Bảo hiểm thất nghiệp là chế độ nhằm bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi bị mất việc làm, hỗ trợ người lao động học nghề, duy trì việc làm, tìm việc làm trên cơ sở đóng vào Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người lao động mất việc do đơn phương chấm dứt hợp đồng lao đồng đúng quy định thì quyền lợi vẫn được đảm bảo.
Tại đối thoại về chính sách mới về lao động, chế độ tiền lương và bảo hiểm xã hội ngày 21/4, chuyên gia Nguyễn Đức Năng, Giám đốc Công ty Luật Năng và Partner, cho biết khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đúng pháp luật người lao động sẽ được hưởng trợ cấp thôi việc.
Trợ cấp thôi việc được chi trả cho người lao động đáp ứng đủ điều kiện sau: Nghỉ việc do chấm dứt hợp đồng lao động theo trường hợp người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đúng luật; đã làm việc thường xuyên cho người sử dụng lao động từ đủ 12 tháng trở lên.
Nếu đủ điều kiện thì mỗi năm làm việc, người lao động sẽ được trợ cấp một nửa tháng tiền lương. Thời gian làm việc để tính trợ cấp thôi việc là tổng thời gian đã làm việc thực tế trừ đi thời gian đã tham gia bảo hiểm thất nghiệp, và thời gian làm việc đã được chi trả trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm.
Tiền lương để tính trợ cấp thôi việc là tiền lương bình quân của 6 tháng liền kề theo hợp đồng lao động trước khi người lao động thôi việc.
Cùng với đó, người lao động cũng được hưởng tiền trợ cấp thất nghiệp. Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp. Với người lao động thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, mức hưởng hằng tháng tối đa không quá 5 lần mức lương cơ sở tại thời điểm chấm dứt hợp đồng.
Với người lao động thực hiện chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quy định (ngoài Nhà nước), thì mức hưởng hằng tháng tối đa không quá 5 lần mức lương tối thiểu vùng tại thời điểm chấm dứt hợp đồng lao động. Trong thời hạn 14 ngày làm việc, chậm nhất là không quá 30 ngày làm việc kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động, người sử dụng lao động có trách nhiệm thanh toán đầy đủ các khoản tiền liên quan đến quyền lợi của người lao động.
Về số tháng được hưởng trợ cấp thất nghiệp, trường hợp đóng đủ 12 tháng đến đủ 36 tháng bảo hiểm thất nghiệp được hưởng 3 tháng trợ cấp thất nghiệp. Cứ đóng đủ thêm 12 tháng thì được hưởng thêm 1 tháng trợ cấp thất nghiệp nhưng tối đa không quá 12 tháng. Do đó người lao động có thể hưởng trợ cấp thất nghiệp nhiều lần, nhưng tối đa cộng lại cho đến khi đủ tuổi nghỉ hưu cũng không được hưởng quá 12 tháng/1 người.
Ngoài ra, người sử dụng lao động có trách nhiệm hoàn trả các hồ sơ sau cho người lao động gồm: Trả sổ bảo hiểm xã hội khi đã hoàn thành thủ tục xác nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp; bản chính giấy tờ khác nếu người sử dụng lao động đã giữ của người lao động.
Trong thời hạn 14 ngày làm việc, chậm nhất là không quá 30 ngày làm việc kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động, người sử dụng lao động có trách nhiệm thanh toán đầy đủ các khoản tiền liên quan đến quyền lợi của người lao động.
Theo quy định tại Bộ Luật Lao động thì người lao động có hợp đồng lao động không xác định thời hạn muốn đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đúng luật cần thông báo trước cho người sử dụng lao động ít nhất 45 ngày.
Về thủ tục, người lao động cần làm đơn xin nghỉ việc gửi trực tiếp tới chủ sử dụng lao động. Trong thời gian 45 ngày chờ quyết định của người sử dụng lao động thì người lao động vẫn phải đi làm và chấp hành đầy đủ các quy chế, quy định của doanh nghiệp.
Về thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp, bà Dương Thị Minh Châu, Trưởng phòng Truyền thông Bảo hiểm xã hội Thành phố Hà Nội cho biết, theo quy định, trong thời hạn 3 tháng người lao động phải đến Trung tâm dịch vụ việc làm để đăng ký hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Trường hợp số tháng đóng bảo hiểm xã hội do ngắt quãng, thời gian chưa được hưởng trợ cấp thất nghiệp thì sẽ được cộng dồn. Điều kiện hưởng là đóng đủ 12 tháng trong vòng 24 tháng trước khi hưởng trợ cấp thất nghiệp thì sẽ được hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Trong trường hợp người lao động không đến đăng ký kịp thời thì sẽ không được hưởng trợ cấp thất nghiệp, nhưng nếu tiếp tục tham gia bảo hiểm, mà nghỉ việc muốn hưởng trợ cấp thất nghiệp, khi đăng ký với trung tâm dịch vụ việc làm trong vòng 3 tháng vẫn sẽ được hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Google translate