Điều này cho thấy những trở ngại lớn mà Trung Quốc đang phải đương đầu trong nước giữa lúc nước này đàm phán với Mỹ về vấn đề thuế quan.
Theo tờ báo Financial Times, đây là kết quả một cuộc khảo sát do Hội đồng Thương mại của Liên minh châu Âu (EU) ở Trung Quốc thực hiện mới đây. Trong số 503 doanh nghiệp được khảo sát, một tỷ lệ kỷ lục cũng nói rằng làm ăn ở Trung Quốc bây giờ khó khăn hơn so với trước kia và bày tỏ bi quan về khả năng lợi nhuận trong tương lai.
“Một tỷ lệ lớn doanh nghiệp coi sự giảm tốc của kinh tế Trung Quốc chính là nguồn ảnh hưởng lớn nhất đối với hoạt động kinh doanh của họ trong tương lai” - bà Jens Eskelund, Chủ tịch Hội đồng Thương mại EU ở Trung Quốc, phát biểu.
Nền kinh tế Trung Quốc mất đi một động lực tăng trưởng lớn trong thời gian đại dịch Covid-19 khi Bắc Kinh siết chặt kiểm soát đối với lĩnh vực bất động sản, dẫn tới một sự sụt giảm lớn của nhu cầu nội địa và áp lực giảm phát dai dẳng. Để bù đắp cho sự suy yếu của nhu cầu trong nước, doanh nghiệp Trung Quốc đã đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa ra nước ngoài, nhưng căng thẳng thương mại với các nước đối tác - nhất là với Mỹ, quốc gia đã áp thuế quan hơn 40% lên hàng hóa Trung Quốc - đang đe dọa gây suy giảm tốc độ tăng trưởng xuất khẩu của nước này.
Trong thập kỷ qua, Trung Quốc cũng đã theo đuổi trên diện rộng các chính sách công nghiệp dẫn tới việc các công ty của nước này mở rộng sang các lĩnh vực mà các doanh nghiệp châu Âu vốn nằm trong số những nhà sản xuất hàng đầu thế giới, từ máy công cụ đến rô-bốt công nghiệp, vận tải và ô tô.
Cuộc khảo sát của EU phát hiện ra rằng 73% số doanh nghiệp được hỏi nói rằng việc kinh doanh tại Trung Quốc đã trở nên khó khăn hơn trong năm qua - năm thứ tư liên tiếp các công ty châu Âu nói rằng môi trường kinh doanh ở quốc gia tỷ dân xấu đi.
Trong số những công ty trả lời khảo sát, 71% cho biết sự giảm tốc kinh tế Trung Quốc có tác động lớn nhất đến doanh nghiệp của họ, tiếp theo là căng thẳng Mỹ-Trung, với tỷ lệ 47%.
Sự lạc quan về tăng trưởng và lợi nhuận trong tương lai gần ở Trung Quốc đạt mức thấp kỷ lục, với tỷ lệ tương ứng lần lượt là 29% và 12% doanh nghiệp được hỏi cho biết họ lạc quan về những yếu tố này.
Tầm quan trọng của Trung Quốc đối với lợi nhuận toàn cầu của các doanh nghiệp châu Âu cũng giảm sút. Cứ 10 doanh nghiệp được khảo sát lại có 7 công ty cho biết biên lợi nhuận trước lãi vay và thuế (Ebit) ở Trung Quốc thấp hơn hoặc bằng mức bình quân toàn cầu của công ty.
Mặc dù vậy, nhiều doanh nghiệp cho biết họ vẫn đang tìm nguồn cung ứng lớn hơn về linh kiện từ Trung Quốc vì giá cả cạnh tranh cao. “Vì thế, có một chút phản trực giác khi thấy các công ty cực kỳ bi quan, họ không kiếm được lợi nhuận ở Trung Quốc, có sự chính trị hóa, có những rào cản đối với việc tiếp cận thị trường, nhưng vì lý do kinh tế, nhưng doanh nghiệp vẫn cần có sự hiện diện tại Trung Quốc để tìm nguồn cung ứng linh kiện nhằm duy trì khả năng cạnh tranh”, bà Eskelund nói.
Mặc dù Chính phủ Trung Quốc đã cam kết cải thiện môi trường kinh doanh cho các nhà đầu tư nước ngoài, một kỷ lục 63% doanh nghiệp châu Âu ở Trung Quốc được Hội đồng Thương mại EU khảo sát cho biết họ đã bỏ lỡ các cơ hội kinh doanh vào năm ngoái do các rào cản về quy định và thị trường.
Nhìn về 5 năm tới, 44% dự kiến số lượng trở ngại về quy định mà họ phải đối mặt sẽ tăng lên.
Những phát hiện trong cuộc khảo sát trên tương tự như kết quả khảo sát của một số hội đồng thương mại nước ngoài khác ở Trung Quốc. Hội đồng Thương mại Anh ở Trung Quốc mới đây nói rằng “vẫn còn những thách thức trong việc tiếp cận thị trường” ở nước này. Tổ chức này đề cập đến các yếu tố bao gồm Trung Quốc thiếu sự công nhận về trình độ chuyên môn trong cơ chế cấp phép và các quy tắc về dữ liệu xuyên biên giới của nước này cũng cần được cải cách.
Tuy nhiên, doanh nghiệp Anh cho rằng “cả hai bên đều sẵn sàng tương tác” để thảo luận mối quan hệ thương mại - theo Phó chủ tịch Chris Torrens của Hội đồng Thương mại Anh ở Trung Quốc.