Theo một thống kê chính thức vào năm 2020, nhà phố trong đô thị chiếm hơn 88% trong tổng số 1,92 triệu căn nhà tại TP.HCM. Tuy nhiên, nhiều ngôi nhà phố đã lỗi thời, xuống cấp không còn đáp ứng được với lối sống hiện đại và mức sống cao hơn của thế hệ sau nữa. Có thể hiểu, cải tạo nhà phố cũ để đáp ứng tốt nhu cầu sống đương đại đã trở thành một loại hình công việc đầy thách thức nhưng cũng đầy cảm hứng đối với nhiều kiến trúc sư trong nước.
Một ngôi nhà phố nhỏ điển hình 15 năm tuổi này nằm trong một con hẻm nhỏ trong một khu dân cư có mật độ rất cao gần đây đã được cải tạo để phù hợp với nhu cầu sống mới trong khi phần lớn cấu trúc chính của nó đã được bảo tồn cẩn thận do kinh phí eo hẹp. Căn nhà cũ kỹ, xuống cấp với cầu thang bê tông cồng kềnh ở trung tâm; bếp và phòng ngủ tối và kém thông thoáng ở phía sau; cũng như sân thượng đầy bụi và bỏ hoang. Bên cạnh đó, con hẻm rộng 3m thường xuyên có lượng xe cộ qua lại đông đúc, ồn ào vì đây là tuyến đường tắt nối hai trục đường chính.
Gia chủ yêu cầu một sự tân trang, cải tạo mang tính nghệ thuật và hiện đại, hy vọng sẽ mang tới sự thoải mái, đảm bảo đủ ánh sáng ban ngày và thông gió tự nhiên, giảm tác động của tiếng ồn giao thông, đồng thời nâng cao sự riêng tư và an ninh cho không gian bên trong. Ý tưởng thiết kế kiến trúc và nội thất đến từ công ty ROOM+ Design & Build dựa trên cách tiếp cận kép: sắp xếp lại và cải tạo tất cả các không gian bên trong ở tất cả các cấp, và gắn một cấu trúc giống như lồng sắt độc đáo với các khu vườn tích hợp ở mặt tiền bên ngoài.
Đầu tiên, cầu thang bê tông trung tâm được thay thế bằng cầu thang trọng lượng nhẹ làm bằng khung sắt đặt làm riêng và các bậc thang bằng gỗ dưới một khoảng trống bằng kính; Một khoảng trống nhỏ khác được “khoét” ở góc phía sau để cung cấp ánh sáng ban ngày cho nhà bếp và khu vực ăn uống ở phía sau của tầng trệt trong khi không gian phía trước được dành cho khu vực sinh hoạt rộng rãi kết hợp với sảnh chính và sân cảnh.
Phòng ngủ chính và phòng tắm được di dời ở khu vực phía trước của tầng hai và được hoàn thiện bằng kính lớn, sàn gỗ nhiều lớp và gạch đen. Phòng làm việc của gia đình được bố trí ở phía sau và được chiếu sáng đầy đủ với ánh sáng ban ngày dịu nhẹ qua giếng trời. Tầng 3 có khoảng lùi 2m vẫn đủ rộng rãi để bố trí gọn gàng phòng ngủ thứ 2, phòng vệ sinh chung và khu vực thờ cúng ấm cúng.
Đặc biệt nhất, toàn bộ mặt tiền cũ kỹ và lạc hậu đã được “đẽo gọt và chạm khắc” cẩn thận từng mảnh sau đó được gắn kết cấu với một “lồng sắt” 2 bậc, bao gồm các thanh sắt khá mỏng được đặt cách nhau ngẫu nhiên kết hợp với hai hệ thống giàn lưới bên trên. Hai sân thượng lớn với nhiều cây lá sống động được giấu một phần ngay sau mặt tiền bằng kim loại.
Những khu vực cảnh quan này đã làm giảm hiệu quả tiếng ồn từ dòng xe cộ đông đúc bên dưới, đồng thời tăng cường đáng kể sự riêng tư và an ninh cho các không gian bên trong. Hơn nữa, chúng còn được coi là vùng đệm xanh quan trọng, kéo các gia chủ trẻ tuổi đến gần hơn với thiên nhiên thư thái mỗi ngày, đồng thời góp phần tích cực vào cảnh quan đường phố đô thị.