Các doanh nghiệp lớn và chính phủ thành viên trong Liên minh châu Âu (EU) đang gây sức ép đòi Brussels cắt giảm chương trình nghị sự về bền vững, trong bối cảnh cuộc tranh luận gay gắt về ảnh hưởng đối với khu vực này từ việc Tổng thống Donald Trump nới lỏng các quy chế giám sát ở Mỹ.
Theo tờ báo Financial Times, lời kêu gọi mới nhất về cải tổ các quy định - mà các công ty nói là đang bóp nghẹt hoạt động đầu tư ở châu Âu - đến từ hãng dầu khí khổng lồ ExxonMobil của Mỹ. Chủ tịch phụ trách khu vực châu Âu của Exxon Mobil, ông Philippe Ducom nói rằng “rất ít” trong số 30 tỷ euro mà hãng này đã phân bổ cho đầu tư vào công nghệ - chẳng hạn công nghệ hydrogen và thu hồi carbon - sẽ được rót vào châu Âu vì “các quy định phù phiếm, thái quá và tốn kém” của khu vực này.
“Nhiều việc trong số những điều châu Âu đang cố gắng làm là đúng đắn, nhưng họ đang làm sai cách”, ông Ducom nói với Financial Times.
DOANH NGHIỆP CHÂU ÂU LO MẤT NĂNG LỰC CẠNH TRANH
Bàn tròn Công nghiệp châu Âu (ERI) - tổ chức hiệp hội có ảnh hưởng mạnh mẽ, với nhiều thành viên là các công ty công nghiệp, hàng tiêu dùng và năng lượng lớn nhất khu vực - cũng chỉ trích mạnh mẽ các quy định mà châu Âu đưa ra để chống lại biến đổi khí hậu cũng như cải thiện hành vi và hoạt động đầu tư của doanh nghiệp.
“Có quá nhiều định nghĩa và điều khoản phức tạp và nhìn chung mơ hồ, cũng như các quy định thiếu rõ ràng về phạm vi báo cáo và công bố thông tin”, một tuyên bố lập trường mới được ERI đưa ra nhận định.
Tại chuỗi sự kiện thường niên của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) ở Davos vào tuần trước, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen bị giới lãnh đạo doanh nghiệp hối thúc giảm bớt gánh nặng quy chế giám sát đối với các công ty. Một CEO doanh nghiệp châu Âu nói khu vực này “đang mất dần sức cạnh tranh mỗi ngày”. Một vị khác nói nhu cầu cấp bách là thay đổi quan niệm của các nhà tài chính Mỹ vốn đang xem châu Âu là một nơi “không thể đầu tư” ở thời điểm hiện tại.
Bà von der Leyen đã đưa việc đơn giản hóa báo cáo bền vững trở thành một mục tiêu trọng điểm trong nhiệm kỳ thứ hai trên cương vị người đứng đầu cơ quan điều hành của EU. Tuy nhiên, các doanh nghiệp và chính phủ ngày càng lo ngại rằng việc đơn giản hóa đó chưa đủ để bảo vệ năng lực cạnh tranh của khối, nhất là khi ông Trump triển khai việc giảm thuế và nới lỏng các quy chế giám sát ở Mỹ.
Trong số những quốc gia thành viên EU gây sức ép đối với Brussels, Pháp vào tuần trước kêu gọi “tạm dừng trên diện rộng” đối với tất cả các quy chế giám sát trong các lĩnh vực từ hóa chất tới tài chính. Thủ tướng Đức Olaf Scholz, người sẽ đối mặt với một cuộc bầu cử sớm vào tháng 2, trong tháng 1 này viết một lá thư gửi EC kêu gọi tạm hoãn 2 năm việc áp dụng các quy định nghiêm ngặt hơn đối với hoạt động báo cáo bền vững của doanh nghiệp. Những quy định này sẽ bắt đầu có hiệu lực trong tháng 1/2025 đối với các công ty lớn nhất.
Sức ép này cho thấy một sự “quay xe” của các nhà lãnh đạo EU, những người trước đây đã ủng hộ một kế hoạch mạnh mẽ về biến đổi khí hậu mà dẫn đầu là các quy định thắt chặt đối với doanh nghiệp trong việc chống ô nhiễm và nóng lên toàn cầu. Năm 2022, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã ca ngợi các quy định về báo cáo bền vững là một phương thức để “cải tổ chủ nghĩa tư bản”.
Tuy nhiên, một nền kinh tế ảm đạm và sức ép từ các đảng cánh hữu, cũng như thách thức đến từ chính quyền mới ở Mỹ, đã buộc các nhà hoạch định chính sách châu Âu phải đối diện với sự phản đối từ doanh nghiệp.
EU CHIA RẼ VÌ CHỦ TRƯƠNG NỚI LỎNG GIÁM SÁT
Trong một bài phát biểu trực tuyến ở WEF vào tuần trước, ông Trump đã chỉ trích các quy chế giám sát của châu Âu là “rất cồng kềnh” và phê phán EU về thuế và thương mại, đồng thời tự khen ngợi chủ trương nới lỏng quy chế giám sát của mình.
Cũng tại Davos, bà von der Leyen thừa nhận rằng “có quá nhiều doanh nghiệp đang trì hoãn đầu tư vào châu Âu bởi sự quan liêu không cần thiết”. Trong bài phát biểu tại sự kiện này, bà cam kết EC sẽ khởi động “việc đơn giản hóa sâu rộng các quy định của chúng tôi về tài chính và thẩm định chuyên sâu liên quan tới bền vững”.
Một đề xuất về cắt giảm các quy định báo cáo doanh nghiệp trong ba chỉ thị chính của EC - gồm báo cáo bền vững, luật về chuỗi cung ứng bao trùm các vấn đề môi trường và nhân quyền, và định nghĩa xanh cho đầu tư - dự kiến sẽ được đưa ra vào tháng 2 tới. EC đã tuyên bố sẽ giảm 25% yêu cầu báo cáo đối với doanh nghiệp lớn và 35% đối với các công ty nhỏ - theo một dự thảo kế hoạch nhằm cải thiện năng lực cạnh tranh của EU.
Tuy nhiên, dự định điều chỉnh nói trên đã dẫn tới chia rẽ trong nội bộ EC cũng như giữa các quốc gia thành viên và các nhà lập pháp, nhất là từ các quốc gia nơi doanh nghiệp đã chuẩn bị sẵn sàng để thực thi các quy định báo cáo mới. “Chúng ta thực sự cần phải làm một việc gì đó, nhưng cũng cần đảm bảo tính dễ đoán định cho doanh nghiệp”, một nhà ngoại giao cấp cao của EU nói.
Giới chuyên gia cũng bày tỏ lo ngại rằng do sức ép từ Mỹ, châu Âu sẽ phải lùi lại quá xa trong vấn đề bền vững.
Ông Martin Porter, Chủ tịch điều hành của Viện Lãnh đạo bền vững Cambridge (CISL) nói đang tồn tại một “rủi ro rõ ràng” là “một chương trình đơn giản hóa trên diện rộng sẽ đảo ngược các chính sách mà doanh nghiệp đã đầu tư nhiều để thực thi”. Ông nói thêm rằng điều này đi ngược lại mục tiêu tổng thể của EU về sử dụng bền vững như một lợi thế cạnh tranh để đưa nền kinh tế khu vực tăng trưởng.
Google translate