểm này cũng nên thận trọng và tìm hiểu thông tin thật chính xác, có thể qua  Ban chỉ đạo xuất khẩu lao động ngay tại các tỉnh, thành trên cả nước.

Tốt nhất trong thời điểm này, trước khi quyết định đăng ký ở công ty nào thì người lao động nên gọi điện tới đường dây nóng của Cục để kiểm tra thông tin cụ thể.

Số điện thoại đường dây nóng của Cục Quản lý lao động ngoài nước là (04) 38.249.517, xin Phòng Thông tin 511, 512, 513 hoặc Phòng Quản lý lao động 311, 312, 313 để được tư vấn; gửi đơn thư, khiếu nại về tuyển dụng, liên hệ máy lẻ 301-302-303-304.