Thông tin tại Hội nghị triển khai các giải pháp phòng, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức ngày 17/6, ông Phan Quang Minh, Phó Cục trưởng Cục Thú y cho biết từ đầu năm 2024 đến nay, tình hình dịch bệnh nguy hiểm trên gia súc, gia cầm diễn biến khá phức tạp, số ổ dịch và số gia súc mắc bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có chiều hướng gia tăng cao so với cùng kỳ năm 2023.
DỊCH BỆNH VẬT NUÔI ĐANG DIỄN BIẾN RẤT PHỨC TẠP
Cụ thể, cả nước đã xảy ra 468 ổ dịch tả lợn châu Phi tại 41 tỉnh, thành phố, buộc tiêu hủy 22.011 con lợn. Dịch bệnh trầm trọng và dai dẳng nhất tại một số tỉnh Bắc Kạn, Lạng Sơn, Quảng Nam, Quảng Ninh. Hiện nay, cả nước có 247 ổ dịch thuộc 68 huyện của 21 tỉnh chưa qua 21 ngày. So với cùng kỳ năm 2023, số ổ dịch tăng 2,4 lần, số lợn phải tiêu hủy tại các ổ dịch tăng 93,7%.
Dự báo trong thời gian tới, nguy cơ bệnh dịch tả lợn châu Phi lây lan diện rộng là rất cao bởi xu hướng tái đàn ồ ạt, đặc biệt là các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, các hộ trước đây đã bị dịch và mặc dù đã có vaccine dịch tả lợn châu Phi phòng bệnh dịch cho lợn thịt, nhưng việc quan tâm, sử dụng vaccine còn hạn chế, tỷ lệ tiêm phòng còn rất thấp.
Đối với bệnh lở mồm long móng, cả nước phát sinh 44 ổ dịch tuýp O tại 25 huyện của 13 tỉnh; số gia súc mắc bệnh là 1.421 con, số gia súc tiêu hủy là 123 con. So với cung kỳ năm 2023, số ổ dịch tăng 2,09 lần, số gia súc mắc bệnh tăng 2,18 lần. Hiện nay, cả nước có 3 ở dịch bệnh lở mồm long móng tại 2 tỉnh Yên Bái và Gia Lai chưa qua 21 ngày. Nguy cơ dịch bệnh lở mồm nong móng tái phát và phát sinh cũng là rất cao
Từ đầu năm 2024, cả nước đã xảy ra 7 ổ dịch cúm gia cầm A/H5N1 tại 7 huyện của 7 tỉnh. Tổng số gia cầm mắc bệnh, chết và tiêu hủy là 12.424 con. So với cùng kỳ năm 2023, số ổ dịch giảm 36,36%, số gia cầm chết, tiêu hủy giảm hơn 9,89%.
Đến nay, Việt Nam đã và đang kiểm soát tốt bệnh cúm gia cầm, hiện cả nước không có ổ dịch cúm gia cầm A/H5N1 chưa qua 21 ngày, các ổ dịch cúm gia cầm chỉ xảy ra tại các hộ chăn nuôi gia cầm nhỏ lẻ, chưa được tiêm phòng vắc xin. Tuy nhiên, các địa phương đã chủ động phát hiện sớm, xử lý kịp thời, không để dịch bệnh lây lan diện rộng, không gây thành dịch.
Bệnh dại trên động vật, có 146 ổ dịch bệnh Dại tại 34 tỉnh, thành phố, tổng số chó, mèo tiêu huỷ là 395 con. Hiện nay, có 19 ổ dịch bệnh Dại trên động vật tại 10 tỉnh, thành phố chưa qua 21 ngày. So sánh với cùng kỳ năm 2023 số ổ dịch Dại trên động vật tăng 24,24% lần. Theo báo cáo của Bộ Y tế, từ đầu năm 2024 đến nay, cả nước ghi nhận 44 người tử vong do bệnh dại tại 23 tỉnh, thành phố; tăng 30% so với cùng kỳ năm trước.
PHẢI XỬ LÝ DỨT ĐIỂM CÁC Ổ DỊCH
Chủ trì hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến chỉ rõ: Công tác chủ động giám sát phát hiện, báo cáo và công bố dịch bệnh chưa kịp thời, chính quyền và các cơ quan chuyên môn còn chủ quan, lơ là, không nắm rõ thông tin dịch bệnh, để người dân bán chạy động vật mắc bệnh làm lây lan dịch bệnh. Trong khi đó, quản lý vận chuyển vật nuôi chưa tốt, chưa đáp ứng yêu cầu phòng, chống dịch bệnh; điều kiện cơ sở vật chất của hệ thống các trạm kiểm dịch đầu mối giao thông chưa đáp ứng yêu cầu.
"Con giống nhập lậu chính là nguyên nhân gây ra các loại dịch bệnh như: dịch cúm gia cầm, tai xanh, lở mồm long móng, viêm da nổi cục, dịch tả lợn châu Phi… từ nước ngoài vào Việt Nam, gây thiệt hại rất lớn”.
Ông Phùng Đức Tiến nói, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Nhận định những tháng cuối năm 2024, dịch bệnh trên vật nuôi có thể sẽ diễn biến khó lường, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đề nghị UBND các tỉnh, thành phố cần chỉ đạo chính quyền các cấp, các cơ quan truyên môn của địa phương triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp phòng chống dịch bệnh gia súc, gia cầm.
Đặc biệt là khẩn trương rà soát, tổ chức tiêm phòng, tiêm phòng vaccine phòng các bệnh, đặc biệt các dịch bệnh nguy hiểm; không để dịch bệnh bùng phát rồi chạy theo dập.
"Các địa phương phải tập trung phòng chống buôn lậu gia súc, gia cầm một cách thường xuyên liên tục", Thứ trưởng Phùng Đức Tiến yêu cầu, đồng thời cho biết buôn lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật, nhất là giống vật nuôi đã thay đổi, hoạt động buôn lậu rất ngang nhiên, chở với số lượng rất lớn lên các tỉnh biên giới.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh: Chi cục Thú y các địa phương phải là nòng cốt để phối hợp với lực lượng cảnh sát giao thông và quản lý thị trường kiểm soát vận chuyển, mua bán giống gia cầm nhập lậu. Đặc biệt, Chủ tịch UBND các tỉnh thành không thể đứng ngoài cuộc.
Trước nguy cơ dịch bệnh gia súc, gia cầm tiếp tục gia tăng mạnh trong thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có Công điện số 58/CĐ-TTg ngày 16/6/2024 về việc tập trung triển khai đồng bộ, quyết liệt, có hiệu quả các giải pháp phòng, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm.
Thủ tướng Chính phủ yêu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương phải trực tiếp chỉ đạo, huy động các nguồn lực hợp pháp để xử lý dứt điểm các ổ dịch, không để phát sinh ổ dịch mới.
Kịp thời phát hiện, ngăn chặn và kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp mua bán, vận chuyển động vật bệnh, vứt xác động vật chết làm lây lan dịch bệnh, ô nhiễm môi trường.
Tổ chức triển khai việc tiêm vaccine phòng bệnh cho đàn vật nuôi, bảo đảm đạt tối thiểu trên 80% tổng vật nuôi hiện có được tiêm phòng, trong thời gian sớm nhất có thể.
Rà soát, điều chỉnh kế hoạch phòng, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm của địa phương trong năm 2024 cho phù hợp với tình hình thực tế. Cùng với đó, phải khẩn trương kiện toàn và tăng cường năng lực hệ thống thú y các cấp để bảo đảm các nguồn lực tổ chức triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ phòng, chống dịch bệnh động vật.
Thủ tướng chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành và các địa phương tập trung hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra việc phòng, chống dịch bệnh động vật; chủ động giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh, bảo đảm phát hiện sớm, cảnh báo và chỉ đạo xử lý triệt để ổ dịch, không để dịch bệnh lây lan diện rộng.
Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương tăng cường công tác quản lý thị trường, chủ động phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vận chuyển, tiêu thụ động vật, sản phẩm không rõ nguồn gốc trên thị trường.
Bộ Công an chỉ đạo các đơn vị, công an các địa phương phối hợp với lực lượng chức năng của Bộ Quốc phòng, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và chính quyền các địa phương trong việc ngăn chặn và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật các trường hợp buôn lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật.
Bộ Quốc phòng chỉ đạo lực lượng Bộ đội Biên phòng phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chức năng của các bộ, ngành và chính quyền địa phương trong việc ngăn chặn buôn lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật trên tuyến biên giới.