Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) Kazuo Ueda ngày 26/3 nói cơ quan này có thể cân nhắc một động thái thắt chặt chính sách tiền tệ tiếp theo nếu đà leo thang của giá thực phẩm dẫn tới lạm phát cao hơn và trên diện rộng hơn. Phát biểu này của ông Ueda làm gia tăng kỳ vọng BOJ sắp có đợt tăng lãi suất thứ tư.
“Chúng tôi có thể sẽ phải cân nhắc phản ứng bằng cách tăng lãi suất nếu xu hướng tăng của giá thực phẩm thô lan dần tới giá của những hàng hóa và dịch vụ khác có liên quan như thực phẩm chế biến và đồ ăn ở nhà hàng. Sự lan rộng như vậy có thể dẫn tới giá nhiều hàng hóa và dịch vụ khác tăng theo, đặt ra khả năng áp lực lạm phát tăng trên diện rộng hơn”, tờ báo Wall Street Journal dẫn lời ông Ueda phát biểu trước một ủy ban thuộc Quốc hội Nhật Bản.
Nhưng vị Thống đốc cũng nói thêm rằng nếu lạm phát giá thực phẩm chỉ là một vấn đề tạm thời, BOJ không cần phải phản ứng bằng chính sách tiền tệ vì các yếu tố chi phí đẩy sẽ tự giải tỏa theo thời gian.
Lạm phát giá tiêu dùng ở Nhật Bản đã duy trì trên mức mục tiêu 2% của BOJ trong khoảng 3 năm trở lại đây. Sự tăng tốc của giá cả thời gian gần đây chủ yếu do giá thực phẩm leo thang, trong đó phải kể tới giá gạo. Gạo vốn là lương thực chính ở Nhật, và giá gạo ở nước này đã tăng với tốc độ kỷ lục trong khoảng 1 năm trở lại đây.
Những phát biểu trên của ông Ueda được đưa ra trong bối cảnh có nhiều lo ngại rằng giá của các mặt hàng thiết yếu hàng ngày tăng cao có thể khiến tâm lý của người tiêu dùng Nhật Bản trở nên bi quan hơn. Do giá thực phẩm tăng nhanh, một số công ty ở Nhật đã phải tăng giá bán sản phẩm.
Chuỗi cửa hàng tiện lợi 7-Eleven đã tăng giá các sản phẩm làm từ gạo, gồm cơm nắm onigiri và hộp cơm trưa bento. Công ty này cho biết đã có nhiều cố gắng để cải thiện năng suất nhưng không tránh được việc phải tăng giá vì chi phí nguyên liệu đầu vào, vật liệu đóng gói và logistic đều cao hơn trước.
Dù áp lực lạm phát tăng, BOJ duy trì lãi suất ở mức 0,5% trong cuộc họp tuần trước, sau lần tăng gần đây nhất trong cuộc họp tháng 1. Tính từ khi chấm dứt lãi suất âm vào tháng 3 năm ngoái tới nay, cơ quan này đã tăng lãi suất ba lần.
Gần đây, ông Ueda thể hiện quan điểm thận trọng hơn do mức độ bất định cao xung quanh triển vọng kinh tế, bao gồm ảnh hưởng tiềm ẩn từ chính sách thuế quan của Mỹ. Ông nói rằng thuế quan có thể tác động tiêu cực tới niềm tin của hộ gia đình và doanh nghiệp, chưa kể tác động trực tiếp tới hoạt động thương mại.
Giới đầu tư và chuyên gia kinh tế vẫn dự báo BOJ sẽ có đợt tăng lãi suất tiếp theo trong thời gian không xa. Tuy nhiên, một số chuyên gia khuyến nghị BOJ nên cẩn trọng vì lãi suất ở Nhật đang tiến gần tới mức cao nhất trong 3 thập kỷ trở lại đây. Việc thắt chặt quá mức có thể gây suy giảm tăng trưởng kinh tế và phá hỏng tiến trình đưa lạm phát lên 2% một cách bền vững.
Ngày 26/3, ôn Ueda nhắc lại quan điểm rằng lạm phát lõi của Nhật - thước đo loại trừ các yếu tố mang tính chất tạm thời và có nhiều biến động - vẫn còn thấp hơn một chút so với mục tiêu của BOJ. Tuy nhiên, ông cũng nói thêm rằng tư duy giảm phát trong công chúng Nhật Bản, tức niềm tin rằng giá cả và tiền lương sẽ không tăng - đang dần thay đổi.
“Chúng ta đang tiến rất gần tới chỗ tạo ra được một vòng xoáy” tăng thu nhập, tăng chi tiêu và lạm phát - nhà hoạch định chính sách tiền tệ cấp cao nhất của Nhật Bản nói. Một dấu hiệu cho thấy xu hướng tích cực này là trong cuộc đàm phán tiền lương mùa xuân năm nay tại Nhật, các công ty đã cam kết tăng lương cho người lao động trong năm tài khóa 2025 với mức tăng mạnh nhất 34 năm.
Google translate