Nhu cầu bùng nổ
Xe điện Ora Good Cat của Great Wall Motor Ltd. đang sạc pin tại Bangkok, Thái Lan. Ảnh: Bloomberg.
Krisda Utamote, chủ tịch Hiệp hội xe điện Thái Lan, cho biết trong một cuộc phỏng vấn tại Bangkok, số lượng đăng ký xe điện chạy bằng pin mới có thể đạt 150.000 chiếc vào cuối năm nay. Điều đó sẽ đẩy tỷ trọng của các phương tiện này trong tổng số đăng ký xe du lịch lên 20% trong năm nay, từ mức 12% của năm ngoái và ở mức một chữ số vào năm 2022.
Nhu cầu về xe điện đang bùng nổ ở Thái Lan sau khi chính phủ nước này cắt giảm thuế nhập khẩu và thuế tiêu thụ đặc biệt, đồng thời trợ cấp tiền mặt cho người mua để đổi lấy cam kết của các nhà sản xuất ô tô nội địa hoá. Tất cả đều là một phần trong nỗ lực đổi mới nhằm duy trì vị thế lâu dài của nước này như một trung tâm ô tô trong khu vực.
Các biện pháp này bắt đầu từ năm 2022 và được kéo dài đến năm 2027, đã thu hút một loạt các khoản đầu tư. Các nhà sản xuất ô tô lớn của Trung Quốc như BYD Co. và Great Wall Motor Co. nằm trong số những công ty thành lập các nhà máy địa phương nhằm thúc đẩy sức mạnh sản xuất của đất nước và giúp nước này đạt được mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050.
Krisda cho biết: “Năm nay sẽ chứng kiến sự triển khai nội địa đầu tiên của nhiều nhà sản xuất đã đăng ký chương trình ưu đãi đầu tiên và cam kết sản xuất tại địa phương”.
Ông nói, số lượng đăng ký xe điện hàng năm của Thái Lan thậm chí có thể tăng lên 225.000 chiếc vào năm 2025, đáp ứng mục tiêu do Ủy ban chính sách xe điện quốc gia đặt ra là các phương tiện sử dụng năng lượng mới sẽ đạt 30% tổng lượng sử dụng ô tô chở khách trong năm đó.
Ngành công nghiệp ô tô Thái Lan phải đối mặt với ít nhất một trở ngại lớn trong việc tiếp tục mở rộng nhanh chóng. Trung tâm nghiên cứu của Kasikornbank Pcl cho biết trong một báo cáo tháng 10 rằng số lượng trạm sạc công cộng có thể không theo kịp doanh số bán xe điện, làm giảm sức hấp dẫn của ô tô đối với người mua trên thị trường đại chúng.
Krisda cho hay, Thái Lan, quốc gia có khoảng 90.000 ô tô chạy bằng pin và 54.000 xe hybrid, có cơ sở hạ tầng để hỗ trợ ngành công nghiệp đang phát triển. Theo Trung tâm này, tính đến tháng 9, có hơn 8.700 bộ sạc công cộng tại khoảng 2.200 địa điểm trên toàn quốc.
Điều đó có nghĩa là trung bình có một bộ sạc công cộng cho mỗi 16,5 xe điện, khiến Thái Lan tụt hậu một chút so với mức trung bình toàn cầu là 15,9 được ước tính trong một chỉ số do công ty tư vấn châu Âu Roland Berger tổng hợp. Quốc gia này hiện đang ngang hàng với các nước láng giềng Malaysia và Indonesia, khi cả hai đều phát triển ngành công nghiệp xe điện tương ứng của mình.
Tuy nhiên, cũng có nguy cơ hạ nhiệt đầu tư sau khi Thái Lan giảm một số lợi ích trong gói ưu đãi mới nhất. Yonhap đưa tin trong tuần này rằng Tập đoàn Kia của Hàn Quốc đã hủy bỏ kế hoạch xây dựng nhà máy lắp ráp tại Thái Lan sau khi không đạt được thỏa thuận với Ủy ban Đầu tư Thái Lan về các ưu đãi. Thay vào đó, hãng sẽ mở một đơn vị bán hàng nội địa.
Dây chuyền sản xuất mẫu SUV Hybrid Haval H6 của Great Wall Motors tại nhà máy của công ty ở Rayong, Thái Lan. Ảnh: Bloomberg.
Tuy nhiên, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang dẫn đầu nỗ lực bắt đầu sản xuất trong nước vào năm 2024, bước đi quan trọng đầu tiên hướng tới mục tiêu của Thái Lan. Dữ liệu của chính phủ cho thấy các thương hiệu thuộc sở hữu của Trung Quốc đã chiếm tất cả ngoại trừ một trong năm loại xe điện bán chạy nhất ở Thái Lan vào năm ngoái, trong đó Tesla Inc. đứng thứ tư.
Đáng chú ý, mới đây Great Wall Motor đã tiết lộ một dây chuyền sản xuất địa phương cho Ora Good Cat mới, mẫu xe điện chạy bằng pin đầu tiên được sản xuất và bán thương mại tại Thái Lan. Nhiều nhà sản xuất xe điện Trung Quốc dự kiến sẽ làm theo, với BYD và Hozon New Energy Automob ile Co. đều dự kiến bắt đầu sản xuất tại địa phương trong năm nay.
Theo Krisda, bất chấp việc thu hồi một số ưu đãi, quốc gia Đông Nam Á này vẫn mang đến cơ hội lâu dài cho các nhà sản xuất ô tô nước ngoài.
“Nhu cầu ngày càng tăng ở Thái Lan đã thu hút các nhà đầu tư. Không ai lùi bước”, ông nói. “Không ai muốn bị bỏ lại phía sau khi con tàu EV cất cánh”.
Nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới đầu tư vào Thái Lan
BYD đã vượt qua Tesla, với tư cách là nhà sản xuất xe điện hàng đầu thế giới trong quý 4 năm ngoái và việc mở rộng ở Thái Lan nhấn mạnh sự thúc đẩy toàn cầu của hãng này, đặc biệt là tại các thị trường mà đối thủ Mỹ của họ vẫn chưa trở thành nhà cung cấp lớn, khi doanh số bán xe điện tại thị trường quê nhà Trung Quốc tăng trưởng chậm lại.
Rever Automotive, nhà phân phối đã giúp ra mắt BYD tại Thái Lan vào cuối năm 2022, sẽ bổ sung 200 đại lý vào cuối năm 2025, mở rộng dịch vụ xe thương mại và thâm nhập các phân khúc xe du lịch mới, CEO Pratarnwong Phornprapha nói với Reuters.
Pratarnwong cho biết: “Vào cuối năm nay, chúng tôi sẽ có 200 đại lý. Và năm tới, chúng tôi dự định có thêm 100 đại lý nữa. Tôi nghĩ khoảng 300 đối với chúng tôi là một con số khá tốt”.
Theo Pratarnwong, Rever hiện có khoảng 100 cửa hàng, đưa BYD trở thành nhà sản xuất ô tô thống trị thị trường xe điện Thái Lan đang phát triển nhanh chóng với thị phần 40%.
BYD đã bán được tổng cộng 3 triệu xe chở khách vào năm 2023, với hơn 90% trong số đó là vào thị trường Trung Quốc, theo dữ liệu từ Hiệp hội Xe khách Trung Quốc. Doanh số bán hàng ở nước ngoài đạt khoảng 242.000 chiếc.
Ora Good Cat tại nhà máy sản xuất Great Wall Motors ở Rayong, Thái Lan. Ảnh: Getty Images.
Theo công ty nghiên cứu Counterpoint, Thái Lan chiếm khoảng 20% doanh số bán hàng quốc tế của BYD trong quý 3, duy trì vị trí là thị trường nước ngoài lớn nhất của hãng ô tô này, nơi họ cũng đang đầu tư 17,9 tỷ baht (504 triệu USD) để xây dựng một nhà máy dự kiến khai trương trong năm 2024.
Dữ liệu của Counterpoint cũng cho thấy doanh số bán xe điện ở Thái Lan chiếm hơn 7% tổng doanh số bán xe chở khách tại nước này trong quý 3 năm 2023, nhưng đây là một trong những thị trường xe điện phát triển nhanh nhất ở Đông Nam Á, được hỗ trợ bởi các khoản trợ cấp của chính phủ và chính sách.
Cuối năm ngoái, chính phủ Thái Lan đã phê duyệt gói trợ cấp thu nhỏ cho ngành xe điện, mặc dù vẫn cung cấp tới 100.000 baht (2.764 USD) cho mỗi xe và giảm thuế nhập khẩu cũng như thuế tiêu thụ đặc biệt.
Nhìn chung, Thái Lan có kế hoạch chuyển đổi khoảng 30% sản lượng hàng năm (2,5 triệu xe) sang xe điện vào năm 2030 và đã thu hút hơn 1,44 tỷ USD đầu tư từ các công ty ô tô Trung Quốc.
BYD đã vượt trội so với các nhà sản xuất ô tô khác trên thị trường xe điện ở Đông Nam Á, nhờ vào mối quan hệ hợp tác với các nhà phân phối địa phương và các mẫu xe giá cả phải chăng như SUV Atto 3, mẫu ô tô điện bán chạy nhất khu vực trong quý 3.
Công ty đã trình làng ba mẫu xe điện chạy pin tại Indonesia, nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á, nơi BYD cũng đang có kế hoạch đầu tư 1,3 tỷ USD vào một nhà máy lắp ráp.
Tại Thái Lan, nỗ lực mở rộng cung cấp sản phẩm của BYD sẽ đặt ra thách thức đối với các đối thủ Nhật Bản, bao gồm cả Toyota Motor Corp, mở ra cơ hội mới vốn từ lâu đã thống trị thị trường ô tô nước này.
Pratarnwong nói: “Nói chung, tôi nghĩ chúng ta phải thâm nhập vào lĩnh vực MPV, chúng ta phải thâm nhập vào những chiếc SUV cỡ lớn hơn, những chiếc sedan cỡ nhỏ hơn, những chiếc sedan cỡ lớn hơn”.
Rever hiện cung cấp ba mẫu BYD EV tại Thái Lan: sedan Seal, SUV Atto 3 và hatchback Dolphin.
Ngoài ô tô chở khách, Rever đang tìm cách thâm nhập vào các đội xe thương mại sử dụng phương tiện và công nghệ BYD, bao gồm taxi, xe tải đường ngắn, xe tải nhỏ và xe buýt.
Theo dữ liệu của chính phủ, Thái Lan có hơn 81.000 xe taxi đăng ký tính đến tháng 9 năm 2023 và Rever đang đặt mục tiêu chiếm 40% số lượng xe mới vào thị trường đó, Pratarnwong cho biết.
Rever cũng đang cung cấp xe van BYD T3 để giao hàng trong khoảng cách giới hạn được nhận trong đại dịch COVID-19.
Google translate